روستایی که با هنر بانوانش جهانی شد

تولید پارچه‌های سنتی با قدمت ۲۰۰ ساله در خراسان‌جنوبی مدتی به فراموشی سپرده شده بود، اما اکنون چند سالی است که با تلاش زنان روستای خراشاد و حمایت سازمان میراث فرهنگی استان احیا شده است.

خراسان‌ جنوبی منطقه‌ای تاریخی است که صنایع دستی بسیاری در آن تولید می‌شود. این استان سرزمین بافت‌های طبیعی و فضاهای روستایی متفاوت است و بر اساس امکانات موجود در آن هنرهای متناسب با زیستگاه به وجود آمده است، هنرمندان این سرزمین از مواد طبیعی بهره می‌گیرند و حاصل هنرشان دست‌ بافت‌های زیبایی است که چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.

قدمت “توبافی” در خراسان‌ جنوبی ۲۰۰ سال بوده که از ۱۰ سال پیش در روستای خراشاد از توابع بخش مرکزی بیرجند احیا شده است.

خراشاد، روستایی واقع در ۲۴ کیلومتری جنوب شرقی بیرجند است. این روستا به سبب نخبه پروری، صنایع دستی و نیز طبیعت زیبای آن شهرت دارد. روستای خراشاد در سال ۱۳۹۶ به عنوان نخستین روستای هدف صنایع دستی کشور و روستای ملی توبافی از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری معرفی و ثبت شده است.

پارچه بافی سنتی خراشاد یا توبافی به زبان محلی یکی از مهم‌ترین صنایع دستی استان خراسان جنوبی است؛ به طوری که به عنوان یکی از محصولات صنایع دستی این استان چندین نشان مرغوبیت صنایع دستی از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور را اخذ کرده است.

در خراشاد تقریبا تمامی بانوان به شغل بافندگی مشغول هستند. حتی بانوان دانشجو یا شاغل که موقتا در بیرجند اقامت دارند در ایام تعطیلات به خراشاد بازگشته و به هنر بافندگی می‌پردازند.

پارچه‌بافی توانسته اقتصاد خانواده‌ها را تأمین و خشکسالی‌ها را جبران کند و مردم این روستا از طریق پارچه‌بافی توانستند زندگی‌شان را سروسامان بدهند.

در همین راستا و پس از ثبت به عنوان روستای ملی توبافی، یکی از کاندیداهای ثبت جهانی قرار گرفت که پس از بازیدید ارزیابان و کارشناسان منطقه غرب آسیا و اقیانوسیه به عنوان دومین روستای جهانی ایران با عنوان روستای جهانی توبافی یا حوله بافی ثبت جهانی شد.

ثبت شهرهای جهانی از سال ۲۰۱۴ در دنیا از طریق شورای جهانی صنایع دستی شکل گرفته است که به صورت هر ساله از طریق مناطق پنج گانه صنایع دستی به وسیله ارزیابی از سوی داوران بین المللی در دنیا شکل می‌گیرد.

چه زیبا و قابل تقدیر است کار زنان روستای خراشاد که با کمترین امکانات آوازه جهانی پیدا کرده‌اند و مصداق بارز اقتصاد مقاومتی شده‌اند. زنانی که در کارگاه‌های کوچک و با امکانات کم از جان و دل مایه گذاشتند و هنر گذشتگان خود را زنده نگه می‌دارند.

ایسنا