حجاب ایرانی محتاج پارچه‌ی خارجی

گفته می‌شود که زنان سرپرست خانوار تعداد زیادی از غرفه‌های این نمایشگاه را اداره می‌کنند و از اهداف برگزاری نمایشگاه نیز کمک به کسب‌وکار زنان سرپرست خانوار ایرانی است. نمایشگاه «زنان و تولید ملی» پر بود از غرفه‌هایی بود که فضای ساده‌ و قیمت‌های مناسبش مخاطب را تشویق می‌کرد به جای حضور در پاساژها و دیدن محصولات گران قیمت، کالاهای مورد نیاز خود را در یک فضای ساده و بی‌تکلف خریداری کنند. هرچند قصه برندهایی که در نمایشگاه حضور داشتند نقاط مشترک بسیاری داشت اما آن‌ها تفاوت‌هایی هم با یکدیگر داشتند.

تولیدکنندگان مرد در نمایشگاه بانوان!

نمایشگاه فضای دلنشینی داشت، افراد بسیاری در آن مشغول صحبت با تولیدکنندگان بودند. فضای نمایشگاه با صفا بود و ساده و بی‌آلایش و بیشتر خانوادگی. در این بین میزان اثرگذاری «زنان» در بین کسب‌وکارها شدت و ضعف داشت و بعضی از محصولات را نمی‌شد به زنان نسبت داد. بیشتر کالاها مربوط به لباس بود؛ از پیراهن و کت‌وشلوار مردانه گرفته تا کالای حجاب و چند غرفه لباس کودک. تولیدکنندگانی که در این نمایشگاه غرفه داشتند از اقشار مختلفی بودند.  بعضی کسب‌وکارهای کوچکی داشتند که تولیداتشان را به نمایشگاه رسانده بودند و شاید تعداد آنها کمتر از ۲۰ نفر بود و بعضی صاحب برندهای ایرانی بزرگ و کارخانه‌ای بودند که انواع لباس را در تعداد انبوه تولید می‌کند.

بعضی هم هنرهای ظریف و صنایع دستی که کار دست بود را به نمایشگاه آورده بودند. مثل خانمی که ناظر معدن بود و دخترش با سنگ‌های رنگارنگی که مادر به خاطر شغلش از معدن می‌آورد، شروع به تولید بدلیجات کرده بود و آنها را برای فروش آورده بود که البته قیمت ارزانی نداشتند.

تعدادی از این فروشنده‌ها تنها در نمایشگاه‌ها فروش حضوری داشتند و بیشتر محصولاتشان از طریق فروش مجازی فروخته می‌شد. از سوی دیگر عمده‌فروشانی هم در نمایشگاه حضور داشتند که تولیدات خود را در فروشگاه‌ها نیز در معرض فروش می‌گذاشتند و همزمان همان کالاها را با قیمت‌هایی مناسب‌تر در غرفه‌ها آورده بودند.

بخش مشاغل خانگی را می‌توان به عنوان قسمتی از نمایشگاه معرفی کرد که تعداد زنان تولیدکننده در آن بیشتر از دیگر بخش‌های نمایشگاه بود. هدف از برگزاری این نمایشگاه حمایت از کسب‌وکار پایدار بانوان سرپرست خانوار و گسترش فعالیت‌های کارآفرینی آنها است و این بخش بیشترین همخوانی را با هدف اصلی نمایشگاه دارد.

مشاوره برای بهبود کسب‌وکار

از جنبه‌های مثبت نمایشگاه، حضور کارگروه مشاوره کسب‌وکار و حضور کارگروه اشتغال معیشت پایدار بود. گروه‌های مشاوره با تولیدکنندگانی که کسب‌وکار محدودی دارند ارتباط برقرار می‌کنند و به آن‌ها کمک می‌کنند تا در بازار بیشتر دیده شوند. همان طور که قبلاً نیز اشاره شد فروش مجازی برای تولیدکنندگان ایرانی حاضر در نمایشگاه اهمیت بسیاری داشت و آن‌ها هم‌زمان با حضور در نمایشگاه، صفحات فروش مجازی در فضای مجازی را نیز تبلیغ می‌کردند.

در این نمایشگاه زنان بیشتر کسب‌وکارهای کوچک‌تر را اداره می‌کردند، با این وجود در برندهای بزرگتر ردپای حضور مردان به عنوان اداره‌کنندگان آن برند دیده می‌شد. این را می‌شد از بنرهایی که در غرفه‌های مختلف نصب شده بود، درک کرد؛ بنرهایی که در آن تعداد کل کارکنان و تعداد کارکنان زن مشخص شده بود. این یعنی در نمایشگاه کارگر زن و کارآفرین مرد جلوه بیشتری داشت، با این وجود نقش زنان در خلق ارزش اقتصادی، از نکات مثبت این نمایشگاه بود.

ساخت ایران با اندکی چاشنی پارچه وارداتی!

برخی از غرفه‌داران مدعی بودند که تمام فرایند تولید توسط تولیدکنندگان ایرانی انجام شده است. یکی از تولیدکنندگان می‌گفت کارخانه نخمان در قلعه مرغی است و پارچه‌ها را خودمان تولید می‌کنیم و سپس این مانتوها را می دوزیم. انصافا هم قیمت نهایی آن کالایی که برای فروش گذاشته بود در مقایسه با محصولات پاساژها و فروشگاه‌ها بسیار ارزان‌تر بود و می‌توانست از نظر قیمت و کیفیت برای بسیاری از اقشار جامعه مناسب باشد و به این دلیل که تمام مراحل کار در دست تولیدکننده بود، حضور چنین برندی در نمایشگاه هم برای تولید کننده و هم برای خریدار به‌صرفه و مناسب بود.

با این وجود همه برندها این‌طور نبودند و بعضی تولیدات از پارچه‌های وارداتی هندی، چینی و کره‌ای تولید شده بودند. این موضوع به ویژه در مورد محصولات حجاب مطرح بود. به گفته یکی از تولیدکنندگان کالاهای حجاب، بهترین پارچه‌های چادر مشکی کره‌ای یا ژاپنی هستند و قیمت‌های بالایی نیز دارند، به طوری که براساس اظهارات این خانم تولیدکننده وارد کردن آن برای تولیدکنندگان به صرفه‌ نیست و به دلیل قیمت بالای آن، مشتریان زیادی هم در بازار ندارد.

این که کیفیت و دوخت کالاهای تولید شده با پارچه خارجی بهتر از محصول تماما ایرانی بود، موضوعی بود که تولیدکنندگان آن را تأیید می‌کردند. این نشان می‌دهد که تا چه اندازه تولیدات داخلی نیاز به حمایت دارند تا بتوانند از نظر کیفی هم حرفی برای گفتن داشته باشند و مخاطبان بیشتری را جذب کنند. تولیدات با پارچه خارجی و قیمت بالاتر به ویژه در کالای حجاب از درآمد متوسط جامعه بالاتر بود و این هم در نمایشگاه و هم در دیگر فروشگاه‌ها مشاهده می‌شود.

اینکه تولید محصولات حجاب هنوز وابسته به پارچه وارداتی است و قیمت آن از درآمد متوسط جامعه بیشتر است، تولید بانوان تنها در محصولاتی مانند زیورآلات دست‌ساز و پوشاک خلاصه می‌شود و استفاده از عناوینی مانند بانوان سرپرست خانوار برای نمایشگاهی که لزوما همه تولیدکنندگان آن این افراد نیستند، از ایراداتی است که نشان می‌دهد نمایشگاه‌هایی مانند «زنان و تولید ملی» یک مسیر مشابه و بدون چالش را در نظر گرفته‌اند و اراده‌ای برای از بین بردن موانع و مشکلات و توسعه کیفی ندارند.

فرهیختگان