۱۲هزار طلاق در ماه اول آزادی رضاخانی

هفدهم دی‌ماه ۱۳۱۴، روزی تلخ و یادآور فرمان کشف حجاب رضاخانی است که با توطئه‌ای از پیش طراحی شده توسط انگلیسی‌ها همراه بود و یکی از زشت‌ترین توطئه‌ها علیه اسلام در تاریخ معاصر به شمار می‌رود.

رضا خان که با طرح کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ و با حمایت و هدایت انگلیسی‌ها به قدرت رسید، در پی اجرای طرح اسلام‌زدایی و جایگزینی ارزش‌های لیبرالیستی در جامعه بود. یکی از مهم‌ترین جلوه‌های این طرح، پدیده کشف حجاب بود.

برای آماده‌سازی زمینه کشف حجاب، مجلس در ششم دی‌ماه ۱۳۰۷ قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن، پوشیدن کت و شلوار، کراوات و کلاه فرنگی برای مردان الزامی شد. تلاش‌های رضا خان باعث شد تا برخی از زنان غرب‌زده، به ویژه زنان درباری و دولتمردان، به صورت بی‌حجاب یا بدحجاب در مجامع عمومی ظاهر شوند و مردم نیز تحت تأثیر اختناق و ظلم رضاخانی، حساسیت لازم را از خود نشان ندادند.

در سال ۱۳۱۳، رضا خان به ترکیه سفر کرد و با مشاهده تغییراتی که رژیم لائیک ترکیه به رهبری مصطفی کمال آتاتورک در راستای غربی کردن جامعه مسلمان ترکیه انجام داده بود، تحت تأثیر قرار گرفت و با شدت بیشتری به سمت اسلام‌زدایی و به ویژه حجاب‌زدایی پیش رفت. در بهمن ۱۳۱۳، در افتتاح دانشگاه تهران، به دختران دستور داد که بدون حجاب به تحصیل بپردازند. اقدامات رضاخان در این زمینه، واکنش‌ها و مخالفت‌های زیادی از سوی مردم به رهبری روحانیت را به همراه داشت که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به سرکوب قیام مسجد گوهرشاد و کشتار مردم بی‌گناه اشاره کرد.

حدود شش ماه پس از فاجعه مسجد گوهرشاد، رضا خان با بی‌اعتنایی به علما و مردم، در روز ۱۷ دی‌ماه ۱۳۱۴ در جشن فارغ‌التحصیلی دانشسرای مقدماتی دختران در تهران، قانون کشف حجاب زنان را به طور علنی و رسمی اعلام کرد و خود به همراه همسر و دخترانش که بدون حجاب بودند، در این جشن که به ابتکار علی‌اصغر حکمت، وزیر معارف و فراماسونر معروف برگزار شده بود، شرکت و سخنرانی کرد. این اقدام آغاز دوره‌ای سیاه برای زنان ایران در تاریخ بود.

ماموران رضاخان در اجرای این قانون، شب و روز در کوچه‌ها و خیابان‌ها گشت می‌زدند و هر جا زن با حجاب را می‌یافتند، با خشونت چادر و روسری‌اش را برمی‌داشتند و مردان را مجبور می‌کردند تا همسرانشان را بدون حجاب به خیابان‌ها و مجالس ببرند.

پس از اجرای پروژه کشف حجاب توسط رضاخان، آثار خانمان‌سوز آن مانند فروپاشی نظام خانواده و کاهش عفت عمومی به سرعت نمایان شد. در این زمینه، نگاهی به کتاب «تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم» اثر جعفر شهری کافی است که با تأسف می‌نویسد: به محض اجرای کشف حجاب، نسبت طلاق به ازدواج به ۶۰۰ به ۱ افزایش یافت و به گونه‌ای که “در نخستین ماه اعلام آزادی زنان، بیش از ۱۲ هزار زن تنها در تهران از شوهرانشان جدا شده و به خیابان‌ها رفتند”…

به طور خلاصه، “از آزادی زنان تنها این حاصل شد که میزان فروش پودر، ماتیک، لوازم آرایش و لباس‌های بدن‌نما به طور قابل توجهی افزایش یافت و مردانی که به راه خیانت، ناراستی، دزدی و تقلب روی آوردند”

شگفتی ماجرا زمانی روشن می‌شود که این آمار را نه با وضعیت امروز تهران، بلکه با جمعیت پایین تهران در آن زمان محاسبه کنیم که به گفته برخی منابع حداکثر به ۴۰۰ هزار نفر نمی‌رسید!

تسنیم