کشور بقایای جامعه زن‌محور در بریتانیا

در کتب مورخان مشهوری همچون کاسیوس و تاسیتوس که در مورد فتح بریتانیا توسط روم بین سال‌های ۴۴ تا ۸۴ میلادی نوشته‌اند، به زنانی اشاره شده است که در راس جامعه قرار داشتند.

«بودیکا» ملکه جنگجوی معروف که قیامی علیه اشغال رومی‌ها به پا کرد و چندین شهر مانند لوندینیوم (که بعدها به لندن تبدیل شد) را غارت کرد، از جمله این زنان بود.

«کارتیماندوا» ملکه قرن اول مردم قوم سلتی بریگانته در شمال انگلستان نیز یکی دیگر از این زنان محسوب می‌شد.

یک قرن قبل از چنین زنانی، ژولیوس سزار امپراطور مشهور روم نیز در نوشته‌هایش در مورد جنگ‌های گالی، زنان سلتی را توصیف کرده که در کارهای عمومی مشارکت می‌کردند، اثر سیاسی می‌گذاشتند و گاهی چندین شوهر داشتند.

مایلز راسل، باستان‌شناس در دانشگاه بورنموث انگلیس و یکی از نویسندگان این پژوهش در رابطه با این موضوع می‌گوید: «وقتی رومی‌ها رسیدند، از دیدن زنانی که در جایگاه‌های قدرت قرار داشتند، شگفت‌زده شدند».

او به خبرگزاری فرانسه گفت: «برخی این روایت‌ها را زیر سوال برده‌اند و مدعی شدند که رومی‌ها آزادی زنان بریتانیایی را اغراق‌آمیز توصیف کرده‌اند تا تصویری از یک جامعه وحشی و دور از تمدن ارائه دهند».

با این وجود براساس اظهارات وی «باستان‌شناسی و ژنتیک نشان می‌دهد که زنان در بسیاری از امور زندگی در عصر آهن تأثیرگذار بودند».

دکتر راسل افزود: «در واقع ممکن است که نَسَب مادری عامل اصلی شکل‌گیری هویت‌های گروهی بوده باشد.»

در این پژوهش، تیمی از محققان بیش از ۵۰ ژنوم استخراج‌شده از محل‌های دفن در روستای «وینتربورن کینگستون» در شهر دورست در جنوب انگلستان را که پیش و بعد از فتح روم وجود داشت، مورد بررسی قرار دادند.

قبرستان‌های عصر آهن که به خوبی حفظ‌ شده باشند، در بریتانیا به سختی پیدا می‌شوند. پژوهشگران می‌گویند علت می‌تواند این باشد که مردگان در بیشتر موارد سوزانده می‌شدند یا در مناطق مرطوب رها می‌شدند تا بپوسند.

با این وجود، قبیله دوروتریگ‌ها که بین سال ۱۰۰ قبل از میلاد و سال ۱۰۰ میلادی در نواحی ساحلی جنوب مرکزی انگلستان زندگی می‌کردند، استثنا بودند و مردگانشان را در قبرستان‌ها به خاک می‌سپردند.

پیش از این حفاری‌هایی که از سال ۲۰۰۹ در این محل‌ها انجام شده بود، سرنخ‌هایی از جایگاه بالای اجتماعی زنان در این قبیله به دست داده بود.

دکتر راسل که هدایت این کاوش‌ها را بر عهده داشت، افزود: «قبرهای یافت‌شده در سراسر عصر آهن دورست که شامل آینه‌ها، مهره‌ها، ظروف نوشیدنی و دیگر کالاها بودند، همگی متعلق به زنان بودند. به استثنای یکی که شامل یک شمشیر بود.»

تحلیل دی‌ان‌ای‌ها نشان می‌دهد بیشتر افرادی که در این محل دفن شده بودند، از طریق نسب مادری با هم مرتبط بودند و به گفته لارا کسیدی، نویسنده اصلی مطالعه از کالج ترینیتی دوبلین، «این ارتباط به یک زن واحد بر می‌گردد که قرن‌ها قبل زندگی می‌کرده است.»

این در حالی بود که تقریباً هیچ ارتباطی از طریق نسب پدری یافت نشد.

دکتر کسیدی درباره این کاوش‌ها گفت: «این به ما می‌گوید که شوهران قبل از ازدواج به جوامع همسرانشان می‌آمدند و احتمالاً زمین از طریق نسب مادری به ارث می‌رسیده است.»

جوامعی که حول محور زنان متمرکز هستند و تاریخ‌نگاران به آن «ماتریلوکالیتی» می‌گویند، در این دوره تاریخی کمیاب هستند.

با این وجود پژوهشگران «نشانه‌هایی از فرهنگ زن‌محور در تعدادی از قبرستان‌های سراسر بریتانیا که به عصر آهن میانی و پایانی بازمی‌گردند» پیدا کرده‌اند.

دکتر کسیدی در این باره گفت: «این نشانه‌ها به حدود سال ۴۰۰ قبل از میلاد بدین سو بازمی‌گردند، با این وجود این احتمال وجود دارد که این سیستم در عصر آهن اولیه یا حتی قبل از آن نیز رایج بوده است.»

یورونیوز