پاپ فرانسیس و درهم تنیدگی زنانه

پاپ فرانسیس زنان را به برخی از بالاترین مناصبی که تاکنون در واتیکان داشته‌اند منصوب کرد، از جمله خواهر رافائلا پترینی به عنوان اولین زن در سمت معاون فرماندار دولت شهر واتیکان و خواهر سیمونا برامبیلا به عنوان اولین زن در رأس یک دیکاستری واتیکان.

 همچنین او برای اولین‌بار به زنان حق رأی در سینودها را داد و چند زن را در تیم انتصاب اسقف‌ها قرار داد که نقشی کلیدی در انتخاب رهبران کلیسا دارد. با این حال، این پیشرفت‌ها در حالی صورت گرفته که زنان هنوز تنها ۲۴٪ از کارکنان واتیکان را تشکیل می‌دهند و در سطوح بالای رهبری این درصد به مراتب کمتر است. منتقدان اشاره می‌کنند که زنان منصوب شده توسط پاپ اغلب به دلیل اطاعت بی‌چون و چرا انتخاب شده‌اند نه به دلیل دیدگاه‌های اصلاحی .

در مقابل این پیشرفت‌های نمادین، پاپ فرانسیس به شدت در برابر دسترسی زنان به مناصب روحانیت مقاومت کرده است. او به صراحت ممنوعیت زنان برای کشیش یا شماس شدن را تأیید کرده و از مفهوم اصول پطرسی برای توجیه این موضع استفاده می‌کند.

 این در حالی است که شواهد تاریخی نشان می‌دهد زنان در قرون اولیه مسیحیت به عنوان شماس خدمت می‌کردند.  پاپ حتی پس از تشکیل دو کمیسیون برای بررسی امکان شماس شدن زنان، نتوانست به نتیجه‌گیری روشنی برسد و این موضوع را به بحث‌های بی‌پایان موکول کرد . این تعلل باعث ناامیدی بسیاری از زنان مومن شده که احساس می‌کنند دعوت الهی آنها برای خدمت نادیده گرفته می‌شود .

پاپ فرانسیس بارها با اظهارات جنجالی درباره ماهیت زنانه مورد انتقاد قرار گرفته است. در سخنرانی اخیرش در دانشگاه کاتولیک لوون بلژیک، زنان را پذیرنده بارور و نماد رسیدگی و تسلیم نامید که با واکنش تند دانشگاه روبرو شد .

دانشگاه این اظهارات را محافظه‌کارانه، جبرگرایانه و تقلیل‌دهنده توصیف کرد . پاپ در پاسخ به انتقادات گفت که کلیسا زنانه است و زن‌بودن مهمتر از مردبودن است، اما این استدلال‌ها نتوانست منتقدان را قانع کند. پیش از این نیز او زنان را توت‌فرنگی روی کیک توصیف کرده بود که با واکنش منفی گسترده‌ای مواجه شد .

یکی از نقاط تاریک در پرونده پاپ فرانسیس نحوه برخورد او با موارد سوء استفاده روحانیون از راهبه‌ها بوده است. در حالی که او اولین پاپی بود که به طور عمومی پذیرفت که کشیش‌ها از راهبه‌ها سوء استفاده جنسی کرده‌اند، اما در عمل اقدام مؤثری برای مقابله با این مشکل انجام نداد.

 مورد مارکو روپنیک، کشیشی که حداقل از نه زن سوء استفاده جنسی کرده بود، نمونه بارز این ضعف است. با وجود اینکه روپنیک در سال ۲۰۲۳ از فرقه یسوعیان اخراج شد، اما همچنان به عنوان کشیش فعالیت می‌کند و قربانیان او احساس می‌کنند که عدالت اجرا نشده است. گلوریا برانسیانی، یکی از قربانیان روپنیک که پس از سال‌ها سوء استفاده از راهبه‌بودن استعفا داد، گفته است: کلمات همه خوب و خوشایند هستند اما ما به محتوای عملی نیاز داریم .

اگرچه پاپ فرانسیس نسبت به پیشینیان خود گام‌های بیشتری برای حضور زنان در کلیسا برداشته، اما این اصلاحات سطحی و ناکافی هستند. ساختارهای اساسی قدرت در کلیسای کاتولیک شامل کشیش‌ها، کاردینال‌ها و خود پاپ همچنان کاملا مردانه باقی مانده‌اند.

همانطور که یک فعال حقوق زنان در کلیسا گفته است: این تنش بین کشیشی که ارزش‌های انجیل را تبلیغ می‌کند و پاپی که نمی‌خواهد با شهادت زنان دگرگون شود، برای زنان دشوار است. به نظر می‌رسد میراث پاپ فرانسیس در مورد زنان ترکیبی از پیشرفت‌های نمادین و مقاومت‌های ساختاری خواهد بود، و بار سنگین تغییرات واقعی بر دوش جانشینان او خواهد افتاد.

edition