نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
خانه اولین، امنترین و مهمترین بخش اجتماع و محل پرورش و شخصیتسازی افراد جامعه است؛ از این رو مدیریت و نگاهداری از این کانون حساس اجتماع یعنی خانهداری از اهمیت ویژهای برخوردار است. عموما این وظیفه بر دوش بانوان و در نتیجه پیشرفت، رکود، اصلاح و افساد جامعه در دست و به اراده آنها است. اما این روزها سنگینی مسئولیت و اهمیت زنان خانه دار با کم لطفی نمایش خانگی مواجه است.
در تعریف عام، خانهداری در مقابل اشتغال به کار برده میشود. در این تعریف اشتغال به معنای حضور خارج از خانه و پرداختن به کاری معین در بازهای مشخص و با حقوق و مزایای تعیین شده است و خانهداری نوعی حضور بیاجر و پاداش در محیط خانه و کاری بدون درآمد تلقی میشود و حتی گاهی تعبیر «خانهدار»، توهینی نابخشیدنی به شمار میآید.
برآورد شده بین ۲۵ تا ۴۰ درصد از ثروتی که در کشورهای صنعتی به دست میآید، از ناحیه خانهداری است. بنابر این کار خانگی پشتوانه اقتصاد است.
با کمی بررسی و توجه، این نکته نمایان میشود که تلاشهای بانوان خانهدار تاثیری کاملا مستقیم بر اقتصاد خانواده و جامعه دارد چرا که در صورت فعالیت نداشتنِ بانوان خانهدار در خانه، برای رفع نیازهای افراد خانواده باید مبالغ هنگفتی هزینه شود. «برآورد شده است بین ۲۵ تا ۴۰ درصد از ثروتی که در کشورهای صنعتی به دست میآید، از ناحیه خانهداری است. کار خانگی پشتوانه اقتصاد است؛ چون تامین کننده خدمات رایگانی است که اکثر جمعیت شاغل به آن نیاز دارند» (آنتونی گیدنز، جامعه شناسی، ترجمه حسن چاوشیان، ص۵۷۲.)
یکی از مهمترین راهها برای تبیین اهمیت خانهداری و نیز نمود اَشکال مختلف این امر و ارزشگذاری روی خانهداری و کارِ زنان خانهدار استفاده از رسانههای تصویری و ظهور و بروز خانهداری در این رسانهها است.
شبکه نمایش خانگی به عنوان بستری نسبتا جدید جهت نمایش محصولات پرمخاطبِ بصری، یکی از رسانههای اثرگذار بر نگاه افراد جامعه پیرامون مسالهی خانهداری و وضعیت زنان خانهدار است که میتواند نگرش مردم را نسبت به خانهداری تغییر دهد و بهتر یا بدتر کند.
در این گزارش، سریالهای حدود یکسال اخیر شبکههای نمایش خانگی از منظر نمایش خانهداری، زنان خانهدار و ویژگیهای آنان بررسی و نتایج آن توضیح داده شدهاست.
طبق آخرین نتایج سرشماری در سال ۱۳۹۵، ۶۲.۱ درصد از جمعیت زنان ایران را زنان خانهدار تشکیل میدادند، یعنی اکثریت جمعیت زنان. با این حال، در فیلم و سریالها این جمعیت به نمایش گذاشته نمیشوند
در حدود یک سال گذشته ۱۷ سریال از شبکههای نمایش خانگی پخش شدهاست که برخی از آنان مربوط به زمان حال نیستند و نگاه به گذشته یا آینده دارند و درنتیجه ۱۲ سریال در این گزارش مورد بررسی قرار میگیرند.
چنان که در جدول زیر مشاهده میشود، تعداد کمتری از زنان این سریالها خانهدار هستند و یا در کنار شغل خارج از خانه، به فعالیتهای خانهداری هم میپردازند؛ این درحالی است که طبق آخرین نتایج سرشماری در سال ۱۳۹۵، ۶۲.۱ در صد از جمعیت زنان ایران را زنان خانهدار تشکیل میدادند، یعنی اکثریت جمعیت زنان. با این حال، در فیلم و سریالها این جمعیت به نمایش گذاشته نمیشوند و میتوان گفت نمایندهی خوبی در رسانه ندارند و این یعنی ارزشی برای زنان خانهدار و فعالیتهای آنان در خانه تعریف نشده تا به نمایش دربیایند و به انتخاب آنان احترام گذاشته شود و شغل خارج از خانه برای نمایش در رسانه، اولویت و ارزش بیشتری داشته است.
چنین وضعیتی موجب میشود زنان خانهدار، کار خانهداری را یک فعالیت بیارزش و دسته چندم بدانند و دچار کمبود اعتماد به نفس، سرخوردگی و حس بی ارزشی شوند. تا جایی که گاهی اوقات از بیان خانهدار بودن خود شرمگین هستند.
در اغلب سریالها مشخص نیست که کارهای خانه به دست چه کسی یا چه کسانی انجام میگیرد ولی خانه همواره تمیز، مرتب و غذا همیشه آماده و لذیذ است
بررسیهای انجام شده نشان میدهد فعالیتهای مربوط به خانهداری بهطور درست و کامل نمایش داده نمیشود؛ یعنی بخش اعظم فعالیتهایی که زنان در زمینه نگهداری و تداوم منابع انسانی و مراقبت از کیان خانواده انجام میدهند و محل اجرای آن در منزل است دیده نمیشود.
در اغلب سریالها مشخص نیست که کارهای خانه به دست چه کسی یا چه کسانی انجام میگیرد ولی خانه همواره تمیز، مرتب و غذا همیشه آماده و لذیذ است.
چنین نگرشی موجب میشود تا سختی و مشکلات کار خانهداری دیده نشود و در ذهن مخاطبان این طور نقش ببندد که کارهای خانه خود به خود انجام شده و زنان خانهدار زمان خالی بسیار زیاد و کار اندکی دارند. درنتیجه زحمات و ارزش افزودهی کار آنها کمتر مورد توجه قرار میگیرد. همچنین مشکلات ودغدغههای آنان بهخوبی منعکس نشده و زنان خانهدار تریبونی برای بیان مسائل خود نخواهند داشت.
چنان که در جدول زیر دیده میشود فقط برای حدود ۸ درصد از شخصیتها، کار خانه نمایش داده شده است.
خانهداری طبق تفکر سنتی صرفا بر دوش زن گذاشته شده و رسانه با اینکه داعیهدار روشنفکری و تفکر نوین است، به این نگرش اشتباه دامن میزند
خانهداری و انجام امور روزمره خانه، طبق تفکر سنتی صرفا بر دوش زن گذاشته شده و این مساله قابل توجه است که رسانه، با اینکه داعیه دار روشنفکری و تفکر نوین است، به این نگرش اشتباه دامن زده و انجام کار خانه را صرفا به دست زنان نشان میدهد. این درحالی است که درآموزههای دینی ما بر کمک مردان در خانه تاکید بسیاری صورت گرفته است.
خانواده سالم، خانوادهای است که وظایف در آن به درستی و عدالت تقسیم شده باشد و هیچ یک از افراد خانواده تحت فشار و اجبار برای انجام کاری قرار نگیرند.
آنچه لازم است در رسانه مورد توجه قرار گیرد، فعالیت و کمک سایر اعضای خانواده اعم از مرد و فرزندان در امور خانه است.
با توجه به وضعیت اقتصادی و معیشتی عموم مردم، حضور خدمتکار درخانه جهت رسیدگی به امور و انجام کارهای مریوط به خانهداری حالتی غیرفراگیر دارد. نشان دادن خانههای اعیانی و اصطلاحا لاکچری با حضور خدمتکاران مختلف جهت انجام امور، میتواند در پسزمینه ذهن افراد موجب افزایش نارضایتی از نوع زندگی خود و همچنین ایجاد فاصله بین واقعیت و توقعات در زندگی شود.
در تعداد قابل توجهی از سریالهای شبکه نمایش خانگی، خانهها با حضور خدمتکاران اداره میشود.
علاوه بر حضور خدمتکاران، استفاده از زنان به عنوان خدمتکار به معنای زنانه بودن فقر و کاهش انتظار زنان سطح پایین جامعه از موقعیت شغلی خود است. هم اکنون نیز سهم زنان از مشاغل خدماتی در یک تقسیمبندی ناعادلانه، بیش از مردان است و کار خانگی که جزو پایینترین ردههای شغلی است، معمولا با کمترین حقوق و مزایا، نصیب زنان میشود و دقیقا بهدلیل ایجاد همین نگرش غلط، عموم مردان حاضر به انجام اینگونه کارها با مبالغ اندکی که زنان قبول میکنند، نیستند.
ایرنا
گفتگوی جهانبانو با بانوان حاضر در مسیر مشایه
آشنایی با اولین موکب بین المللی زنانه
جملات کوتاه برای تشکر از بانوان خادم عراقی
چند توصیه برای مادران جهت در پیادهروی اربعین
به پاس ۱۰۰۰ روز خدمت
جریان مقاومت، جریانی است که باید همچنان خون تازه در آن دمیده شود
سختترین و سوزناکترین درد بشر، درد فراق است
مردم خوب میدانند چه کسی خدمتگزارشان است
یادبود بانوان آمل برای شهید رئیسی و شهدای خدمت