نقاشی قرن هفده که آرایش زنان را تقبیح می‌کند

 به‌تازگی در کامپتون ورنی، یک عمارت تاریخی در شهرستان وارویک‌شیر انگلستان به نمایش عمومی درآمده است. این تابلو پس از یک پروژه تحقیقاتی و حفاظتی ۱۸ماهه، تازه تمیز شده و اطلاعات جدیدی درباره چگونگی بازتاب اضطراب‌های فرهنگی آن زمان و باورهای خاصی در مورد زنان را فاش کرده است.

جِین سیمپکیس، متصدی نمایشگاه، در بازدید از این اثر در کتابخانه زنان اظهار داشت: «این نقاشی بسیار پیچیده است و عقایدی را به تصویر می‌کشد که با باورهای جوامع غربی امروزی در تضاد است؛ اما درعین‌حال، این اثر در هنر بریتانیا بی‌نظیر است و به ما کمک می‌کند تا بفهمیم مردم قرن هفدهم چگونه موضوعاتی را که هنوز هم مهم هستند، درک می‌کردند.»

این نقاشی تمثیلی با عنوان «دو زن با وصله‌های آرایشی»، به‌احتمال زیاد در سال ۱۶۵۵ برای راجر کِنیون، یک سیاست‌مدار محلی از لَنکِشِر انگلستان خلق شده است. هنوز مشخص نیست که چرا چنین تابلویی با این مضمون سفارش داده شده است.

این دو زن با لباس‌های مجلل در کنار هم ایستاده‌اند و صورت‌هایشان با وصله‌ها و برچسب‌های آرایشی تزیین شده است. روی صورت زن سیاه‌پوست، وصله‌های سفید و روی صورت زن سفیدپوست، وصله‌های سیاه قرار دارد و به نظر می‌رسد که آرایش غلیظی با سرخی گونه‌ها و لب‌هایش دارد و احتمالاً پوست صورتش را با سفیداب سفید کرده‌اند.

در آن زمان، از وصله‌های آرایشی برای پوشاندن زخم‌ها و لکه‌های صورت که ممکن است ناشی از آبله یا بیماری‌های مقاربتی بوده، استفاده می‌شد. این وصله‌ها که معمولاً از جنس ابریشم، ساتن یا چرم بودند، به اشکال دلخواه برش می‌خوردند و با چسب حیوانی به پوست صورت می‌چسبیدند.

حس سرزنش‌آمیز و متعصب نقاشی از نوشته‌ای که بالای سر زنان قرار دارد، مشخص می‌شود: «من سیاهم با وصله‌های سفید؛ تو سفیدی با وصله‌های سیاه؛ این شیطانی است که از قلب مغرور تو سرچشمه می‌گیرد.» این عبارت به‌شدت انتقادی، استفاده از وصله‌های آرایشی را به‌عنوان نمادی از غروری توصیف می‌کند که گناهکار را به جهنم محکوم می‌کند.

اگرچه استفاده از وصله‌های آرایشی تاریخی طولانی دارد، اما انگلستان در اواسط قرن هفدهم نسبت به غرور بیش از حد زنان، دچار یک وحشت اخلاقی شده بود. در سال ۱۶۴۹، پارلمان پیشنهاد ممنوعیت «استفاده از وصله‌های آرایشی» را مطرح کرد، اما در نهایت آن را رد کرد.

این تابلو در کامپتون ورنی به همراه دو کتاب به‌نمایش‌درآمده که حاوی توضیحاتی درباره این اثر هستند. یکی از آن‌ها که در سال ۱۶۶۳ منتشر شده، ترجمه فرانسیس هاکینز از یک راهنمای رفتار فرانسوی به نام «رفتار جوانان» یا «نجابت در گفتگو میان مردان» است که استفاده از وصله‌ها را به‌عنوان یک رسم «ناشایست» توصیف می‌کند. در این کتاب، زنی با لباس بسیار متواضعانه «نجیب» توصیف شده، درحالی‌که به زنی با موهای حالت داده شده و وصله‌های آرایشی روی صورت، برچسب «هرزه‌گی» زده شده است.

در یک کتاب قدیمی دیگر از جان بولور نوشته شده که وصله‌های آرایشی «اختراع بدوی نقاشان وحشی هندوستان است.»

این نگرانی‌ها درباره بی‌اخلاقی در دوران تحولات شدید سیاسی و اجتماعی در بریتانیای پس از جنگ داخلی، اعدام شاه چارلز اول در سال ۱۶۴۹ و به‌قدرت‌رسیدن اُلیوِر کراموِل، بروز کردند. این نقاشی بینشی ارائه می‌دهد از اینکه چگونه کسانی که صاحب قدرت بودند سعی می‌کردند در یک‌زمانة بسیار ناپایدار حس اطمینان و ثبات را حفظ کنند.

اما چرا یک زن سیاه‌پوست در این نقاشی به تصویر کشیده شده است؟ احتمالاً حضور زن سیاه‌پوست می‌خواهد نشان دهد که نه‌تنها استفاده از وصله‌های آرایشی بیهوده است، بلکه زن سفیدپوست را با آداب‌ورسوم دیگران و هویتی غیراروپایی تضعیف می‌کند.

این نقاشی به دلیل نادر بودن و اهمیتی که داشت، در سال ۲۰۲۱ در یک منع صادراتی موقت قرار گرفت و یک مؤسسه بریتانیایی آن را به قیمت ۳۰۰.۰۰۰ پوند (۳۸۰.۰۰۰ دلار) خریداری کرد.

فرادید