فوتبال از دریچه خانواده

فوتبال برای بسیاری از افراد یعنی ثروت، شهرت و قراردادهای چندمیلیاردی. برای همین هم مستطیل سبز ستاره‌هایی را به خودش دیده که روزی در اوج قرار داشتند اما جایی در بین همین هیاهوها، زندگی‌شان را از دست دادند. بعضی‌ها درگیر حواشی شدند، بعضی‌ها آن‌قدر در آرزوی موفقیت غرق شدند که نفهمیدند چه چیزی را فدا می‌کنند و بسیاری، با تمام افتخاراتشان، وقتی به گذشته نگاه کردند، دیدند که آرامش و خانواده‌شان را از دست داده‌اند.

اما گاهی، یک بازیکن انتخابی می‌کند که برخلاف این معادلات است. برخلاف آن‌هایی که مسیرشان را صرفا پول و پیشنهادهای جذاب تعیین می‌کند، بعضی‌ها اولویت‌هایشان متفاوت است. برای آن‌ها، جایی که در آن راحت باشند، مهم‌تر از عددی است که پایین قرارداد ثبت شده. مثل مهدی ترابی که این روزها بین شایعات و واقعیت‌هایی که درباره بازگشت او به پرسپولیس منتشر می‌شود، یکی از خبرنگاران اعلام کرده که او برای آرامش و آسایش همسرش قصد دارد از تراکتور جدا شود.

انتخابی به خاطر تعهد به خانواده

انتخاب ترابی، فراتر از یک جابه‌جایی فوتبالی است. در فرهنگ ما، معمولاً این مردان هستند که تصمیم‌های بزرگ را بر اساس موقعیت و شغل خود می‌گیرند و خانواده را با آن هماهنگ می‌کنند. با این وجود، این بار یک بازیکن فوتبال تصمیم گرفته برای آسایش همسرش از یک تیم با همه شرایط و فرصت‌های خوبش جدا شود.

فرزانه رمضانی، مشاور خانواده در رابطه با این تصمیم می‌گوید: «در فرهنگ ما اگر زنی به خاطر خانواده از شغل خود بگذرد، اتفاق عجیبی نیست، همانطور که زنان زیادی برای اداره خانه و تربیت فرزند مجبور به ترک شغل‌شان علی‌رغم شرایط مطلوب شده‌اند. جامعه به‌طور سنتی نقش مدیریت خانه را بر عهده زنان قرار داده است. اما وقتی یک مرد چنین تصمیمی می‌گیرد، نگاه‌ها متفاوت می‌شود. چراکه در عرف جامعه، شغل مرد از اهمیت بیشتری برخوردار است و او را مسئول تأمین معیشت خانواده می‌دانند.

بسیاری از مردان، حتی اگر به دلیل شغل خود از خانواده فاصله بگیرند، این فاصله را نوعی فداکاری می‌بینند، نه کم‌توجهی. آن‌ها باور دارند که تلاششان، هرچند باعث دوری از خانواده می‌شود، در نهایت به سود خانواده است. این طرز فکر در بین فوتبالیست‌ها هم دیده می‌شود؛ بازیکنانی که برای قراردادهای بهتر، به شهرها و کشورهایی دور از خانواده می‌روند، اما در ذهن آن‌ها، این دوری یک موضوع حرفه‌ای است، نه انتخابی که نشانه کم‌توجهی به خانواده باشد.»

وقتی شغل با خانواده در تضاد نیست

قراردادهای پرارزش، فرصت‌های درخشان و شغل‌های بزرگ همیشه وسوسه‌برانگیز هستند. مسائلی که بسیاری از فوتبالیست‌ها را ناچار می‌کند از خانواده و خانه دور شوند تا برای موفقیت‌های بیشتر تلاش کنند. اما برخی اوقات، فردی پیدا می‌شود که می‌خواهد این معادله را تغییر دهد، یک نفر که می‌تواند الگویی برای جامعه محسوب شود.

فرزانه رمضانی، در این باره می‌گوید: «از نظر روانشناسی اینکه یک مرد شغل خود را در جایگاهی می‌بیند که خانواده‌اش در آن حضور دارند، واقعاً قابل تقدیر است. در واقع، این تصمیم ترابی نه فقط یک قدم مهم در زندگی شخصی او است، بلکه می‌تواند الگویی برای دیگر مردان باشد که نشان می‌دهد می‌توان خانواده و شغل را به طور همزمان با هم داشت.

واقعیت این است که شغل و درآمد تنها شاخص‌های موفقیت نیستند، بلکه حمایت از خانواده و رضایت از آن‌ها اهمیت بیشتری دارد.»

البته به گفته این روانشناس، برای داشتن چنین تعادلی بین خانواده و شغل، فرد می‌بایست در برخی مواقع با سختی‌ها و مشکلاتی مواجه شود. به‌عنوان مثال از یک موقعیت یا درآمد بهتر صرف‌نظر کند، اما در سرمایه‌گذاری پر سود خانواده موفق عمل کند.

این تصمیم یک خانواده سالم را نشان می‌دهد

بسیاری معتقدند که در مسیر موفقیت، سختی کشیدن اجتناب‌ناپذیر است. اینکه گاهی باید دوری از عزیزان را تحمل کرد، سال‌ها درگیر کار بود و بعداً، وقتی به موفقیت رسید، جبران کرد. با این وجود مهدی ترابی مسیر متفاوتی را انتخاب کرده است.

رمضانی در رابطه با این انتخاب می‌گوید: «چیزی که از این تصمیم می‌توان درک کرد، اهمیت عمیق خانواده در زندگی ترابی است. اینکه یک فرد حاضر شود خودش را به چالش بکشد و از فرصت‌های خوبش صرف‌نظر کند، یعنی خانواده برای او صرفا یک وظیفه نیست، بلکه منبع اصلی آسایش و آرامش است. در واقع، این تصمیم نشان می‌دهد کهاین رابطه تا چه اندازه برای او ارزشمند بوده که حالا خودش را به سختی می‌اندازد تا آن را حفظ کند.»

اما این تنها نکته روان‌شناختی این اتفاق نیست. انتخاب ترابی، نشان‌دهنده تعهد و مسئولیت‌پذیری او در برابر زندگی مشترکش است. رمضانی توضیح می‌دهد: «در جامعه، معمولاً از مردان انتظار نمی‌رود که برای خانواده‌شان مسیر حرفه‌ای‌ خود را تغییر دهند. با این وجود وقتی کسی این کار را انجام می‌دهد، نشان‌دهنده تعهد عمیق او است. این تصمیم صرفا یک انتخاب فردی نیست، بلکه بازتابی از یک رابطه سالم است؛ جایی که همسر ترابی توانسته برای او فضایی آرامش‌بخش و پایدار ایجاد کند، و او هم در مقابل حاضر شده چالش‌ها را بپذیرد تا از این آرامش مراقبت کند.»

در دنیای پرهیاهوی فوتبال، یا حتی در مشاغل سخت و طاقت‌فرسا مانند شغل‌های نظامی، همیشه یک چیز غیرقابل تغییر و ثابت وجود دارد: خانواده. حتی اگر امروز موفقیت بزرگی را کسب کنیم اما خانواده‌مان را از دست بدهیم، عملاً موفقیت‌های بعدی‌مان را با شکست مواجه کرده‌ایم. یک جامعه سالم، جامعه‌ای است که پیشرفت‌های فرهنگی، علمی و شغلی در کنار خانواده و در فضای حمایتگر آن شکل می‌گیرد و واقعیت این است که  موفقیت‌های واقعی با حمایت خانواده به دست می‌آیند.

فارس