فلسفه حجاب زن در نماز چیست؟

احکام اسلامی بر اساس مصالح و مفاسد الزام‌آوری که دارند، به صورت حرام یا واجب بیان شده‌اند(۱).‏ برخی مصالح و مفاسد را نه عقل به تنهایی می‌یابد و نه در آیات و روایات به آن تصریح شده، مانند حجابِ بانوان در نماز که واجبی تعبدی‏ است (۲)؛ یعنی عقل، کنه راز تشریع آن را نمی‌‏شناسد، گرچه این را می‌داند که بدون علت نیست و حتی برخی مصالح و آثار آن را نیز می‌یابد. روشن است که پایبندی به عبادات، مطابق دستور شرع مقدس، روحیۀ بندگی و پذیرش خواست خدا در انسان را تقویت می‌کند (۳). بر اساس قوانین فقهی، زن و مرد، در نوع تکالیف شرعی، مانند وجوب نماز و روزه مشترک‌اند. تنها در کیفیّت برخی احکام، متفاوت هستند که به ویژگی‌های خاص جسمی و روحی زن و مرد بر می‌گردد (۴).

در فقه دو نوع پوشش برای خانم‌ها مطرح شده است؛ پوشش در نماز و پوشش در مقابل نامحرم که هر کدام ویژگی‌هایی دارند (۵). پوشش برای انسان، اعم از زن‏ و مرد، نوعی کرامت الهی است و نشانه‌‏ای برای شخصیت و احترام وی محسوب می‌‏شود؛ ازاین‌رو، تنها آدمیان لباس می‌‏پوشند.

بی‌گمان خداوند با بـنـدگـان خـود نامحرم نیست، ولی انسان در حال عبادت، خود را در حضور خدا می‌بیند و با او سخن می‌گوید، پس باید مناسب‌ترین پوشش را انتخاب کند تا رعایت ادب و احترام در مقابل ذات حق‌تعالی را فراهم سازد که زمینه‌ساز خشوع و حضور قلبی نیز می‌باشد.

مناسب‌ترین حالت برای عبادت خانم‌ها که مورد رضایت الهی باشد، داشتن پوششی است که عفت و پاک‌دامنی آنان را نشان دهد. پوشش در نماز، مقدمه قرب الهی است و بهترین تمرین برای حفظ و رعایت آن در برابر نامحرم به شمار می‏‌رود (۶). البته باید توجه داشت که رعایت حجاب برای بانوان در نماز، ممکن است حکمت‏‌های دیگری هم داشته باشد که برای ما معلوم نیست.

پی‌نوشت

۱- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۷۴) ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه: موسوی همدانی، ج ۴، سوم، قم: جامعه مدرسین، ص۴۸۵.

۲- هاشمی شاهرودی، محمود (۱۴۲۶ق) فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت‌علیهم السلام، ج ۲، قم: موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت‌علیهم السلام، ص ۸۱؛ مروج، حسین (۱۳۷۹ش) اصطلاحات فقهی، قم: بخشایش، ص ۵۵۹.

۳- جلالی زاده، جلال (۱۳۸۷ش) مبادی و اصطلاحات اصول فقه، تهران: احسان، ص ۱۱۵.

۴- هاشمی شاهرودی، محمود (۱۴۲۶ق) فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت‌علیهم‌السلام، ج ۴، قم: موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت‌علیهم السلام، ص۲۸۷-۲۸۶.

۵- مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج ۱۹، تهران: صدرا، ص۵۵۳.

۶- شمس، سعید (۱۳۸۵ش) پرسمان‌های قرآنی نماز، قم: سبط اکبر، ص ۱۵۲ و ۱۵۳.

خبرگزاری ابنا