فرهنگ ایرانی همیشه پویاست

ما سالیانی است در تله تحلیل‌های اشتباه خودمان گرفتار شده‌ایم و گمان می‌کنیم که بی‌تاریخ شده و انقطاع نسل یافته‌ایم. بحران‌های اجتماعی، با وجود خسارات فراوانش برکات زیادی هم دارد. یکی از مهم‌ترین آنها آنست که زنگارها را از فرهنگ عمومی جامعه پاک می‌کند، کف‌ها را به کنار می‌زند تا واقعیت فرهنگ آشکار شود.

هم‌اکنون با ورود به فضای جنگ، با چشمان خود می‌بینیم که چگونه فرهنگ ایرانی با اندوخته‌های دینی و تاریخی‌اش خود را رو می‌کند. خانواده‌هایی که بخشی از خانه‌های خود را به پذیرایی از مهاجران اختصاص می‌دهند، مهاجرانی که، در مسیر مسافرت ناخواسته‌شان، نه تنها آرامش خود را حفظ می‌کنند که مظاهر غرورآمیزی از همیاری اجتماعی را نشان می‌دهند، مغازه‌دارانی که با نصب پارچه نوشته اعلام می‌کنند که به قیمت خرید می‌فروشند؛ مخالفان سیاسی‌ای که با درک شرایط خطیر، مطالبات خود را به تعویق می‌اندازند و به وحدت اجتماعی و عظمت کشور می‌اندیشند؛

اقلیت‌های قومی و مذهبی که نقطه‌های وحدت بخش را نشان می‌دهند و هنرمندان و ورزشکارانی که وضعیت کنونی را بهانه‌ای برای عبور از فضای اختلاف و نزاع به فضای وحدت قرار می‌دهند و حماسه‌سرایی می‌کنند همگی یک مضمون را تکرار می‌کنند: فرهنگ جامعه ایرانی زنده است و زنده‌تر هم خواهد شد.

این فرهنگ را اگر به زبان قرآنی بیان کنیم مفاد آیه‌های «انما المؤمنون اخوه»، «تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر»، «تعاونو علی البر و التقوی» و «اشداء علی الکفار رحماء بینهم» خواهد بود. اگر به زبان ادبیات غنی فارسی بیانش کنیم مفاد حماسه نامه فردوسی و حکمت نامه سعدی است؛ اگر به زبان تاریخ بیان شود حکایت فتوای میرزای شیرازی و انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس است.

اگر به زبان مادرانه بیان شود حکایت نان به همسایه دادن‌ها، خیرات کردن‌های شب جمعه، قصه‌گویی‌های تاریخی شبانه و پند و اندرزهاست، اگر به زبان زنانه بیان شود نگاه مملو از رحمت دختران و انگشت پر صلابت «سحر»هاست و آن گاه که به زبان مردانه بیان شود کلام نافذ و متانت پرمعنای رهبری و موشک‌های سجیل و خرمشهر و صدای پدافند رزمندگان قهرمان است.

ما به فرهنگ غنی‌مان افتخار و از دشمنان بی‌عقلمان تشکر می‌کنیم که زنگارها را از آن زدودند. هم‌اکنون این فرهنگ ماست که رو آمده است.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین زیبایی‌نژاد، رئیس پژوهشکده زن و خانواده