زن ثروتمندی که شهر را روشن کرد

فخرالدوله در زمان خود به ثروت و نفوذ زیادی دست یافت و به عنوان یکی از زنان قدرتمند آن دوران شناخته می‌شد.

 پس از سقوط سلسله قاجاری و ضعف خاندانش، او نه تنها از دنیای سیاست دور نشد، بلکه به عنوان واسطه‌ای برای آشتی میان دودمان پهلوی و قجرها عمل کرد تا از جنگ و کینه‌توزی میان آن‌ها جلوگیری کند.

سید محسن ماجدی، تهران پژوه، درباره آوردن برق به محله سرتخت توسط فخرالدوله می‌گوید: «در دهه ۲۰ شمسی، اولین ژنراتور برق به نام «برق خانوم» توسط اشرف‌الملوک فخرالدوله به محله ری و سرتخت آورده شد.

 پیش از این، روشنایی حرم عبدالعظیم حسنی و کوچه‌های اطراف آن تنها با نور شمع تأمین می‌شد.

 اما با ورود برق خانوم، آستان حضرت و خانه‌ها و کوچه‌های اطراف نیز از این ژنراتور بهره‌مند شدند.

چند سال بعد، یک کابل بزرگ و دو ژنراتور غول‌پیکر از کارخانه سیمان ری به حرم حضرت و محله آورده شد که گفته می‌شد اندازه این ژنراتورها با کشتی تایتانیک برابر است.

 مردم محله سرتخت در آن زمان دو منبع تولید برق داشتند و همزمان از برق خانوم و برق تولیدی ژنراتور کارخانه سیمان استفاده می‌کردند.

پس از فوت رضاشاه و ساخت مقبره‌اش در محله ری، وضعیت تأمین برق بهبود یافت.

 در حال حاضر، ژنراتور برق خانوم در زیرزمینی نزدیک آرامگاه علامه شعرانی نگهداری می‌شود.»

فخرالدوله همچنین به عنوان بانی اولین موسسه تاکسیرانی در تهران شناخته می‌شود.

او زنی نیکوکار بود که در زمان حیاتش چندین مدرسه، بیمارستان و مسجد بنا کرد و هزینه تحصیل و ازدواج بسیاری از جوانان بی‌بضاعت را بر عهده گرفت.

 او چندین دختر و پسر را به سرپرستی گرفته و در پارک امین‌الدوله اسکان داده بود و برای دختران دم‌بخت جهیزیه و برای پسران سرمایه لازم برای اشتغال فراهم می‌کرد.

ساخت چند مسجد، مدرسه، بیمارستان و آسایشگاه در تهران، کهریزک، لشت نشاء و شاه آباد از دیگر اقدامات او بود.

فخرالدوله در سال ۱۳۲۹ به خاطر موقوفات آموزشی، از سوی وزارت فرهنگ نشان سپاس دریافت کرد.

 او در زیارتی به عتبات، برای خود مقبره‌ای خریداری کرد تا در آنجا به خاک سپرده شود، اما پس از مرگ پسرش حسین امینی که در ابن بابویه دفن شد، وصیت کرد تا کنار پسرش در همان مقبره به خاک سپرده شود.

همشهری