روستای سهیلی؛ هم‌زیستی هنر، سنت و اقتصاد بومی با محوریت زنان هنرمند

روستای سهیلی در حاشیه جنگل‌های حرا واقع در جزیره قشم، با تمرکز بر صنایع دستی بومی، نمونه‌ای برجسته از هم‌زیستی هنر، سنت و اقتصاد محلی است. این روستا که به‌واسطه دستان هنرمند زنان و مردان خود به یکی از قطب‌های صنایع دستی جنوب کشور تبدیل شده است، نقش ویژه‌ای در احیای فرهنگ بومی و ایجاد اشتغال پایدار دارد. زنان این منطقه با مهارتی چشم‌گیر در زمینه حصیربافی، خوس‌دوزی و تولید عطرهای محلی فعالیت می‌کنند و مردان نیز با ساخت اشیای چوبی، نقاشی روی صدف و تولید ابزارهای محلی، سهم قابل توجهی در حفظ و ترویج میراث فرهنگی خلیج فارس ایفا می‌کنند.

زنان هنرمند روستای سهیلی، با تکیه بر دانش و تجربیات منتقل‌شده از نسل‌های گذشته، آثاری را خلق می‌کنند که ریشه در تاریخ و فرهنگ جنوب ایران دارد. حصیربافی، از هنرهای کهن این منطقه، در خانه‌ها و کارگاه‌های کوچک صورت می‌پذیرد و محصولاتی مانند سبد، زیرانداز، بادبزن و کیف‌های حصیری تولید می‌شوند که در بازارهای محلی و نمایشگاه‌های ملی به فروش می‌رسند. علاوه بر این، هنرهای خوس‌دوزی و گلابتون‌دوزی که شامل تزئین لباس‌های بندری با نخ‌های نقره‌ای و طلایی است، توسط بانوان جوان این روستا ادامه یافته و لباس‌های سنتی برای مشتریان بومی و گردشگران تهیه می‌شود. این فعالیت‌ها نه تنها منبع درآمد محسوب می‌شوند بلکه عاملی برای معرفی فرهنگ بومی به جهان هستند.

در کنار فعالیت‌های زنان، مردان روستا نیز در حوزه صنایع دستی فعال‌اند. مهارت‌های آنان در ساخت محصولات چوبی از جمله قاشق‌ها، ظروف تزئینی و ماکت‌های لنج‌های سنتی، جنبه کاربردی و تزئینی دارد. همچنین ساخت سازهای محلی مانند دهل و طبل که در مراسم آیینی کاربرد دارند، نشان از استمرار سنت‌های شفاهی و فرهنگی منطقه دارد.

گردشگری به عنوان محرکی قوی در رونق صنایع دستی روستای سهیلی عمل می‌کند. سالانه گردشگران بسیاری که از جنگل‌های حرا دیدن می‌کنند، به این روستا نیز مراجعه کرده و با خرید صنایع دستی، به حفظ و توسعه این هنرها کمک می‌کنند. این حضور باعث شده تا هنرمندان به طراحی و تولید محصولات متنوع‌تر و کاربردی‌تر با حفظ اصالت بپردازند که پاسخگوی نیازهای بازارهای امروزی باشند.

روستای سهیلی، به عنوان یکی از مناطق گردشگرپذیر جزیره قشم، با رشد چشمگیر صنایع دستی، نمونه موفقی از پیوند میان فرهنگ، اقتصاد و گردشگری است. صنایع دستی این روستا علاوه بر احیای فرهنگ بومی، منبع درآمدی پایدار برای خانواده‌های محلی فراهم کرده است. افزایش گردشگران داخلی و خارجی در فصول بهار و تابستان فرصت مناسبی برای عرضه مستقیم محصولات فراهم آورده که به افزایش درآمد و انگیزه هنرمندان کمک شایانی کرده است.

مسئولان محلی با همکاری سازمان منطقه آزاد قشم و نهادهای حامی صنایع دستی، برنامه‌هایی برای توسعه بازارچه‌های محلی، آموزش‌های تخصصی، برندسازی محصولات و فروش آنلاین در دستور کار دارند. همچنین پیشنهاد برگزاری جشنواره‌های سالانه، راه‌اندازی تورهای فرهنگی و حمایت مالی از کارآفرینان بومی برای توسعه این هنرها ارائه شده است. کارشناسان حوزه توسعه روستایی معتقدند که صنایع دستی سهیلی می‌تواند الگویی موفق برای اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار در جنوب کشور باشد.

صنایع دستی روستای سهیلی، به عنوان قلب تپنده اقتصاد محلی، نقشی مؤثر و رو به گسترش در اشتغال‌زایی و رونق گردشگری ایفا می‌کند. محصولاتی مانند حصیربافی، رودوزی‌های سنتی، زیورآلات دست‌ساز و لباس‌های محلی، پس از بازدید گردشگران از جاذبه‌های طبیعی منطقه، در بازارچه‌های محلی عرضه می‌شوند. این روند باعث شکل‌گیری زنجیره‌ای از مشاغل مرتبط از تأمین مواد اولیه تا بسته‌بندی و فروش شده است.

روستای سهیلی با تلاش و خلاقیت زنان و مردان هنرمند خود، نمونه‌ای بارز از حفظ و توسعه هنرهای سنتی در دنیای مدرن به شمار می‌آید و اثبات می‌کند که با حمایت و سرمایه‌گذاری، می‌توان میراث فرهنگی را به عنوان سرمایه‌ای ارزشمند برای توسعه اقتصادی و اجتماعی حفظ کرد.

میراث آریا