روایت اولین زن زندانی سیاسی در افغانستان در کتاب روزهای نزدیک

مراسم بزرگداشت سومین سالگرد درگذشت مجاهد برجسته جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، پژوهشگر و نویسنده مشهور افغانستانی، مرحوم محمد سرور رجایی که به دلیل ابتلا به ویروس کرونا در سن ۵۲ سالگی در تاریخ ۷ مردادماه ۱۴۰۰ درگذشت، با حضور محمدحسین بدری مجری و کارشناس، علی محمد مؤدب شاعر، تینا محمدحسینی نویسنده، سید احمد مدقق نویسنده و پژوهشگر و جمعی از اهالی فرهنگ و ادب ایران و افغانستان در حسینیه هنر تهران برگزار شد. بدری که از همکاران مرحوم رجایی در دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی بود، گفت: محمد سرور رجایی ۲۳ سال پیش به ایران آمد و کارهای مختلفی از جمله دست‌فروشی را انجام داد. او فردی بسیار مسلط در حوزه خود و با شخصیتی فروتن بود.

بدری ادامه داد: مرحوم رجایی شبکه‌ای از اهالی فرهنگ و هنر فارسی‌زبان منطقه را ایجاد کرد و روابط و دوستی‌هایی را بین آن‌ها برقرار کرد. مؤدب، شاعر و نزدیکان مرحوم رجایی، به نعمت وجود ایشان اشاره کرد و گفت: با وجود زندگی سخت، محمد سرور رجایی هرگز از تلاش در عرصه فرهنگ و ادب دست نکشید و می‌توان او را به عنوان الگو در سعی و تلاش برای جوانان امروز معرفی کرد. مؤدب همچنین افزود: او هر زمان که احساس می‌کرد کاری ناتمام باقی مانده، به آن می‌پرداخت و به ویژه در حوزه کودکان فعالیت‌های زیادی انجام داد، از جمله کتاب شعر کودک «کاغذ پران».

مؤدب در ادامه به مسئولیت‌پذیری مرحوم رجایی اشاره کرد و بیان داشت که این ویژگی به او قدرت می‌دهد. او در کنار تلاش‌های فرهنگی و ادبی، از وظایف اجتماعی خود نیز غافل نبود و به فکر کودکان مهاجر و خانواده شهدای افغانستانی مدافع حرم بود. همچنین، در زمانی که برخی از شاعران افغانستانی به مخالفت با مجاهدت‌ها و مقاومت‌های مردم افغانستان می‌پرداختند، او به روایت مردان جهاد و مقاومت پرداخت.

محمدحسینی نویسنده افغانستانی نیز با اشاره به همکاری خود با مرحوم رجایی گفت: من در خانه ادبیات افغانستان در زمینه تاریخ شفاهی فعالیت می‌کردم و از این همکاری بسیار خوشحال بودم. ایشان به من پروژه بازنویسی خاطرات اولین زندانی زن سیاسی افغانستان، یعنی یاسمین حسنات، را پیشنهاد کردند. یاسمین حسنات از اهالی قندهار بود و به خاطر فعالیت‌های سیاسی‌اش علیه اشغالگران شوروی به زندان رفت. او همچنین در دوران خود برای مردم مظلوم فلسطین نیز فعالیت‌های گسترده‌ای داشت و به همین دلیل تحت بازجویی نیروهای خاد قرار گرفت.

در پایان این مراسم، سید احمد مدقق نویسنده و پژوهشگر اهل افغانستان گفت: کار بزرگ رجایی جمع کردن آرمان و عمل بود. او انسان آرمان‌گرایی بود که اعتقاداتش جزئی از گفت‌وگوی روزمره‌اش بود، اما در عین حال عمل‌گرا نیز بود و کارهای بزرگی را در حوزه فعالیت‌هایش انجام می‌داد. مدقق افزود: او بدون هیچ چشم‌داشتنی و با خلوص، ساعت‌ها در عرصه ادبیات تلاش کرد و نخستین شماره مجله باغ را با حداقل امکانات و در منزل شخصی‌اش راه‌اندازی کرد که بعدها گسترش یافت.

مدقق همچنین به ارتباط مرحوم رجایی با توده‌های مختلف مردم اشاره کرد و گفت: او با نخبگان جامعه، از جمله وزرا و نمایندگان مجلس در ارتباط بود و در عین حال، ارتباطش را با توده‌های مردم حفظ کرد. او با طیف‌های مختلف از ادبا و شاعران تا ورزشکاران ارتباط داشت و هرگز از اصول و اعتقادات خود دست نکشید.

در این آیین، با حضور خانواده مرحوم محمد سرور رجایی، از کتاب‌های «روزهای نزدیک» با بازنویسی تینا محمدحسینی و مجموعه شعر کودک محمد سرور رجایی با عنوان «کاغذ پران» با مقدمه‌ای از علی محمد مؤدب رونمایی شد.

هم‌‌اندیشی