دانشمندان زن محجبه را چقدر می‌شناسید؟

این زنان برخی در شرکت‌های بزرگ علمی و فناوری و برخی دیگر در حوزه‌های علمی و حتی سیاسی، نام و نشانی برای خود به ثبت رسانده‌اند. ما بارها با این چهره‌ها در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی مواجه شده‌ایم؛ بانوانی که بسیاری از آن‌ها محجبه نیستند و این ممکن است سؤالاتی را در ذهن زنان و دختران ما ایجاد کند که آیا زنان محجبه ایرانی به موقعیت‌های علمی و اجتماعی بالا دست نیافته‌اند و آیا حجاب مانع پیشرفت آن‌ها بوده است؟ سؤالاتی که با جست‌وجویی دقیق‌تر می‌توان به پاسخ آن‌ها رسید.

واقعیت این است که بسیاری از بانوان محجبه در سراسر جهان توانسته‌اند بر قله‌های علم، دانش، ورزش و فرهنگ بایستند و موفق شوند؛ بانوانی که رسانه‌های غالب از معرفی آن‌ها به‌طور گسترده جلوگیری کرده و اجازه نداده‌اند این افراد به عنوان الگوهایی قابل دستیابی برای زنان و دختران در سطح جهانی معرفی شوند.

در عوض، رسانه‌ها وقتی به دنبال الگویی از زنان موفق هستند، به سراغ بازیگران و چهره‌های هالیوودی می‌روند و با استفاده از عناصر نور، صدا و تصویر، سعی می‌کنند تصویری از زندگی این زنان را به عنوان نمونه‌ای از خوشبختی به جامعه ارائه دهند. در حالی که در پس این نقاب، با زنانی خسته و آسیب‌دیده مواجهیم که سال‌هاست به واسطه ظاهر بزک‌شده‌شان مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اند.

 این موضوع در رسانه‌ای شدن سوءرفتارهای کارگردانان مرد و چهره‌های شاخص هالیوودی و محکومیت آن‌ها به سوءاستفاده‌های جنسی و تجاوز نیز مشهود است که هر از چند گاه شاهد آن هستیم و حتی به جنبش‌هایی مانند «می‌تو» ختم می‌شود. البته این جنبش نیز مانند سایر رخدادهای غربی، پشت پرده‌های خاص خود را دارد و به دنبال اهداف از پیش تعیین‌شده‌ای است.

جراحی مغز با حجاب

دکتر سهیلا سامی یکی از بانوان جوانی است که در رشته جراحی مغز و اعصاب از دانشگاه Golf Medical فارغ‌التحصیل شده است.

این دختر ایرانی محجبه یکی از شاگردان استاد نامدار ایرانی، پروفسور سمیعی، است. دکتر سامی در سال ۱۳۶۸ در تهران به دنیا آمد و به دلیل تخصص پدرش، دکتر امیرحسین سامی‌الدبونی، متخصص بیماری‌های قلب و عروق، به رشته پزشکی علاقه‌مند شد.

 وی فارغ‌التحصیل پزشکی عمومی از Golf Medical University امارات متحده عربی است و برای گذراندن دوره رزیدنتی جراحی مغز و اعصاب، به مؤسسه بین‌المللی علوم مغز و اعصاب آلمان رفت تا زیر نظر پروفسور سمیعی این دوره را طی کند.

دکتر سامی در این باره می‌گوید: «از کودکی آرزو داشتم که راه پدرم را دنبال کنم و وقتی توسط پروفسور سمیعی پذیرفته شدم، بی‌درنگ به مطالعه در حوزه مغز و اعصاب پرداختم. این رشته بسیار چالش‌برانگیز است و تفاوتی بین زنان و مردان ندارد. بنابراین می‌توان آن را اقیانوسی بی‌کران نامید که هر روز باید از آن چیزهای جدیدی بیاموزیم.»

با وجود سن کم، دکتر سامی تاکنون بیش از ۸۰۰ عمل جراحی مغز و اعصاب را با موفقیت انجام داده و در ۳۵۰۰ جراحی دیگر به عنوان دستیار و جراح حضور داشته است. عمل‌های جراحی او شامل تومورهای مغزی، ستون فقرات، شکستگی مهره‌ها و تنگی کانال نخاعی است.

وی در مورد اولین جراحی خود می‌گوید: «اولین جراحی پیچیده مغز را به یاد دارم. بسیار خوشحال بودم و احساس خوبی داشتم، زیرا به توانایی خود پی برده بودم. افرادی که وارد این حوزه می‌شوند، ممکن است پس از چند سال متوجه ناتوانی خود شوند و آن را ترک کنند.»

نکته قابل توجه درباره دکتر سامی این است که در هیچ یک از تصاویر منتشر شده از او، بدون حجاب دیده نمی‌شود. وی در مصاحبه‌ای درباره حجاب خود تأکید کرد: «من با انتخاب و آگاهی حجاب را برگزیده‌ام و معتقدم که انتخاب پوشش به فرد بستگی دارد.»

دکتر سامی همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا حجاب برای او محدودیتی ایجاد کرده است، گفت: «حجاب در زمینه جراحی برای من محدودیتی ایجاد نکرده و حتی در اتاق عمل که یک محیط کاملاً استریل است، هیچ مشکلی برای من پیش نیامده است. من با حجاب خود علاوه بر کار و درس، به فعالیت‌های ورزشی نیز ادامه می‌دهم.»

یکی از ۴۰ استاد برتر زیر ۴۰ سال

مریم کوچکی‌نژاد نیز یکی دیگر از چهره‌های برتر علمی است که وجهه‌ای جهانی دارد. این دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی شریف در سال ۲۰۲۰ در میان ۴۰ استاد برتر جوان زیر ۴۰ سال در دنیا در رشته مدیریت انتخاب شد. این انتخاب بر اساس رده‌بندی سایت (Poets & Quants) انجام شد.

مریم کوچکی‌نژاد که دکترای رفتار سازمانی را از دانشگاه یوتا و پسادکترا را در مرکز Edmond J. Safra دانشگاه هاروارد دریافت کرده، در حال حاضر دانشیار دانشکده مدیریت دانشگاه نورت وسترن است. تمرکز اصلی تحقیقات وی در زمینه درک ماهیت پویای تصمیم‌گیری‌های اخلاقی و چگونگی تجربه روانی افراد در برخوردهای اخلاقی روزمره است.

یافته‌های وی در مجلات پژوهشی معتبر و رسانه‌های مهمی مانند نیویورک تایمز و وال استریت ژورنال منتشر شده است. خانم دکتر کوچکی‌نژاد نیز یک بانوی محجبه است که در رشته تخصصی خود در دنیا شناخته شده است. او با حجاب در مجامع عمومی ظاهر می‌شود و به نوعی پرچمی برای تبلیغ اسلام به اهتزاز درآورده است.

با تمام این‌ها، سؤالی باقی می‌ماند: چرا بانوان و دانشمندان زن جوان محجبه ما شناخته شده نیستند؟

زنان محجبه موفق غیرایرانی

تهانی عامر، دانشمند برجسته ناسا، یکی از این زنان است. او در مناطق حاشیه‌نشین قاهره به دنیا آمد و در ۱۷ سالگی ازدواج کرد. تهانی در حالی که حتی یک کلمه از زبان انگلیسی نمی‌دانست، به آمریکا مهاجرت کرد و به سرعت به شاگرد برتر کلاس تبدیل شد. او اکنون از دانشمندان برجسته ناسا است و در یادداشت کوتاهی درباره زندگینامه‌اش می‌گوید: «رضایت خدا، آموزش و تحصیل و خدمت به مردم با مهربانی، اصول مهم زندگی من هستند.»

لیلا علاوا، دختر مسلمان سوریه‌ای- دانمارکی، بنیانگذار و مدیر شرکت تمپست (The Tempest) است که از سال ۲۰۱۳ در حوزه فناوری فعالیت می‌کند. او با هدف تغییر دیدگاه‌های نادرست جامعه نسبت به اقلیت‌ها و زنان، روزانه میلیون‌ها نفر را به هم متصل می‌کند.

ابتهاج محمد، ورزشکار آمریکایی در رشته شمشیرزنی سابر، نیز اولین زن محجبه است که با حجاب اسلامی به المپیک می‌رود. او موفق به کسب عنوان قهرمانی در بازی‌های چندگانه «پان امریکن» شده و در المپیک تابستانه ۲۰۱۶ در ریودوژانیرو نماینده ایالات متحده بود.

خبرنامه دانشجویان ایران