خطر کمبود ید در زنان باردار

دکتر علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، با اشاره به نتایج آخرین پیمایش سنجش «ید» در زنان باردار و دانش‌آموزان، از کاهش شدید دریافت «ید» در زنان باردار در بسیاری از استان‌ها خبر داد و تأکید کرد که نیاز به مداخله فوری وجود دارد، زیرا این وضعیت می‌تواند منجر به سقط‌جنین و تولد کودکان با مشکلات ذهنی شود.

این در حالی است که نزدیک به یک دهه پیش، سازمان جهانی بهداشت ایران را به‌عنوان کشوری بدون کمبود ید معرفی کرده بود. بااین‌حال، رئیسی اعلام کرد که باوجود نتایج این پیمایش، در حال حاضر مشکل حادی وجود ندارد و به مرحله بحران نرسیده‌ایم، اما این کاهش معنادار است و باید اقدامات مداخله‌ای صورت گیرد. او به‌ویژه به مادران باردار توصیه کرد که تنها به مصرف نمک اکتفا نکنند و روزانه یدوفولیک مصرف کنند.

وی همچنین اشاره کرد که ۴۰ درصد مادران باردار ساکن روستاها به مراکز جامع سلامت مراجعه کرده و یدوفولیک دریافت می‌کنند، در حالی که ۶۰ درصد از آنها که در شهرها زندگی می‌کنند، به مراکز وزارت بهداشت مراجعه نمی‌کنند. به همین دلیل، وضعیت زنان روستایی بهتر است و به انجمن علمی متخصصان زنان توصیه‌های لازم ارائه شده است.

دکتر احمد اسماعیل‌زاده، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، در توضیح بیشتر این پیمایش گفت: پیمایش ملی وضعیت ید هر ۵ سال یک‌بار انجام می‌شود و آخرین پیمایش نشان داد که وضعیت دانش‌آموزان مناسب است، اما در مورد زنان باردار به سمت کمبود پیش می‌رویم؛ بنابراین، باید مداخلات و نظارت‌ها افزایش یابد.

 وی درباره نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش توضیح داد: میانگین ید ادرار مادران باردار باید بالای ۱۵۰ باشد، اما این عدد اکنون کاهش‌یافته است. میانگین ید ادرار دانش‌آموزان نیز سه سال پیش ۱۳۰ بوده و اکنون کاهش‌یافته است، اما در وضعیت خطرناکی نیست. در این پیمایش، آذربایجان غربی بدترین وضعیت را در کمبود ید در دانش‌آموزان دارد و استان‌های آذربایجان شرقی، گلستان، قزوین و قم در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

این مسئول درباره استان‌های در معرض خطر کمبود ید در زنان باردار نیز گفت: قم، سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی، تهران، اردبیل، خوزستان، هرمزگان، بوشهر، گیلان، خراسان رضوی، مازندران، اصفهان و… در شرایط نامناسبی قرار دارند و تنها ۸ استان کشور شامل گلستان، مرکزی، همدان، سمنان، فارس، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی و یزد در وضعیت مطلوب به سر می‌برند.

وی درباره عوامل بروز این کمبودها بیان کرد: یکی از منابع اصلی ید برای جامعه، نمک است که از سال ۶۳ در کشور غنی‌سازی شده است. باتوجه‌به تبلیغاتی که در فضای مجازی صورت می‌گیرد و افراد ناآگاه در حال تبلیغ نمک‌های رنگی، دریایی و بدون ید هستند، تصور ما بر این است که این موضوع به کمبود ید، به‌ویژه در استان‌هایی که دریاچه وجود دارد، دامن زده است. تبلیغات فضای مجازی و اطلاعات نادرست درباره نمک‌های دریایی و رنگی باعث افزایش مصرف این محصولات شده است. در این زمینه با عدم نظارت کافی در سطح عرضه مواجه هستیم که موجب بروز تخلفاتی از سوی عطاری‌ها در فروش نمک‌های رنگی و دریایی شده است.

به گفته اسماعیل‌زاده، نمک‌هایی که توسط عطاری‌ها و فضای مجازی ترویج می‌شوند، هم حاوی فلزات سنگین هستند و هم ید کافی ندارند. اگر افراد به مصرف این نمک‌ها ادامه دهند، ممکن است منجر به اختلالات جنینی، مشکلات تکاملی، عقب‌ماندگی‌های ذهنی و کاهش IQ در کشور شود.

این مسئول ادامه داد: مشکلات کارخانه‌های نمک در افزایش قیمت یدات پتاسیم نیز می‌تواند به تأمین‌نشدن ید کافی در نمک‌ها منجر شود. از سوی دیگر، غذاهای دریایی منبع ید هستند و ایرانی‌ها عادت به مصرف این غذاها ندارند. این موضوع نیز به کمبود ید کمک می‌کند. نبود اجبار در مصرف مکمل‌ها و اسیدفولیک در زنان باردار نیز از دیگر عوامل است که اکنون مورد توجه قرار گرفته است.

وی تأکید کرد که مصرف نمک یددار باید به میزان توصیه شده باشد و افزایش مصرف هر نوع نمکی می‌تواند منجر به افزایش فشارخون، افزایش ریسک ابتلا به سرطان و پوکی‌استخوان شود.

همشهری