یادداشت؛

خانواده؛ مأمن سکینه در طوفان زمانه

در بخشی از پیام اخیر رهبر انقلاب اسلامی به مناسبت اربعین شهادت شهدای جنگ ۱۲روزه ایران، از روحانیون خواسته شده به این امور اهتمام داشته باشند؛ «هدایت معنوی و نورانی کردن دل‌ها و توصیه به صبر و سکینه».

تعبیر قرآنیِ «سکینه» اگرچه در نگاه نخست، ناظر بر آرامش درونی مؤمنان در میدان‌های جهاد و نبرد است که جانب خداوند حاصل می‌گردد، اما مفهومی ریشه‌دارتر دارد که باید از دل آیات قرآن بیرون کشیده شود.

یکی از مهم‌ترین ساحت‌های ظهور «سکینه» در زندگی انسان، ساحت خانواده است. خداوند در سوره روم، آیه ۲۱، می‌فرماید: «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْها وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً»


آیه‌ای که به‌روشنی خانواده و همسرگزینی را بستری الهی برای سکینه می‌داند؛ سکونت و آرامش حقیقی. این سکینه، نه صرفاً آرامش روانی، که نوعی قرار گرفتن در جایگاه طبیعی خودِ انسان است؛ نوعی تعادل وجودی که خدای متعال آن را از رهگذر زوجیت و مودّت و رحمت میان زن و مرد قرار داده است.

امروز، یکی از میدان‌های جدی جنگ شناختی دشمن، هدف گرفتن همین سنگر آرامش است. جوانان ما با اضطراب‌های گوناگونی درگیرند؛ از بلاتکلیفی‌های اقتصادی و شغلی تا فشارهای فرهنگی و اجتماعی. در این میان، یکی از عمیق‌ترین اضطراب‌ها، تنهایی و نداشتن پشتوانه‌ عاطفی و خانوادگی است. ترویج تأخیر در ازدواج، زندگی مجردی، یا جایگزینی روابط سطحی و غیرمتعهدانه، دقیقاً برای آن است که سکینه را از وجود انسان‌ها بگیرند و انسان را در معرض انواع ناآرامی‌ها قرار دهند.


در مقابل این طراحی دشمن، خانواده می‌تواند پناهگاه باشد؛ هم برای فرد، هم برای جامعه. به‌ویژه در شرایط جنگی و بحرانی، این مسئله بیشتر خود را نشان می‌دهد.

در روزهای جنگ تحمیلی اخیر، دیدیم که خانواده‌هایی که در کنار هم بودند، چطور آرامش درون‌زا داشتند، چطور بین آنها امید زنده می‌ماند. وقتی یک عضو از خانواده شهید می‌شود، تازه عظمت آن حضور و سکینه‌ای که با خود داشت فهمیده می‌شود. هنگامی با حملات دشمن، دیوار خانه‌ای فرو می‌ریخت، خانواده مفهوم با هم بودن و سکونت را بهتر درک کردند.

در اینجا رسالت روحانیت و اهالی قلم و منبر، تنها در توصیه‌ی اخلاقی خلاصه نمی‌شود؛ بلکه باید به صورت جدی، مسئله‌ی خانواده به‌مثابه سکینه را در دل معارف دینی برجسته کرد. هم برای ترویج ازدواج در سن مناسب، هم برای تقویت بنیان خانواده‌های موجود، هم برای مقابله با جایگزین‌های انحرافی که تحت عنوان سرگرمی، حیوانات خانگی، روابط بی‌قاعده و امثال آن تبلیغ می‌شود.


رهبر انقلاب در نماز جمعه ۲۹ خرداد ۱۳۸۸ در اوج التهابات اجتماعی تأکید کردند که «سکینه، آرامشی است که خدا در دل‌ها می‌نشاند.» و مفصل پیرامون این بخش از برقراری سکینه سخن گفتند. باید دانست این آرامش، وسائطی دارد و خانواده، یکی از مهم‌ترین آن‌هاست. اگر این آرامش نهادینه شود، جامعه‌ای می‌سازیم که هم در جنگ نرم می‌ایستد، هم در میدان واقعی مقاومت.

مهدی عامری