جنین شی نیست

شهلا خسروی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، اظهار داشت: ترس و اضطراب ناشی از بارداری و زایمان می‌تواند برخی مادران را به سمت سقط جنین سوق دهد. وی خاطرنشان کرد که مشاوره پزشکی به مادران کمک می‌کند تا از سلامت خود و جنین مطمئن شوند.

هشدار درباره شیءانگاری جنین

خسروی با بیان اینکه نگاه ابزاری به جنین یکی از عوامل سقط غیرقانونی است، تصریح کرد: جنین در هر مرحله‌ای از زندگی، موجودی زنده دارای حق حیات است و نباید آن را صرفاً یک توده سلولی یا لخته خون دانست.

وی همچنین به نقش همسران در تصمیم‌گیری برای سقط اشاره کرد و گفت: در برخی موارد، فشار همسران عامل اصلی سقط جنین است؛ بنابراین، مشاوره صرفاً به زنان کافی نیست و باید مردان نیز در این فرایند مشارکت داده شوند.

به گفته وی، سقط عمدی عمدتاً در زنان زیر ۳۵ سال و به دلیل تمایل نداشتن به فرزندآوری بیشتر اتفاق می‌افتد. در ایران، مراکز مشاوره‌ای مانند «نفس» و کلینیک‌های بهداشتی خدمات مشاوره‌ای به زنان باردار ارائه می‌دهند و تلاش می‌کنند مادرانی را که قصد سقط دارند، از این تصمیم منصرف کنند.

نظارت وزارت بهداشت بر سقط‌های غیرقانونی

در پاسخ به پرسشی درباره نظارت بر سقط‌های انجام‌شده توسط کادر درمان، خسروی بیان کرد: معاونت درمان وزارت بهداشت بر این موضوع نظارت دارد، به‌ویژه در مراکز خصوصی که کنترل‌ها دقیق‌تر است. همچنین مردم می‌توانند تخلفات را از طریق سامانه شکایات وزارت بهداشت گزارش دهند.

وی تأکید کرد که سقط جنین تنها یک مسئله بهداشتی نیست، بلکه ابعاد اخلاقی، اجتماعی، فقهی و حقوقی دارد و حل آن نیازمند فرهنگ‌سازی و اقدامات چندبخشی است.

عوامل مؤثر در سقط جنین

دکتر مریم مریدی، دیگر دکترای بهداشت باروری حاضر در این نشست، دلایل اصلی سقط جنین را شامل سه عامل دسترسی آسان به ابزار سقط، مسائل اقتصادی و فرهنگی و کم‌رنگ‌شدن هویت مادری در برخی زنان دانست.

وی با اشاره به نقش نامتوازن همسران در فرزندآوری، گفت: وقتی برنامه‌های تشویقی فقط مادران را هدف می‌گیرد، این پیام را منتقل می‌کند که مسئولیت فرزندپروری یک‌جانبه بر دوش زنان است. این نگاه نادرست می‌تواند تمایل به سقط را افزایش دهد.

مریدی راهکار اصلی پیشگیری از سقط را آگاهی‌بخشی درباره ارزش حیات جنین عنوان کرد و ادامه داد: زوجین باید بدانند که هیچ حقی برای سلب حیات از جنین ندارند، چرا که حق زندگی اولین حقی است که خداوند به انسان عطا کرده است.

ترس از زایمان و لزوم بهبود تجربه مادران

وی همچنین به تأثیر ترس از زایمان و رفتار نامناسب کادر درمان در تصمیم به سقط اشاره کرد و افزود: تجربه منفی از زایمان می‌تواند انگیزه بارداری‌های بعدی را کاهش دهد.

به گفته مریدی، وزارت بهداشت اقداماتی مانند نظرسنجی از مادران پس از زایمان و گنجاندن اخلاق حرفه‌ای در آموزش ماماها را برای بهبود این روند انجام داده است. بااین‌حال، او تأکید کرد که همه بخش‌های سیستم درمانی، از پذیرش تا مراقبت‌های پس از زایمان، در این امر نقش دارند.

نقش ماماها در پیشگیری از سقط

صدیقه عبدالله‌پور، دکترای بهداشت باروری، با استناد به دستورالعمل‌های سازمان جهانی بهداشت، گفت: هر زن باید در تمام مراحل زندگی، از جمله بارداری و یائسگی، به خدمات مشاوره‌ای ماماها دسترسی داشته باشد.

وی افزود: بیشترین خطر سقط عمدی بین هفته‌های ۴ تا ۶ بارداری است و ماماها می‌توانند با شناسایی به‌موقع مادران پرخطر، مشاوره‌های لازم را ارائه دهند.

لزوم آموزش و هماهنگی بین‌بخشی

ناهید جهانی، مدیر گروه مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نیز در این نشست بر اهمیت آموزش دانشجویان مامایی و افزایش آگاهی خانواده‌ها تأکید کرده بیان نمود: پیشگیری از سقط جنین نیازمند همکاری تمام نهادهای مرتبط است.

وی خاطرنشان کرد که گفت‌وگوی صحیح با مادران باردار و ارائه مشاوره‌های تخصصی می‌تواند از بسیاری از سقط‌های غیرضروری جلوگیری کند.

رسا