نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی جهان‌بانو، در نشستی علمی و تخصصی با حضور دکتر رقیه سادات مؤمن، هیئت علمی پردیس خواهران دانشگاه امام صادق (ع)، و دکتر محمدرضا رضانیا، پژوهشگر و عضو کمیته اخلاق پزشکی پژوهشگاه رویان و به همت دانشگاه جامع انقلاب اسلامی، ابعاد گوناگون جمعیت، باروری‌های نوین و ضرورت نهادسازی علمی و حقوقی در این حوزه مورد بررسی قرار گرفت.
در آغاز نشست دکتر مؤمن سخنان خود را با تأکید بر اهمیت حفظ نسل از منظر دینی آغاز کرد و با استناد به آیات قرآن، حفظ خانواده و نسل را امری حکومتی، اجتماعی و دینی دانست.
وی با اشاره به سیاست‌های جمعیتی ابلاغی مقام معظم رهبری، تأکید کرد که توجه به کمیت و کیفیت نسل باید به صورت توأمان صورت گیرد و در مسیر افزایش جمعیت، اصول تربیتی، اخلاقی و حقوقی نباید نادیده گرفته شود.
پژوهشگر حقوق و فقه ضمن اشاره به تجربه دولت شهید رئیسی در اصلاح قانون اهدای جنین، به مشکلات و چالش‌های فقهی و حقوقی این حوزه پرداخت؛ از جمله مسئله محرمانگی، نسب، ارث، نفقه و نبود نظام‌مندی در مراکز درمان ناباروری.
رقیه سادات مؤمن هشدار داد که نبود چارچوب شرعی و قانونی می‌تواند بحران‌های خانوادگی و اجتماعی پدید آورد. به گفته وی، تنها با همکاری میان نهادهای فقهی، حقوقی، پزشکی و قانون‌گذاری می‌توان نظام جامعی در حوزه باروری‌های نوین طراحی کرد.
در ادامه، دکتر محمدرضا رضانیا نیز با تأکید بر خلأهای قانونی در مواجهه با درمان ناباروری، پیشنهاد تأسیس رشته دانشگاهی «حقوق پزشکی» را مطرح کرد.
وی اظهار داشت که رشته‌هایی مانند «حقوق خانواده» یا «فقه پزشکی» به‌دلیل محدودبودن به چند واحد درسی، پاسخ‌گوی نیازهای تخصصی نیستند و نمی‌توانند پژوهشگران کارآمد در این حوزه تربیت کنند.
رضانیا با رد اصطلاح «لقاح مصنوعی»، از واژه «باروری‌های پزشکی» به‌عنوان اصطلاحی دقیق‌تر یاد کرد و بر لزوم استفاده از تعاریف علمی و حقوقی استاندارد تأکید کرد.
متخصص حوزه حقوق سلامت در این زمینه به تعریف ناباروری براساس سازمان جهانی بهداشت و پذیرش آن در منابع داخلی اشاره نمود و جایگاه این موضوع را در قوانین مدنی، قانون حمایت از خانواده و قانون جوانی جمعیت بررسی کرد.
یکی از نکات برجسته این سخنرانی، اشاره به تغییر نگرش قانونی در قانون جوانی جمعیت مصوب ۱۴۰۰ بود؛
به‌طوری که براساس آن، حتی زوج‌هایی که دارای فرزند هستند نیز مشمول حمایت در درمان ناباروری می‌شوند.
در ادامه دکتر رضانیا به معرفی چند محور پیشنهادی برای پژوهش‌های علمی پرداخت، از جمله:
بررسی جایگاه شورای نگهبان در تصمیم‌گیری‌های مصلحتی در حوزه درمان‌های نوین؛
تحلیل اختلاف مفهومی ناباروری در دعاوی طلاق؛
تأثیر آمار بالای ناباروری (حدود ۲۴ تا ۲۶ درصد) بر سیاست‌گذاری؛
بازخوانی قوانین کلیدی مانند قانون اهدای جنین (۱۳۸۲) و قانون حمایت از خانواده؛
و بهره‌گیری از منابع فقهی و حقوقی معتبر نظیر آثار دکتر حسن امامی، دکتر شهیدی، و متون فقهی مانند تحریرالوسیله.
دکتر مؤمن نیز همچنین به سوابق فقهی و تاریخی باروری پزشکی در ایران پرداخت و اشاره کرد که نخستین استفتاء در این زمینه در سال ۱۳۲۶ از آیت‌الله بروجردی انجام شده است.
وی به بازبودن باب اجتهاد در فقه شیعه به‌عنوان عاملی برای انطباق فقه با تحولات پزشکی اشاره نمود و یادآور شد که با وجود بیش از ۱۰۰ مرکز درمان ناباروری فعال در کشور، هنوز نهاد قانون‌گذاری جامعی در این زمینه شکل نگرفته است.
در جمع‌بندی این نشست، بر لزوم نگاه میان‌رشته‌ای و هماهنگ میان فقه، حقوق، پزشکی و قانون‌گذاری برای تدوین نظامی کارآمد در حوزه باروری‌های نوین تأکید شد؛ نظامی که بتواند پاسخ‌گوی تحولات فناوری، نیازهای اجتماعی، و دغدغه‌های دینی و اخلاقی جامعه ایرانی باشد.
گزارشگر: زینب حیدریتنظیم گزارش: مهتا صانعی
گفتگوی جهان‌بانو با بانوان حاضر در مسیر مشایه
آشنایی با اولین موکب بین المللی زنانه
جملات کوتاه برای تشکر از بانوان خادم عراقی
چند توصیه برای مادران جهت در پیادهروی اربعین
به پاس ۱۰۰۰ روز خدمت
جریان مقاومت، جریانی است که باید همچنان خون تازه در آن دمیده شود
سختترین و سوزناکترین درد بشر، درد فراق است
مردم خوب میدانند چه کسی خدمتگزارشان است
یادبود بانوان آمل برای شهید رئیسی و شهدای خدمت