از لغو قانون حجاب در سودان تا عادی سازی رابطه با اسرائیل

اما مسیری که آلاء صلاح را به نماد انقلاب زنان سودان تبدیل کرد، پیش از صلاح آغاز شده بود؛ دقیقا از زمانی‌که «لبنی احمد الحسین» برای پوشش نامناسب دستگیر و با حکم دادگاه به پرداخت ۱۴۶ پوند جریمه یا یک ماه زندان محکوم شد. لبنی احمد دست به دامن رسانه‌ها و گروه‌های حقوق بشری شد و با ارسال ۵۰۰ دعوتنامه از آنها خواست تا در دادگاهش شرکت کنند.

بازتاب جهانی این اقدام، پای لبنی را به انجمن آزادی اسلو سوئد باز کرد. لبنی احمد الحسن لقمه‌ی آماده‌ای بود که توسط مسوولان عفو بین‌الملل صید شد و با حمایت آنها توانست از کتاب« چهل ضربه شلاق برای شلوار» رونمایی کند. بعدتر رسانه‌های جهان پای کار زنان سودان آمدند و از همین جا بود که جنبش «نه به سرکوب زنان» ترند رسانه‌ها شد.

در مسیر این دومینو که هدفش حذف قانون حجاب در سودان بود، نوبت به «امیره عثمان» در سال ۲۰۱۳ رسید، زنی که به علت کشف حجاب سر دستگیر شد و یک بار دیگر درخواست لغو قانون حجاب را ترند جهانی کرد. سازمان «طرح استراتژیک برای زنان در شاخ آفریقا» با رنگ و لعاب دفاع از حقوق زنان و به منظور ترویج برابری جنسیتی در آفریقا خواستار اصلاح فوری قوانین نظم عمومی در سودان شد و با رسانه بر طبل حذف قانون حجاب کوبید.

این کشمکش‌ها بر سر حجاب، به سال  2018 رسید که سودان غرق در مشکلات اقتصادی و اعتراضات حذف یارانه بنزین بود، اینجا بود که آواز خوانی «آلاء صلاح» مزید بر علت و تبدیل به نماد اعتراض زنان علیه عمرالبشیر شد. آمریکا آلاء را در شورای امنیت بر کرسی ویژه نشاند و به او در سازمان ملل تریبون برای سخنرانی داد.  در نهایت عمرالبشیر پشت میز مذاکره با آمریکا برای رفع تحریم‌ها نشست اما به دلیل نقض عهد آمریکا مذاکرات نتیجه نداد و تن ندادن به خواست آمریکا همان و  تشدید ناآرامی‌های داخلی همان.

 عمرالبشیر در نهایت در برابر فشارهای همه جانبه‌ی خارجی و داخلی سقوط را پذیرفت و دولت سی ساله‌ی او در سال ۲۰۱۹ به پایان رسید. بعدتر کتاب آلاء صلاح با عنوان «آواز شورش: قیام سودان از زبان نماد آن» در سال ۲۰۲۱ منتشر شد. دولت انتقالی پساکودتا قانون حجاب را برداشت، سرو مشروب را آزاد و به همجنس‌بازی مشروعیت داد. در نهایت، سال ۲۰۲۳، سال عادی سازی روابط سودان با اسرائیل شد و جایزه هیلاری کلینتون برای پیشرفت زنان، صلح و امنیت، دستخوش آمریکا به آلاء صلاح در همین سال بود.

اگرچه دولت سی‌ساله‌ی سودان سرنگون شد اما حقوق زنان داده نشد. تا جایی‌که «سعیده یوسف» از فعالان فمنیستی سودانی در مصاحبه‌ی خود با لوموند فرانسه گفت: «ما در سرنگونی رژیم بشیر پیشتاز بودیم؛ اما اولین قربانیان این واکنش هستیم.» مبارزه دیروز آلا صلاح‌ها با کشف حجاب سر، کار امروز زنان سودانی را به بریده شدن سر با تیغ برنده استبداد اماراتی‌ها رساند. سرهای بریده‌‌‌ای که برای امروز ما حرف‌های زیادی دارند.

مریم اردویی