نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
در حالیکه عراق در آستانه یکی از حساسترین انتخابات پارلمانی خود قرار دارد، ترکیب سنت، مذهب و سیاست جلوهای تازه از جامعه عراقی را نمایان کرده است، از مردی که بهجای همسر نامزدش عکس خود را روی پوسترها گذاشت تا زنانی که با حجابهای متنوع از چادر و پوشیه تا پوششهای مدرن در کارزار انتخاباتی حاضر شدند. نگاهی میدانی به شهرهای نجف، کربلا، بغداد و کرکوک، تصویری چندلایه از حضور زنان، مشارکت مردمی و رقابتهای سیاسی در این کشور پساصدامی به نمایش میگذارد.
انتخابات پارلمانی عراق امسال، نهتنها صحنه رقابت احزاب و رهبران سیاسی است، بلکه جلوهای از تغییرات اجتماعی و فرهنگی این کشور نیز محسوب میشود.
در شهرهایی چون نجف و کربلا که پایگاههای مذهبی عراق به شمار میروند، تبلیغات انتخاباتی رنگ و بوی سنتی دارد و حضور زنان با پوشش کامل اسلامی دیده میشود. در مقابل، در بغداد پایتخت عراق، فضا متفاوت است. زنان با پوششهای متنوعتر، از چادر و روسری گرفته تا مانتو و کتدامن، در رقابتهای انتخاباتی حضور یافتهاند.
تصویر مرد بهجای همسر در پوستر انتخاباتی
یکی از موضوعات بحثبرانگیز روزهای اخیر، اقدام شیخ احمد ابراهیم در شهر نجف است. او که خود نامزد انتخابات نیست، تصویرش را بهجای همسرش شیما سامی (نامزد حزب «تقدم» به رهبری محمد الحلبوسی در کرکوک) روی پوسترهای تبلیغاتی قرار داده است.
ابراهیم در توضیح این تصمیم گفت: برای احترام به سنتهای اجتماعی و خانوادگی جامعهمان این کار را انجام دادم. این اقدام، واکنشهای متفاوتی در عراق برانگیخته است، گروهی آن را احترام به عرف دانسته و گروهی دیگر نشانهای از استمرار نگاه سنتی به زنان در سیاست
سازوکار و اعداد انتخابات
بر اساس قانون انتخابات عراق، کشور به ۱۸ حوزه انتخابیه (هر استان یک حوزه) تقسیم شده و در مجموع حدود ۳۲۰ کرسی پارلمان میان نامزدها تقسیم میشود.
نظام رأیدهی تناسبی است و یکچهارم کرسیها به زنان اختصاص دارد، سهمیهای که مستقل از میزان آرای کسبشده به آنان تعلق میگیرد.
سخنگوی کمیساریای عالی مستقل انتخابات عراق اعلام کرد که در مرحله ویژه رأیگیری، شامل نظامیان و نیروهای امنیتی، بیش از یکمیلیون و صد هزار نفر شرکت کردهاند و میزان مشارکت ۴۲/۸۲ درصد بوده است. بیشترین مشارکت در استان سلیمانیه با حدود ۱۶٫۹۸ درصد و کمترین میزان در بخش الرصافه بغداد با ۳۷٫۷۰ درصد ثبت شده است.
به گفته کارشناسان سیاسی، سرنوشت انتخابات عراق بار دیگر در بغداد رقم خواهد خورد. در این شهر، ۲۳۵۳ نامزد برای تصاحب ۷۱ کرسی رقابت میکنند.
«احمد السراجی»، تحلیلگر مسائل سیاسی عراق، معتقد است:
نتیجه در بغداد تعیینکننده است. رهبران سیاسی در این شهر نامزد میشوند و هرکه در بغداد پیروز شود، در کل عراق برنده خواهد بود. البته کاهش مشارکت، بهویژه در میان شیعیان، میتواند معادلات را تغییر دهد.
روایت میدانی از حضور زنان در تبلیغات
گزارشگر جهانبانو از شهرهای مذهبی عراق روایت میکند که در شهرهایی چون کربلا، نجف و کاظمین، زنان نامزد با چادر عبایی، پوشیه و حجاب کامل در کارزار حضور دارند و تصاویرشان با رعایت سنتها منتشر شده است.
اما در مسیر سامرا تا بغداد، تفاوت آشکار است. برخی زنان با پوششهای مدرنتر، مانتوهای رنگی و حتی بدون روسری در پوسترها دیده میشوند.
در بغداد، طبق مشاهدات، حدود هفتاد درصد زنان نامزد فاقد پوشش سنتیاند و اغلب از قشر تحصیلکرده با مدارک دانشگاهی بالا هستند. بسیاری از آنان در ائتلافهای بزرگ سیاسی همچون ائتلاف السودانی، الحلبوسی و المالکی حضور دارند.
برداشت عراقیها از حجاب ایرانی
در گفتوگوهای میدانی، برخی عراقیها از دیدن زنان محجبه ایرانی در سفرهای انتخاباتی متعجب شدند. به گفته گزارشگر ما، آنان تصور میکردند پایتخت ایران، تهران، شهری کاملاً بیحجاب است و پوشش اسلامی تنها در قم و مشهد رایج است. توضیح درباره واقعیت تنوع پوشش در ایران برایشان شگفتانگیز و دلگرمکننده بود؛ تا جایی که با شنیدن آن میگفتند: «الحمدلله، الحمدلله.»
انتخابات پارلمانی عراق، علاوه بر رقابتهای سیاسی میان چهرههای قدرتمندی چون السودانی، المالکی و الحلبوسی، صحنهای از تحولات فرهنگی و اجتماعی نیز هست.
از حضور گسترده و متنوع زنان گرفته تا چالش میان سنت و مدرنیته در نحوه تبلیغات، این انتخابات بیش از هر زمان دیگری تصویری از عراق نوین را به نمایش گذاشته است؛ عراقی که هنوز میان باورهای ریشهدار مذهبی و جریانهای تازهنفس مدنی در نوسان است، اما گامهایش به سوی مشارکت گستردهتر و حضور پررنگتر زنان در سیاست آشکارا قابل مشاهده است.
تفکیک عفاف از حجاب، راه ورود به اصلاح گفتمان حجاب
برهنگی فرهنگ مردم ایران نیست
مسئله حجاب امروز، نه خلأ قانونی است و نه ضعف قانون؛
جزییات حمله شهرک نشینان به زنی در رامالله