نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
در نشست رونمایی و بررسی کتاب «صدفهای تابناک؛ گذری بر زندگی زنان فاطمی(س) و زینبی(س) فرهیخته تاریخ» نوشته حجتالاسلام بهاءالدین قهرمانینژاد شائق، بر نقش الهامبخش بانوان الگو در ساخت تمدن نوین اسلامی تأکید شد. این برنامه در قالب سلسله نشستهای «رواق تورق» در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد و اندیشمندان حاضر، با نگاهی تمدنی، به بازخوانی جایگاه زن در فرهنگ ایرانی و اسلامی پرداختند.
بانوان، قهرمانان خاموش تمدن
در این نشست، مهدی فیاضی، مدیرعامل مؤسسه فرهنگی و انتشارات الهدی، با اشاره به پیشینه درخشان زنان در تاریخ ایران گفت: «در تمدن اسلامی، زن نه یک حاشیه، بلکه محور حرکت فرهنگی و اجتماعی است. گوهرشادخانم با ساخت صحن باشکوه حرم امام رضا(ع) و بانویی که اردوگاه شهید باهنر را وقف کرد، از نمونههای روشن این الگودهی تمدنیاند.»
او با بیان اینکه تمدن ایرانی از دیرباز حامل هویت زنمحور و عفافگرایانه بوده است، افزود: «در سنگنگارههای تختجمشید نیز تصویر زن ایرانی با وقار و شأن اجتماعی و با حفظ عفاف و حجاب دیده میشود، بیآنکه ریشه در تمدنهای بعدی داشته باشد.»
فیاضی هدف از انتشار کتاب «صدفهای تابناک» را ادای دین به بانوان فرهیخته دانست و گفت این کتاب چهرههای الهامبخش از کشورهای مختلف، از ایران، لبنان، عراق، یمن، هند، پاکستان، آسیای میانه و آفریقا، از مسلمان و مسیحی و زرتشتی گردآورده است ـ زنانی از ادیان گوناگون که جلوههایی از خیر، عقلانیت و ایمان را در زندگی خویش نشان دادهاند.
زن، معدن خیر و سرچشمه تربیت
حجتالاسلام قهرمانینژاد شائق، نویسنده کتاب، با استناد به حدیث امام صادق(ع) که «اکثرالخیـر فی النساء»، گفت: «زنان سرچشمه خیر و تربیت در جامعهاند، اما ما در معرفی این گنجینهها کوتاهی کردهایم. بانوانی چون سیده نصرت امین، نمونهای درخشان از علم، عفاف و جهاد فرهنگیاند که باید به جهانیان معرفی شوند.»
حجتالاسلام قهرمانینژاد شائق در ادامه با بیان نمونههایی ملموس از غفلتهای تاریخی در بازشناسی زنان فرهیخته گفت: «کافی است فقط نگاهی به زندگی بانو سیده نصرت امین، بانوی مجتهد و اندیشمند اصفهانی بیندازیم. روزی همسر ایشان از بازار بازمیگردد و با شگفتی میگوید: میخواهم دستت را ببوسم! ، زیرا کتاب «رحمانیت قلبی» شما را دیده که بر آن، مراجع بزرگ تقلید تقریظ نوشته و اجازه اجتهاد صادر کردهاند. این یعنی عظمت علمی و معنوی زنی که در زمان خود در اوج بوده است.»
او افزود: «ما این گنجینههای طلایی را بهدرستی استخراج و معرفی نکردهایم. همانگونه که مادری را از یاد بردهایم که تمام فرزندانش را فدای انقلاب کرد و وقتی نزد امام خمینی(ره) رفت، حضرت امام به او فرمودند: «تو فرزندانت را دادی، گریه نکن.» اینها قهرمانان واقعی تاریخ ما هستند، زنانی بزرگ که نامشان هنوز در سایه مانده است.»
قهرمانینژاد در پایان تأکید کرد: «اگر این الگوها به نسل امروز درست شناسانده شوند، دیگر نیازمند الگوهای تحمیلی غرب نخواهیم بود. ما باید از مرحله دفاع از حقوق زن، به مرحله حمله فکری و فرهنگی برسیم؛ زیرا تمدن ما درخشانترین چهرهها را در خود پرورانده است.»
«الگوی سوم زن»؛ ترکیب کرامت و مسئولیت
در ادامه نشست، نیره قوی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، با اشاره به پیشینه تمدنی ملت ایران، سخنان خود را با استناد به نظریات برخی مورخان برجسته از جمله ویل دورانت آغاز کرد. وی گفت: « ویل دورانت در کتاب معروف خود تاریخ تمدن اذعان میکند که غرب هر آنچه از دانش، علم و ارزشهای انسانی دارد، از شرق گرفته است. به اعتراف او، نخستین پردههای مدنیت بشر در منطقه بینالنهرین و در شهرهایی مانند کیش شکل گرفته است. ما وارثان آن تمدن اصیل و کهنی هستیم که با ظهور اسلام، به یک پیوند متقابل و همافزا انجامید و حاصل آن، تمدن درخشان ایرانی ـ اسلامی شد.»
وی سپس به تبیین نگاه اسلام به زن پرداخت و افزود: «در اسلام، زن و مرد در هدف نهایی زندگی یعنی رسیدن به حیات طیبه و نیز در کرامت انسانی کاملاً مساویاند. امام خمینی(ره) نیز در سخنان خود تصریح کردهاند که در اسلام زن و مرد از نظر ارزش انسانی یکسان هستند.»
قوی ادامه داد: «این مساوات، به معنای تشابه در نقشها و مسئولیتها نیست. تفاوت در نقشها، ناشی از تفاوتهای تکوینی و فطری زن و مرد است. همانطور که شهید مطهری بیان میکند، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از نقشها به طور طبیعی مختص هر جنس است. اشتباه بزرگ غرب آن است که میخواهد این تفاوتهای طبیعی را تغییر دهد و نتیجه، بحران هویتی است که خود غربیها نیز از آن رنج میبرند.»
او با اشاره به دیدگاه مقام معظم رهبری درباره الگوی سوم زن گفت: «زن غربی آزادی را به بهای کنار گذاشتن عفاف و خانواده خرید و عملاً به نسخهای ناقص از مرد تبدیل شد؛ در حالیکه زن سنتی شرقی گاه در حاشیه محبوس ماند. اما زن مسلمان ایرانی، نماد الگویی سوم است؛ زنی که هم کرامت انسانیاش محفوظ است، هم نقش مادری و همسریاش را ارزش میداند و هم در عرصههای علمی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی فعال و اثرگذار است.»
قوی در پایان خاطرنشان کرد: «کتاب صدفهای تابناک در همین راستا میتواند یک منبع تمدنی مهم برای معرفی الگوی سوم زن باشد؛ الگویی که نه غربی است و نه سنتی، بلکه ریشه در فرهنگ اصیل اسلامی ـ ایرانی دارد.»
لزوم تدوین «بسته پیشنهادی» فرهنگی و ترویج آن از طریق دیپلماسی
زینب رستگارپناه، مدیرکل اداره زنان و خانواده سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، در پایان سخنان خود با تمرکز بر چالشهای هویتی جهانی، بر ضرورت ارائه یک «بسته پیشنهادی» فرهنگی بهجای صرفاً نقد گفتمان رقیب تأکید کرد.
وی با اشاره به «سردرگمی هویتی» که بزرگترین ویژگی زنان امروز است، نمونههای عینی از گفتوگوهای خود با نمایندگان زن مجالس بینالمللی، از جمله روسیه، ذکر کرد و افزود: «نسل جوان ما و دختران در دیگر کشورها بهصراحت اعلام میکنند که در جستجوی یک الگوی امیدبخش هستند. وقتی از بانوی مجتهد و مدرسه سازی چون سیده نصرت امین میگوییم، این الگوهای بومی برای آنها امیدآفرین است.»
رستگارپناه همچنین به ضعف ساختارهای جهانی اشاره کرد و گفت: «شاخصهای بینالمللی سازمان ملل، مانند «عاملیت اقتصادی زنان»، کنشهای تاریخی مهمی مانند «وقف» را که توسط زنان مسلمان انجام شده، نادیده میگیرد. وظیفه نخبگان ماست که شاخصهای بومی را تعریف و در نهادهای بینالمللی مطالبه کنیم.»
او در انتها نقش سازمان متبوع خود را روشن ساخت: «ما باید اسناد جامع و قابل ترجمهای را در قالب بسته پیشنهادی ارائه دهیم. اداره کل زنان و خانواده سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی کاملاً آمادگی دارد تا با همکاری پژوهشگران، این الگوها را به زبانهای مختلف ترجمه کرده و آنها را بهعنوان محتوای اصلی دیپلماسی فرهنگی در سطح جهان ترویج دهد.»
خبرگزاری دانشجو
گفتگوی جهانبانو با بانوان حاضر در مسیر مشایه
آشنایی با اولین موکب بین المللی زنانه
جملات کوتاه برای تشکر از بانوان خادم عراقی
چند توصیه برای مادران جهت در پیادهروی اربعین
به پاس ۱۰۰۰ روز خدمت
جریان مقاومت، جریانی است که باید همچنان خون تازه در آن دمیده شود
سختترین و سوزناکترین درد بشر، درد فراق است
مردم خوب میدانند چه کسی خدمتگزارشان است
یادبود بانوان آمل برای شهید رئیسی و شهدای خدمت