امنیت زنان؟ فعلا در نوبت…..

سال‌هاست درباره لایحه تأمین امنیت زنان صحبت می‌شود، اما هر بار، درست زمانی که به نظر که مردم فکر می‌کنند نزدیک تصویب است، دوباره به مرحله بررسی برمی‌گردد. دلیلش هم مجموعه‌ای از عوامل است: روند قانون‌گذاری طولانی و پر از رفت‌وبرگشت است؛ برخی از مسئولان نگرانند که بعضی مواد لایحه باعث دخالت زیاد در روابط خانوادگی شود؛ برخی نگاه‌ها هنوز خشونت را مسئله‌ای خصوصی می‌دانند و نه جرم؛ و در نهایت، مسائل مربوط به زنان معمولا در اولویت اصلی سیاست‌گذاری قرار نمی‌گیرد. همین ترکیب باعث شده لایحه سال‌ها در صف بماند.

اما اگر این لایحه بالاخره تصویب شود، تأثیرش در زندگی واقعی زنان کاملا ملموس خواهد بود. اول اینکه برای نخستین‌بار تعریف دقیقی از خشونت ارائه می‌دهد؛ یعنی دیگر کسی نمی‌تواند تحقیر، تهدید، کتک، محدودیت شدید، کنترل رفتار یا حتی فشار اقتصادی را با جمله همیشگی این‌ها چیزهای خانوادگی است بی‌اهمیت جلوه دهد.

قانون مشخص می‌کند چه چیز خشونت است و چه چیزی نیست، و همین شفافیت اولین قدم برای مقابله با آن است.

از طرف دیگر، لایحه سازوکارهای حمایت فوری فراهم می‌کند. مثلا اگر زنی در خطر باشد، می‌تواند سریع‌تر به خدمات حمایتی، مشاوره، یا حتی پناهگاه امن دسترسی پیدا کند.

روند رسیدگی قضایی هم کوتاه‌تر و روشن‌تر می‌شود تا زن مجبور نباشد میان ترس، بی‌اعتمادی یا فشارهای اطراف، ماه‌ها در رفت‌وآمد باشد.

بسیاری از زنانی که امروز سکوت می‌کنند، دقیقا به‌خاطر نبود همین حمایت‌ها و همین روندهای پیچیده است.

همچنین لایحه برای مرتکبان خشونت نیز پیام روشنی دارد: خشونت بی‌پاسخ نمی‌ماند. وقتی قانون مرزها را مشخص کند، رفتار خشونت‌گرایانه دیگر به‌عنوان حق
تأدیب یا مسئله خصوصی توجیه نمی‌شود. وجود ضمانت‌های کیفری نه‌فقط برای تنبیه،
بلکه برای بازدارندگی اهمیت دارد؛ یعنی کمک می‌کند خیلی‌ها پیش از اقدام خشونت‌آمیز،
به پیامدهای واقعی آن فکر کنند.

در کنار این‌ها، تصویب چنین قانونی اثر فرهنگی مهمی هم دارد. جامعه وقتی ببیند قانون از زنان حمایت می‌کند، کم‌کم نگاه‌ها هم تغییر می‌کند.

مردم بیشتر درباره خشونت حرف می‌زنند، حساسیت عمومی بالا می‌رود و سکوتی که سال‌ها دور خشونت کشیده شده، آرام‌آرام شکسته می‌شود. همین تغییر نگاه، خودش بخشی از مسیر کاهش خشونت است.

تصویب این لایحه قرار نیست همه مشکلات را یک‌شبه حل کند، اما نقطه شروعی مهم است؛ شروعی برای اینکه زنان احساس امنیت کنند، برای اینکه خشونت پنهان نماند، و برای اینکه جامعه بپذیرد امنیت زنان یک مسئله حاشیه‌ای نیست.

تا زمانی که این قانون تصویب نشود، هر روز تأخیر یعنی ادامه زندگی زنانی که بی‌پناه در چرخه خشونت می‌مانند.

هر روز تاخیر یعنی باز هم شنیدن جمله‌های همیشگی: مشکل خانوادگی‌ست؛ فعلا کاری از دستمان برنمی‌آید؛ باید صبر کرد؛ اما با تصویبش، می‌توان امیدوار بود که قدمی مهم به‌سمت جامعه‌ای امن‌تر، عادلانه‌تر و انسانی‌تر برداشته شود.

فائزه آقامحمدی