پاسخ زنان مسلمان به ممنوعیت حجاب

هلن، بازیکن ۲۴ ساله بسکتبال در حومه پاریس، هنگام تماشای بازی هم‌تیمی‌هایش در سالن ورزشی از شرکت در مسابقه محروم شد. این محرومیت ناشی از مصدومیت یا اقدام انضباطی نبود و صرفاً به دلیل پوشیدن روسری ورزشی توسط او صورت گرفت. مربی تیم به هلن گفته بود که داور با حضور او مخالف است.

از دسامبر ۲۰۲۲، فدراسیون بسکتبال فرانسه تمامی بازیکنان، مربیان، داوران و کارکنان را از پوشیدن هرگونه نماد مذهبی یا سیاسی منع کرده است. هلن این تصمیم را «محرومیت پنهان به نام بی‌طرفی» توصیف کرد و اعلام نمود که این ممنوعیت هیچ پایه قانونی یا منطقی ندارد و بیانگر فضای عمومی انگ‌زنی علیه جامعه مسلمانان به ویژه زنان محجبه است. به گفته او، ورزش به جای فضایی برای آزادی، به آینه‌ای از تبعیض تبدیل شده است که تحت تأثیر اسلام‌هراسی قرار دارد.

هلن افزود که محدودیت‌ها تنها به ممنوعیت پوشیدن روسری ختم نمی‌شود و مجموعه‌ای از تحقیرها و محرومیت‌ها در مسابقات رسمی و جلسات تمرینی، سلامت روانی و جسمی بسیاری از بازیکنان را تحت تأثیر قرار داده است. برخی از دختران از تمرین اخراج شدند و مربیان زن به دلیل روسری‌هایشان از فعالیت منع شدند. این شرایط باعث شده بسیاری از افراد به طور کامل ورزش را کنار بگذارند.

در واکنش به این تصمیم، هلن به همراه گروهی از بازیکنان و مربیان، جنبش «بسکتبال برای همه» را در سال ۲۰۲۳ تأسیس کرد. هدف این جنبش مقاومت در برابر تبعیض در ورزش و دفاع از آزادی زنان برای پوشیدن لباس دلخواه در حین بازی است. جنبش با همکاری عفو بین‌الملل و اتحاد حقوق ورزشی، ائتلافی بین‌المللی برای دفاع از حقوق بشر، برابری و عدم تبعیض در ورزش فعالیت می‌کند. این گروه همچنین مسابقات آزاد برگزار می‌کند که تاکنون شاهد حضور حدود ۲۰۰ بازیکن با پیشینه‌های متنوع بوده است.

تیموتی گوتیرو، مربی بسکتبال و یکی از بنیان‌گذاران این جنبش، گفت که تصمیم فدراسیون باعث شد او در همبستگی با بازیکنانش موضع بگیرد. وی افزود که وقتی تصمیم ممنوعیت اجرا شد، بازیکنان محجبه از زمین‌ها اخراج شدند و سایر بازیکنان در حمایت از هم‌تیمی‌های خود از بازی خودداری کردند که این یک صحنه نمادین بود. این اقدام در مسابقات بعدی نیز تکرار شد و گوتیرو و باشگاهش به دلیل امتناع از بازی توسط کمیته انضباطی تحریم شدند، هرچند هیچ مقرراتی نقض نشده بود. کمیته ملی المپیک و ورزش فرانسه بعدها اذعان کرد که این ممنوعیت غیرقابل توجیه است.

گوتیرو تأکید کرد که ورزش متعلق به هیچ نهاد یا فدراسیونی نیست و حق حضور برای همه است. وی افزود که طرح «بسکتبال برای همه» با هدف شکستن انحصار فدراسیون‌ها و اثبات این موضوع است که بازی با حجاب مشکلی ندارد. به همین دلیل، تیم شروع به سازماندهی مسابقات مستقل کرده و در حال آماده‌سازی برای راه‌اندازی یک قهرمانی جدید با همکاری فدراسیون ورزش‌های کارگری (FCGT) است که اجازه شرکت با حجاب را می‌دهد.

این مربی فرانسوی معتقد است که اختلاف بین فدراسیون‌ها نشان می‌دهد که ممنوعیت فدراسیون بسکتبال فرانسه یک مسئله امنیتی یا سازمانی نیست، بلکه یک انتخاب سیاسی و نژادپرستانه است که باید مقابله شود. وی تأکید کرد که سکوت در قبال این تصمیم به معنای اجازه دادن به گسترش تبعیض است و به همین دلیل تصمیم به مقاومت گرفته شده است.

هلن نیز با وجود تمامی محدودیت‌ها، اعلام کرد که کار و مقاومت ادامه خواهد یافت. به گفته او، پیشرفت‌های قابل توجهی در فرانسه در زمینه حقوق زنان حاصل شده است، اما زنان مسلمان هنوز از این دستاوردها محروم هستند، زیرا مسائل آنان به طور رسمی به رسمیت شناخته نشده است. با این وجود، این گروه به مبارزه و نوآوری ادامه می‌دهد و با وجود موانع، امید و رویاهای خود را از دست نخواهد داد.

 خبرگزاری شبستان