نوغان، نگین بکر تقویت اقتصاد روستایی به دست زنان

در دل حیاط خانه‌ای ساده در لفور مازندران، ماه‌جهان خانم، با دستانی که سال‌ها با پیله‌های ابریشم مأنوس بوده، خاطرات کودکی را زمزمه می‌کند؛ روزهایی که مادرش با صبوری کرم‌های ابریشم را پرورش می‌داد و نخ‌های نقرنگ ابریشم را به پارچه‌هایی چشم نواز تبدیل می‌کرد. این روایت، تنها داستان یک زن نیست، بلکه نمادی از نقش بی‌بدیل زنان در حفظ میراث کهن ابریشم‌بافی است.

صنعت ابریشم که روزی هزاران زن و مرد در آن نقش داشتند، امروز با کمرنگ‌شدن رونق گذشته مواجه است، اما زنان مازندرانی همچون ماه‌جهان خانم، با عشق و پشتکار، این هنر سنتی را زنده نگه داشته‌اند. آن‌ها نه‌تنها نگهبانان فرهنگ بومی بلکه قهرمانان اقتصادی خانواده‌های خود هستند.

حمیده سادات مطهری، رئیس اداره توسعه نوغانداری مازندران با اشاره به حضور ۱۹۰۰ بهره‌بردار نوغان در این استان بر نقش محوری زنان در این عرصه تأکید می‌کند. او می‌گوید: ۹۵ درصد تولیدات نوغان در صنعت فرش به‌کار می‌رود، اما استفاده از نخ ابریشم در پارچه‌بافی و چادرشب‌بافی، که روزگاری از حوزه‌های فعالیت اصلی زنان بود، کاهش چشمگیری یافته است.

ژیلا امیرآقایی، پژوهشگر حوزه صنایع دستی با بیان تاریخچه درخشان ابریشم‌بافی در ایران، بر لزوم حمایت از زنان هنرمند در این عرصه تأکید می‌کند. او که سال‌ها بر روی احیای صنعت ابریشم در منطقه لفور تحقیق کرده، می‌گوید: زنان این منطقه با مهارت در پرورش کرم ابریشم، ابریشم‌کشی و بافت نقش مهمی در حفظ این هنر ایفا کرده‌اند.

امیرآقایی با اشاره به ثبت ملی مهارت‌های ابریشم‌بافی لفور، بر لزوم حمایت‌های دولتی و برنامه‌ریزی استراتژیک برای توانمندسازی زنان در این صنعت تأکید می‌کند. وی معتقد است: با تشکیل تعاونی‌های زنان نوغانکار و توسعه زنجیره ارزش صنعت ابریشم، می‌توان هم به اقتصاد خانواده‌ها کمک کرد و هم هنر اصیل زنان شمال کشور را به جهان معرفی کرد.

امروزه با وجود چالش‌های فراوان، زنان مازندرانی امیدوارانه به آینده می‌نگرند و می‌خواهند بار دیگر صدای چرخ‌های ریسندگی و بافت ابریشم در خانه‌هایشان طنین‌انداز شود. آن‌ها می‌خواهند با ثبت جهانی این هنر، اصالت و توانمندی خود را به جهان نشان دهند و میراثی را زنده نگه دارند که قرن‌هاست با زندگی‌شان گره خورده است.

خبرگزاری ایمنا