نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
از این منظر، فلسطینی به لباس سنتی خود تنها به‌عنوان چند نخ گلدوزی‌شده یا نقش‌های هنری نمی‌نگرد، بلکه آن را آینه‌ی تاریخ دیرینه‌ی خود و پلی میان امروز و تمدن ریشه‌دار کنعانی خویش می‌بیند.
به گزارش خبرگزاری الجزیره تا سال ۱۹۴۸، گلدوزی فلسطینی به‌ویژه لباس‌های زنان روستایی و بادیه‌نشین را می‌آراست؛ از جمله پیراهن بلند سنتی (الثوب)، عبایه و پوشش سر. زن فلسطینی، به‌ویژه در روستاها، در این هنر مهارتی چشمگیر داشت.
او گلدوزی را به تمام جنبه‌های زندگی روزمره‌اش کشانده بود: از تزئین خانه و لباس گرفته تا آراستن ابزار و وسایل روزانه، و در این کار از نمادها و رنگ‌هایی الهام می‌گرفت که ریشه در طبیعت و محیط بومی‌اش داشت.
این لباس‌ها ویژگی خاص هر منطقه در فلسطین را بازتاب می‌دادند و آن مناطق را از یکدیگر متمایز می‌ساختند؛ چرا که طبیعت، خصوصیات و دغدغه‌های مردم آن سرزمین‌ها را ثبت می‌کردند.
برای نمونه، لباس‌های شهرها و روستاهای ساحلی رنگ‌ها و نشانه‌هایی داشتند که با نقوش گلدوزی‌شده بر لباس زنان در بئرالسبع یا مناطق مرکزی فلسطین تفاوت داشتند.
شکوه در لباس قدس و جسارت در غزه
سلطانه صدر از نابلس، که بیش از ۳۰ سال است در زمینه‌ی گلدوزی فعالیت می‌کند، می‌گوید:
«گلدوزی فلسطینی هنر و مهارت، دقت و خلاقیت است. به همین دلیل ما زنان را به فراگیری آن تشویق می‌کنیم تا این حرفه زنده بماند، چرا که بخشی بزرگ و ریشه‌ای از میراث ملت فلسطین و زن فلسطینی است.»
او درباره‌ی تفاوت‌های هنر گلدوزی در هر شهر فلسطینی توضیح می‌دهد: لباس‌های شهرهای قدس، رام‌الله و البیره سرشار از گلدوزی‌اند و بیشتر با رنگ قرمز تیره تزئین می‌شوند؛ نقوش این لباس‌ها نمادی از جایگاه والا و شکوه به شمار می‌روند. اما لباس‌های غزه_ به گفته‌ی سلطانه_ رنگارنگ و درخشان‌اند و غالباً از رنگ‌های قرمز، نارنجی و آبی بهره می‌برند.
گلدوزی در آن‌ها به شکل نقش‌ونگارهای بزرگ مانند طرح‌های هندسی و گل‌هاست، که نمادی از سرزندگی و جسارت محسوب می‌شوند. در عین حال، اگر لباس غزه با نقش درخت سرو یا کلید زندگی گلدوزی شود، نشانگر جدیت و پایبندی است.
شادی در یافا
او در ادامه می‌گوید: «در شهر یافا، رنگ‌های لباس‌ها میان سفید و آبی روشن متنوع است و معمولاً با خطوط بلند و گل‌ها گلدوزی می‌شود. این لباس به‌ویژه با برجسته بودن گلدوزی در قسمت سینه شناخته می‌شود و اغلب در جشن‌ها و مناسبت‌های شاد پوشیده می‌شد. این لباس نمادی از دریا، گشایش و سرور است.»
به گفته سلطانه در لباس سنتی الخلیل، رنگ مشکی غالب است و با گلدوزی‌های قرمز تزئین می‌شود. آستین‌های گشاد آن با نقوش مورب و اشکال هندسی مانند مثلث‌ها تزئین می‌شوند که نمادی از شکوه و جایگاه اجتماعی والا هستند.
شهرت بیت‌لحم، سادگی الجلیل و اصالت نابلس
او سپس از مشهورترین لباس‌های فلسطین می‌گوید: لباس بیت‌لحم یا همان الثوب التلحمي که با نخ‌های ابریشمی، طلایی یا نقره‌ای (قصب) دوخته می‌شود. همین ویژگی‌ها آن را گران‌ترین و سنگین‌ترین نوع لباس سنتی فلسطینی کرده است.
در مقابل، لباس الجلیل به سادگی و کاربردی بودن شهرت دارد و با رنگ‌های تیره همچون آبی و سبز دوخته می‌شود که نماد زمین هستند.
و اما لباس نابلس، به گفته‌ی سلطانه، بازتاب‌دهنده‌ی شکوه و اصالت این شهر است و بیشتر با رنگ‌های مشکی و سرمه‌ای تیره مشخص می‌شود.
سلطانه همچنین به تفاوت لباس زنان مجرد، متأهل و بیوه اشاره می‌کند: دختر مجرد معمولاً رنگ‌های شاد و روشن همچون نارنجی، زرد، قرمز، صورتی و بنفش را برمی‌گزیند.
زن متأهل از شدت رنگ‌ها می‌کاهد و بیشتر قرمز تیره یا آبی را انتخاب می‌کند؛ لباس‌هایش با نقوش بزرگ و ظریف تزئین می‌شود که بیانگر جایگاه و شکوه او به‌عنوان همسر است.
زن بیوه، اما، تنها لباسی مشکی یا سرمه‌ای با گلدوزی مشکی سبک به تن می‌کند که نشانه‌ای از سوگ و وقار است.
او در پایان به رمزهای رنگ‌ها در میراث فلسطینی اشاره می‌کند:
_قرمز: نشانه‌ی قدرت و شادی
_مشکی: نماد اندوه، وقار و شکوه
_سبز: پیوند با زمین، زراعت و برکت
_آبی: نشانه‌ی حفاظت در برابر چشم‌زخم و حسد
رازهای نهفته در نخ‌های هنر گلدوزی
زیبایی و تمایز هر قطعه‌ی گلدوزی‌شده در انتخاب درست نوع نخ متناسب با پارچه و استفاده‌ی صحیح از آن نهفته است. نخ‌ها در گلدوزی فلسطینی بسیار متنوع‌اند و هر کدام کاربرد و معنای ویژه‌ای دارند:
_نخ نخی (قطنی): پرکاربردترین و رایج‌ترین نخ در شهرهای فلسطین است. به دلیل قیمت مناسب، برای گلدوزی انواع لباس‌ها استفاده می‌شود.
_نخ ابریشمی: از گران‌ترین و سنگین‌ترین نخ‌ها به شمار می‌آید. لباس گلدوزی‌شده با نخ ابریشم می‌تواند تا ۸ کیلوگرم وزن داشته باشد و تنها در جشن‌ها و مناسبت‌های خاص پوشیده می‌شود.
_نخ‌های طلایی و نقره‌ای: جلوه‌ای از شکوه و منحصر‌به‌فردی به لباس می‌بخشند و بیشتر در اعیاد و جشن‌ها دیده می‌شوند.
_نخ مقصب: نخ ویژه‌ای برای تزئینات است که هم روی لباس‌ها و هم روی ژاکت‌های مخملی استفاده می‌شود و بیشتر در شمال فلسطین رواج دارد.
_نخ پلی‌استر: در گلدوزی ماشینی کاربرد دارد و به دوام و استحکام شهرت یافته است. از آن برای اتصال بخش‌های مختلف لباس استفاده می‌کنند و سپس روی درزها با نخ ابریشم گلدوزی می‌کنند تا جلوه‌ای زیباتر بیابد.
انگور و سرو، قهرمانان لباس فلسطینی
محل گلدوزی روی لباس و فضایی که به آن اختصاص داده می‌شود، بیانگر جایگاه و اهمیت هر نماد است. نقش‌های فرعی مانند شاخه‌های گل سرخ، خوشه‌های انگور و برگ‌های نخل، معمولاً در حاشیه‌ها و کناره‌های لباس‌ها دوخته می‌شوند.
اما نمادهای اصلی فضای بزرگ‌تری در سینه یا دامن لباس می‌گیرند؛ مانند گل‌ها، اسب، درخت سرو_ که گیاهی بومی فلسطین است_ و دیگر نقش‌ها. انتخاب این نمادها به سلیقه‌ی زن گلدوز و نیز به شرایط زندگی و محیط طبیعی او بازمی‌گردد.
از میان این نمادها، درخت سرو معنایی ویژه دارد؛ زیرا به استقامت در برابر خشکسالی اشاره می‌کند. رشدی رو به بالا، چوبی سخت و فرمی روان و زیبا دارد که آن را به نمادی از پایداری و سربلندی در فرهنگ فلسطینی بدل کرده است.
اما اسب، نماد نیرو و صفات والا است. این معنا ریشه در نقش پررنگ اسب در تاریخ فلسطین و نیز در انقلاب دهقانان سال ۱۹۳۷ دارد. به همین دلیل، تصویر آن اغلب در لباس‌های سنتی مردم قدس دیده می‌شود؛ معمولاً به شکل دو سر اسب که روبه‌روی هم قرار گرفته‌اند.
و انگور که از کهن‌ترین درختان فلسطین به شمار می‌رود، نمادی از خیر، بخشش و لذت است. زن فلسطینی از ساقه‌ها و برگ‌های انگور الهام گرفته و آن‌ها را به صورت واحدهای تزئینی در نقوش لباس سنتی جای داده است.
در نهایت، تاریخ کهن فلسطین در این دوخت‌های رنگین و نمادهای متنوع جلوه‌گر می‌شود. این نقش‌ها پارچه را به تابلوی هنری‌ای تبدیل می‌کنند که زنان آن را در زیباترین هیئت به تن می‌کنند و از این طریق، هویتی ریشه‌دار در تاریخ و مدی جاودانه و پایدار را به نمایش می‌گذارند.
گفتگوی جهان‌بانو با بانوان حاضر در مسیر مشایه
آشنایی با اولین موکب بین المللی زنانه
جملات کوتاه برای تشکر از بانوان خادم عراقی
چند توصیه برای مادران جهت در پیادهروی اربعین
به پاس ۱۰۰۰ روز خدمت
جریان مقاومت، جریانی است که باید همچنان خون تازه در آن دمیده شود
سختترین و سوزناکترین درد بشر، درد فراق است
مردم خوب میدانند چه کسی خدمتگزارشان است
یادبود بانوان آمل برای شهید رئیسی و شهدای خدمت