طلاق خاموش؛ خطری برای یک جامعه

سیدرضا فلاح‌چای، عضو هیئت علمی دانشگاه، در یادداشتی به بررسی یکی از چالش‌های کمتر دیده‌شده جامعه امروز ایران پرداخت: افزایش خانواده‌های تک‌والد در سایه پدیده‌ای به نام «طلاق خاموش». او تأکید کرد که اگرچه آمار رسمی طلاق طی دهه اخیر بیش از یک‌ونیم میلیون مورد را ثبت کرده است، اما جدایی‌های عاطفی و فروپاشی خاموش روابط زناشویی، ابعاد بحران خانواده را بسیار گسترده‌تر از آنچه در آمارها دیده می‌شود، کرده است.

به گفته فلاح‌چای، پیامدهای این وضعیت تنها به گسست پیوند زناشویی محدود نمی‌شود، بلکه مستقیماً بر سلامت روان مادران، رفتار و تحصیل فرزندان، افزایش بزهکاری نوجوانان، تداوم فقر و کاهش سرمایه اجتماعی جامعه اثر می‌گذارد. او مادران تنها را «قربانیان خاموش» این روند دانست که با فشارهای اقتصادی، اضطراب و فرسودگی روانی دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ شرایطی که مستقیماً بر کیفیت تربیت فرزندان و آینده اجتماعی آنان تأثیر می‌گذارد.

وی خاطرنشان کرد که کودکان این خانواده‌ها، در نبود حمایت‌های مؤثر، در معرض افت تحصیلی، مشکلات رفتاری و حتی گرایش به بزهکاری قرار می‌گیرند. به‌ویژه در میان نوجوانان، کمبود نظارت و نبود الگوی مثبت پدرانه می‌تواند زمینه‌ساز گرایش به رفتارهای پرخطر شود؛ موضوعی که هزینه‌های سنگینی را بر نظام آموزشی، درمانی و قضایی کشور تحمیل خواهد کرد.

این استاد دانشگاه با اشاره به خطر «تداوم چرخه فقر» در میان خانواده‌های تک‌والد افزود: نبود آموزش‌های فرزندپروری و حمایت‌های اجتماعی باعث می‌شود محرومیت‌ها از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و نابرابری‌ها تشدید شود. افزون بر این، احساس انزوای مادران تنها و نبود شبکه‌های حمایتی، به کاهش مشارکت اجتماعی و تضعیف سرمایه اجتماعی کشور دامن می‌زند.

فلاح‌چای در پایان با تأکید بر اینکه سلامت روان مادران و کیفیت فرزندپروری، بنیان سلامت جامعه است، تصریح کرد: نگاه به خانواده‌های تک‌والد نباید صرفاً حمایتی و کوتاه‌مدت باشد، بلکه باید به عنوان یک «سرمایه‌گذاری استراتژیک» برای آینده کشور دیده شود. به باور او، فراهم‌کردن آموزش‌های فرزندپروری، پشتیبانی‌های اقتصادی و اجتماعی و ایجاد بسترهای توانمندسازی مادران، نه تنها کیفیت زندگی این خانواده‌ها را ارتقا می‌دهد، بلکه ثبات و توسعه پایدار جامعه ایران را تضمین خواهد کرد.

پیام خانواده