گزارش اختصاصی؛

محیا؛ بانوانی که روایت جنگ ترکیبی را رقم می‌زنند

سومین دوره رویداد ملی «محیا» امسال با حال و هوایی متفاوت و بویی از شور و انگیزه خاص در روزهای دوم و سوم مرداد ماه در مجموعه فرهنگی شهدای هفتم تیر تهران برگزار شد.

سالن این مرکز فرهنگی مملو از بانوانی بود که از گوشه و کنار کشور آمده بودند تا در فضایی دوستانه و صمیمانه هم بیاموزند، هم گفتمان کنند و هم با نقش و جایگاه خود در جامعه، اثری سازنده و بلندمدت بر جای بگذارند. شور و شوقی که در میان آنها موج میزد، از تلاش مشترک برای درک بهتر نقش زنان در شرایط پیچیده جنگ ترکیبی و تحولات اجتماعی معاصر نشأت می‌گرفت.

مهمترین رویکرد این رویداد بررسی و واکاوی جایگاه راهبردی زنان در مواجهه با «جنگ ترکیبی» بود؛ نوعی جنگ که دیگر صرفاً میدان‌های نبرد نظامی نیست بلکه شامل جنگ شناختی و فرهنگی نیز میشود و مردم در خط مقدم آن حضور دارند. این موضوع بهخصوص در شرایط فعلی جهانی اهمیت زیادی پیدا کرده است، چرا که نقش زنان تنها به فعالیتهای سنتی محدود نمی‌شود، بلکه آنها به عنوان پیشرانان اجتماعی و فعالان تاثیرگذار در سطوح مختلف فرهنگی، زیربنای تحولات مهم امروز کشور هستند.

دبیر رویداد، خانم محدثه اخوان، با سخنان خود درباره اهمیت رویداد محیا، فضای صمیمی و پرانرژی را رقم زد و این جریان شورانگیز را به سمت هم‌افزایی و همکاری هدایت کرد. پس از ایشان، دکتر وحید یامین‌پور به عنوان اولین مدرس، اهمیت روایت را برجسته ساخت. او بیان کرد که روایت اساس فهم ما از رخدادهاست و بدون روایت حتی گذر زمان نیز معنا و مفهوم خود را از دست می‌دهد.

وی نکته‌ای مهم یادآور شد که روایت به زندگی هر انسان عمقی خاص میدهد و میتواند تاریخ شفاهی و خاطره‌ها را زنده نگه دارد. این نگاه به روایت، به‌مثابه کلید گشودن پیچیدگی‌های جنگ ترکیبی بود و نشان می‌داد که زنان می‌توانند روایتگرانی اثرگذار در این جنگ باشند.

سخنران بعدی، استاد هانی ایرانمنش، با شور و حرارت از جنگی گفت که فراتر از درگیری نظامی است و به «جنگ شناختی» شناخته می‌شود؛ جنگی که مردم به ویژه زنان در آن، نه به شکل سنتی، بلکه به صورت فعال و مبتکرانه، نقش خود در خط مقدم را ایفا میکنند. او از پیشرانی زنان در فضای اجتماعی و فرهنگی، به‌خصوص در تحولات اخیر منطقه، یاد کرد و خاطرنشان ساخت که تلاش زنان در تعطیلی شریانهای اقتصادی دشمن و تحریم کالاها، نمونه‌ای روشن از این حضور موثر است.

در ادامه، دکتر سجاد مهدیزاده در سخنان خود به اهمیت تربیت ریشه‌دار و مستمر پرداخت و تاکید کرد که تربیت افراد مؤمن و مومنانه، فرآیندی زمان‌بر و مستلزم آموزش درست است، نه تحریکات گذرا و احساساتی. او هشدار داد که نگاه فانتزی و غیرواقعبینانه به تربیت، اثری منفی جبران‌ناپذیر دارد و باید با بینش دقیق و عملگرایی همراه شود. سخنان او پر از دغدغه برای ساختن نسلی بود که فردای جامعه روی دوششان قرار دارد.

دکتر محمد پورکیانی، توجه حضار را به زاویه‌ای دیگر جلب کرد؛ او بر اهمیت مفهوم «ایرانی بودن» در بطن انقلاب اسلامی تاکید داشت و بیان کرد که انقلاب نه صرفا یک حرکت عقیدتی بلکه به معنای یک جریان ملی و همگراست که باید همه ایرانیان را در خود جای دهد. او تصریح کرد که جبهه انقلاب باید خود را بزرگتر کند و رهبر انقلاب اسلامی، با تمرکز بر شباهتها و اتحاد ملی، نقشی محوری و فراگیر در ایران ایفا می‌کند.

دکتر مریم اردبیلی نیز از تغییر نقش زنان در دوران جنگ صحبت کرد. زنانی که پیشتر عمدتا در پشت جبهه‌ها و ساماندهی زندگی روزمره فعال بودند، حالا در خط مقدم اجتماعی حضور دارند. او بر ضرورت ساختارمندشدن شبکه‌های زنان فعال و هم‌صدایی و همافزایی آنها تاکید نمود و معتقد بود زنان در مدیریت هیجان خانواده‌ها و روایت‌گری آینده اجتماعی نقش بسیار مهمی دارند. وی با نگاهی عمیق اظهار داشت که ایران و اسلام به طور جدایی‌ناپذیری در هم تنیده شده و جامعه را باید از منظر زنان و رنگ‌های متفاوت آن دید؛ جایی که سایه خاکستری معانی خود را از دست می‌دهد.

روز دوم رویداد اما با حس خوب شروع شد. حجت‌الاسلام پناهیان در مقتل شهدای هفتم‌تیرماه، درباره فلسفه زندگی سخن گفت. او زندگی را عرصه مستمر مقابله انسان با دشمن دانست و این درگیری را مبدأ کمال و رشد انسانی خواند. همچنین نماز را به عنوان یک حربه قدرت‌بخش در این مبارزه معرفی کرد و اشاره داشت که بخش بزرگی از آیات قرآن در همین موضوع درگیری قرار دارند. این دیدگاه فلسفی، حضور زنان را در میدان جنگ شناختی بیش از پیش معنا داد.

بحث‌ها وقتی به رسانه و روایت غرب رسید، صدای فاطمه رایگانی بلند بود که می‌گفت رسانه غرب می‌خواهد به ما بقبولاند ایران زندگی مردمش را گروگان گرفته اما اصل ماجرا این است که مردم ایران برای آزادی و استقلال جدی خود تلاش می‌کنند و نمی‌خواهند در جناح‌بندی غرب باشند و مسیر دیگری را جز لیبرالیسم و کمونیسم می‌روند و آن هم توحید است.

وی بر ضرورت روایتگری صحیح و هوشمندانه مردم و اندیشمندان برای مقابله با تحریفات رسانه‌ای تاکید کرد. جهاد را نه فقط در سلاح و میدان جنگ، بلکه به عنوان جهاد در هر لحظه از زندگی تعریف کرد و گوشزد نمود که شخصیتهای بزرگ تاریخی مانند حضرت زینب نتیجه انتخاب‎های هوشمندانه و پایدار در لحظات حساس بوده‌اند.

نکته قابل توجه دیگر، فعالیت تیمی شرکت‌کنندگان بود که در قالب گروههای تخصصی گرد هم آمدند تا با استفاده از کاربرگها و بوم‌های طراحی راهبردی، ایدهها و برنامه‌های عملیاتی برای پیشرانی بانوان تدوین کنند. این همکاری دقیقا نماد همبستگی و اقدام جمعی بود که هر روز عمق بیشتری یافت و شور و شورای خاصی به رویداد بخشید. اجرای چنین فرآیندی نشانگر آن بود که «محیا» تنها یک همایش ساده نیست، بلکه بستری برای ارتقاء توانمندی‌ها، شبکه‌سازی و تعامل مستمر بین زنان فعال و اثرگذار شکل داده است.

این گردهمایی فرصتی بود برای همگرایی و تقویت ظرفیتهای بانوانی که میخواهند نقشی تعیینکننده در رشد فرهنگی و اجتماعی کشور ایفا کنند و در برابر هجمه‌های پیچیده فرهنگی، شناختی و اجتماعی مقاومت نمایند. «محیا» با ارائه مفاهیم نو، ترویج نگاههای تازه و تسهیل کار عملی، ثابت کرد که زنان ایران، نه تنها در خط مقدم مبارزه دیده می‌شوند، بلکه روایتگرانی توانمند و استراتژیک در نبردهای نرم امروز هستند که آینده جامعه را رقم خواهند زد.

در پایان این رویداد، بانوان حاضر با رضایتی عمیق و نکاتی برای عمل، جمع شدند؛ انگیزه‌ها و ایده‌هایی که نشان می‌داد این مسیر تازه شروعی بزرگ برای تحولات گسترده‌تر و حرکت‌هایی هدفمند و پیوسته در عرصه‌های میدان‌دار فرهنگی و اجتماعی است. اینگونه بود که «محیا» سرآغاز فصل نوینی شد؛ فصلی که زنان، پیشگامان روایتگری، مقاومتی و سازندگی اجتماعی در برابر چالشها خواهند بود.

گزارشگر: زهرا ملکوتی‌پور