یک میلیون سقط در یکسال؛ کاهش جمعیت تحت تاثیر کدام عوامل است؟

یک پسر ۲۰ ساله نمی‌خواهد مسئولیت یک خانواده دو نفره را به عهده بگیرد و یک دختر جوان که ازدواج کرده نیز از پذیرش مسئولیت مادر شدن پرهیز می‌کند. این وضعیت به چه دلیل به وجود آمده است؟

جملاتی مانند «بچه روزیشو با خودش میاره» و «من بچه بیارم، کی هزینه‌هاشو می‌ده؟» نشان‌دهنده تغییرات عمیق در نگرش اجتماعی نسبت به فرزندآوری هستند. در گذشته‌ای نه چندان دور، خانواده‌های ایرانی بر این باور بودند که فرزندان موجب استحکام خانواده می‌شوند و به همین دلیل، هر خانواده حداقل سه فرزند داشت. اما اکنون فرزندآوری به مسأله‌ای چالش‌برانگیز تبدیل شده و برخی افراد تنها برای تجربه بچه‌دار شدن، به یک فرزند اکتفا می‌کنند.

عوامل شکاف فرهنگی و فکری در فرزندآوری

این تغییر نگرش از ۲۰ تا ۳۰ سال گذشته تا کنون چه عواملی را به وجود آورده است؟ چرا رشد جمعیت ایران کاهش یافته و تمام نهادها و سازمان‌ها به دنبال راه‌حلی برای این مشکل هستند؟ آیا فقط مسائل اقتصادی در این زمینه نقش دارند؟

تلاش دشمن برای کاهش جمعیت ایران

محمد حسین زارع‌زاده، رئیس سازمان بسیج جامعه پزشکی، در گفتگو با فارس می‌گوید: ما اکنون درگیر جنگ ترکیبی با دشمنان هستیم که زوایای مختلفی دارد و باید با توجه به هر یک از این زوایا، فعالیت‌های خود را گسترش دهیم. یکی از این زوایا، جمعیت است؛ زیرا جمعیت جوان و پویا یکی از مؤلفه‌های قدرت کشورها محسوب می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: دشمنان برنامه‌ریزی‌های متعددی برای کاهش جمعیت ایران انجام داده‌اند و با به تأخیر انداختن ازدواج جوانان و استفاده از رسانه‌ها، تأثیرات منفی بر روی تصمیم‌گیری‌های آنان گذاشته‌اند.

تأخیر در ازدواج و فرزندآوری

رئیس سازمان بسیج جامعه پزشکی درخصوص تأثیرات رسانه‌ها بر ازدواج جوانان می‌گوید: بسیاری از جوانان به بهانه وضعیت اقتصادی، ازدواج را به تأخیر می‌اندازند. به‌ویژه رسانه‌ها با تکرار عبارات خاص، جوانان را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

زارع‌زاده در مورد راهکارهایی برای جلوگیری از نفوذ دشمن در ذهن جوانان می‌گوید: باید با جوانان صحبت کنیم و به آن‌ها بگوییم که آیا تأخیر در ازدواج به دلیل شرایط اقتصادی صحیح است یا خیر؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد که مشکلات اقتصادی تنها ۲۵ درصد از دلایل کاهش فرزندآوری را تشکیل می‌دهد و ۷۵ درصد به مسائل فرهنگی و اجتماعی مربوط می‌شود.

عوامل دیگر کاهش جمعیت ایران

وی درباره دیگر عوامل پیر شدن جمعیت ایران می‌گوید: برخی جوانان به دلایل مختلف ازدواج را به تأخیر می‌اندازند و برخی دیگر بعد از ازدواج به دلیل تمایل به خوش‌گذرانی، فرزندآوری را به تعویق می‌اندازند. میانگین سنی فرزندآوری در ایران برای آقایان بیش از ۳۲ سال و برای خانم‌ها بیش از ۲۷ سال است که این وضعیت نگران‌کننده است.

رئیس سازمان بسیج جامعه پزشکی همچنین طلاق را یکی دیگر از عوامل تهدیدکننده جمعیت معرفی می‌کند و می‌گوید: طلاق به سادگی در حال افزایش است و بسیاری از این زوجین یا فرزند ندارند یا تنها یک فرزند دارند که پس از جدایی، زنجیره فرزندآوری قطع می‌شود.

مسئولیت‌پذیری جوانان

زارع‌زاده درباره بی‌میلی جوانان به مسئولیت‌پذیری می‌گوید: جوانان در اغلب موارد تمایل دارند تا پله به پله پیش بروند و پس از چند سال تازه تصمیم به بچه‌دار شدن بگیرند. باید نسلی پرورش یابد که مسئولیت‌پذیر باشد.

نگهداری از حیوانات به جای بچه

زارع‌زاده با طرح این سؤال که چرا برخی خانواده‌ها به نگهداری از حیوانات خانگی به جای فرزندآوری تمایل دارند، می‌گوید: بسیاری از خانواده‌ها هزینه‌های زیادی را صرف نگهداری از حیوانات خانگی می‌کنند، در حالی که به فرزندآوری توجه کمتری دارند.

آمار نگران‌کننده سقط جنین

رئیس سازمان بسیج جامعه پزشکی به آمار نگران‌کننده سقط جنین در ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: سالانه بین ۳۰۰ هزار تا یک میلیون سقط در کشور انجام می‌شود که این نشان‌دهنده یک بحران جدی است.

تسهیلات برای زوج‌های جوان

وی در خصوص تسهیلات سازمان بسیج جامعه پزشکی برای زوج‌های جوان می‌گوید: این سازمان به ارائه تسهیلاتی همچون تهیه جهیزیه، مشاوره و حمایت از زوجین برای جلوگیری از سقط جنین پرداخته است.

ضرورت همکاری نهادها برای حل مشکلات جوانان

زارع‌زاده در مورد هم‌افزایی با سایر نهادها می‌گوید: ما از همکاری با نهادهای مختلف استقبال می‌کنیم و می‌خواهیم جوانان را به سمت مسیر درست هدایت کنیم.

نقش نخبگان در جمعیت کشور

زارع‌زاده با تأکید بر اهمیت آگاه‌سازی جوانان، به نقش اساتید دانشگاه‌ها در فرهنگ‌سازی و تشویق به فرزندآوری اشاره می‌کند و می‌گوید: باید تلاش کنیم تا جوانان به اهمیت داشتن فرزندان بیشتر پی ببرند.

مراکز «نفس» و تلاش برای کاهش سقط جنین

وی درباره مراکز «نفس» توضیح می‌دهد که این مراکز به منظور شناسایی و حمایت از والدین برای منصرف کردن آن‌ها از سقط فرزندشان راه‌اندازی شده و در حال حاضر ۳۶۰ مرکز فعال در سراسر کشور وجود دارد.

در نهایت، زارع‌زاده تأکید می‌کند که همکاری تمامی ارگان‌ها در زمینه جوانی جمعیت ضروری است و بسیج آماده است تا در این زمینه کمک کند.

خبرگزاری فارس