تنهایی، سهم ۳۱ درصد زنان سالمند

رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره به رشد شتابان جمعیت سالمندان در ایران، از آغاز برنامه‌های گسترده برای توسعه مراقبت‌های حرفه‌ای از این گروه خبر داد. دکتر سید جواد حسینی با بیان اینکه نرخ رشد جمعیت در کشور ۰.۷ درصد اما نرخ رشد سالمندی ۳.۷ درصد است، هشدار داد: در صورت تداوم این روند، تا سال ۱۴۳۰ حدود ۳۰ درصد جمعیت ایران را سالمندان تشکیل خواهند داد.

وی تأکید کرد که به دلیل نبود ساختارهای خدماتی مناسب با این رشد سریع، با «تأخیر ساختاری» در خدمات‌رسانی به سالمندان مواجه هستیم و بر این اساس، توسعه و آموزش مراقبین رسمی سلامت، اقدامی فوری برای جبران این خلأ است. به گفته او، سال آینده شمار مراقبین رسمی سلامت با رشدی ۶۰۰ درصدی به ۸۸۴۰ نفر خواهد رسید.

چالش تنهایی زنان سالمند

دکتر حسینی با اشاره به افزایش تنهایی در میان سالمندان، از آمار نگران‌کننده‌ای پرده برداشت: ۳۱ درصد زنان سالمند در ایران تنها زندگی می‌کنند، در حالی که این عدد در میان مردان تنها ۷ درصد است. او افزود: در بسیاری از کشورها، برای پاسخ به این پدیده زیرساخت‌ها و برنامه‌هایی در نظر گرفته شده اما در ایران هنوز اقدام مؤثری انجام نشده است.

وی این مسئله را در پیوند با افزایش نرخ طلاق در سالمندی دانست و اظهار کرد: در سال ۱۳۸۵ حدود ۳۸ هزار طلاق در این گروه سنی ثبت شده بود اما تا سال ۱۳۹۶ این رقم به ۸۶ هزار مورد رسید. به گفته او، «زنانه شدن پدیده سالمندی» نیز از دیگر موضوعات قابل توجه است، به‌طوری که به ازای هر هزار زن سالمند تنها ۹۲ مرد وجود دارد.

سازمان بهزیستی تاکنون ۵۱ هزار زن سالمند تنها را در ۱۹ استان شناسایی کرده و آموزش‌هایی برای توانمندسازی آنان در نظر گرفته است.

نیم‌نگاهی به سالمندآزاری و چالش‌های مراقبین

رئیس سازمان بهزیستی کشور اعلام کرد: ۵۰ درصد سالمندان کشور احساس انزوا می‌کنند و همین میزان نیز یکی از اشکال سالمندآزاری، به‌ویژه غفلت و بی‌توجهی، را تجربه کرده‌اند. او با اشاره به افزایش طول دوره سالمندی در برابر کوتاه شدن دوره کودکی، افزود: اکنون با بازنشستگی در میانگین ۵۲ سال و امید به زندگی ۷۶ سال، یک‌سوم عمر افراد در دوره سالمندی سپری می‌شود.

وی با تأکید بر رویکرد خانواده‌محور در سیاست‌گذاری‌های سازمان، گفت: خانواده‌ها باید با کمک مراقبین حرفه‌ای توانمند شوند تا بتوانند از سالمندان به شکلی مؤثر حمایت کنند. همچنین طرح‌هایی مانند “بهزیست‌محله” با استفاده از ظرفیت مدارس و ایجاد باشگاه‌های سالمندان در ۷۴۰ منطقه آموزشی در حال اجراست.

نگاهی به چالش‌های اجرایی

دکتر حسینی پنج چالش اصلی در مسیر تحقق اهداف بهزیستی را برشمرد: نبود نظام آموزشی رسمی برای مراقبین سلامت، کمبود استانداردهای نظارتی، نابرابری در دسترسی به خدمات در مناطق محروم، فرسودگی شغلی مراقبین و کم‌استفاده بودن از ظرفیت خانواده‌ها و شبکه‌های اجتماعی محلی.

وی در پایان گفت: بهزیستی تلاش دارد به سوی یک نظام مراقبتی جامع حرکت کند؛ نظامی انسان‌محور، استاندارد و پایدار که مشارکت همه نهادهای عمومی، دولتی و مدنی را دربر گیرد.

منبع: سازمان بهزیستی کشور