عشق ۳۰ هزار دلاری؛ ابتذال به جای احساس، انتخاب نمایشی به جای واقعیت

در روزهای اخیر، رئالیتی‌شوی «عشق ابدی» به یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در فضای مجازی تبدیل شده و نگاه‌ها را به سمت فرهنگ‌سازی‌های جدید و گاه مبتذل در حوزه ازدواج جلب کرده است. این برنامه که از خارج از مرزها مخاطب ایرانی را هدف قرار داده، تلاش می‌کند با استفاده از حضور جوانانی از نسل‌های مختلف، مخاطبان خاص خود را جذب کند.

ویترین جذاب اما محتوای جنسیت‌زده

این برنامه به‌ظاهر بر حق انتخاب زنان تمرکز دارد، اما در واقعیت، خط‌به‌خط آن نشان‌دهنده نگاه جنسیت‌زده و استفاده ابزاری از رفتارهای عجیب برای جذب مخاطب است. وعده جایزه ۳۰ هزار دلاری به زوج برنده نیز نشان از رویکرد تجاری و سطحی این برنامه دارد.

از «بلایندیت» تا «عشق ابدی»

سال گذشته، برنامه‌های بلایندیت ایرانی همچون ویروسی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شدند. هرچند برخی این برنامه‌ها را بازتابی از واقعیت‌های اجتماعی جوانان دانستند، اما منتقدان آن‌ها را تلاش‌هایی برای تحمیل نگاه فانتزی و غیرواقعی به موضوع ازدواج ارزیابی کردند. حالا با فروکش کردن تب بلایندیت‌ها، «عشق ابدی» به صحنه آمده تا با گسترش نگاه‌های توهمی درباره عشق و ازدواج، نسل جوان را به سمت دنیایی خیالی سوق دهد.

انتخابی تحت فشار

برنامه «عشق ابدی» با حضور دختران و پسرانی از دهه‌های ۷۰ و ۸۰، سعی دارد با شعار «برای اولین بار خانم‌ها انتخاب می‌کنند» خود را نوآورانه جلوه دهد. اما تکرار جمله «انتخاب کن یا انتخاب می‌شی» توسط مجری، نشان‌دهنده تناقض و فشار روانی نهفته در ساختار این برنامه است.

دنیای فانتزی در برابر واقعیت

این برنامه نمونه‌ای دیگر از تلاش رسانه‌ها برای ارائه تصویری غیرواقعی از عشق و رابطه به جوانان است. روزگاری سریال‌های عاشقانه ترکیه‌ای چنین نقشی داشتند، اما اکنون رئالیتی‌شوها در شبکه‌های اجتماعی این مسئولیت را بر عهده گرفته‌اند. پژوهش‌های داخلی نیز نشان داده‌اند که مصرف مداوم این نوع محتواها می‌تواند منجر به نارضایتی از روابط واقعی، کاهش تاب‌آوری عاطفی و سردرگمی در تعامل با پیچیدگی‌های روابط واقعی شود.

خطرات فرهنگی و اجتماعی

علیرضا شریفی یزدی، روان‌شناس اجتماعی، به خطرات فرهنگی این برنامه‌ها اشاره کرده و توضیح داده است که «عشق ابدی» با به‌کارگیری یک بازیگر ایرانی در ترکیه، به فرهنگ ایرانی ضربه می‌زند. او معتقد است که این برنامه‌ها با استفاده از شرایط اجتماعی نامناسب در ایران، از نقاط ضعف جامعه بهره‌برداری می‌کنند و جوانان را به سمت روابط فانتزی و غیرواقعی سوق می‌دهند.

تأثیرات مخرب

شریفی یزدی هشدار داده است که فراگیر شدن این برنامه‌ها می‌تواند جوانان را به سمت معیارهای سطحی و مادی در روابط سوق دهد و روابط عمیق و سالم را کم‌رنگ کند. او بر این باور است که در شرایط فعلی ایران، فرهنگ‌سازی داخلی نتوانسته جایگزین مناسبی برای این نوع محتواها فراهم کند و این ضعف زمینه‌ساز تأثیرگذاری شدید برنامه‌های ضدفرهنگ می‌شود.

همشهری