زنی در دربار قاجار که سبک زندگی زنان را تغییر داد

مادام عباس، زنی که با تسلط بر زبان و فرهنگ ایرانی و ارتباط نزدیک با مهدعلیا، مادر ناصرالدین‌شاه، به یکی از بانفوذترین چهره‌های دربار تبدیل شد و سبک زندگی زنان قاجار را دگرگون ساخت.

مادام عباس، هنرمند فرانسوی، در دوره قاجار به ایران آمد و به یکی از شخصیت‌های برجسته و تأثیرگذار در دربار تبدیل شد. او که در فرانسه در هنرهایی مانند گلسازی، آرایشگری، موسیقی و مد مهارت داشت، پس از ازدواج با حاجی عباس شیرازی، نقاش ایرانی، به ایران سفر کرد و در دربار قاجار به فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی پرداخت. مادام عباس با هوش و تسلط به زبان فارسی و آداب ایرانی، توانست جایگاهی ممتاز در اندرون حرمسرا به دست آورد و به یکی از نزدیکان مهدعلیا، مادر ناصرالدین‌شاه، بدل شود.

ورود مادام عباس به ایران و شروع فعالیت‌ها

حاجی عباس شیرازی، نقاش و گل‌ساز ایرانی، در حوالی سال ۱۲۳۵ هجری قمری به دستور دولت قاجار به فرانسه فرستاده شد تا در زمینه گلسازی و ساخت گل‌های مصنوعی آموزش ببیند. هدف این سفر، ارتقای مهارت‌های هنری او برای خدمت به دربار و توسعه هنرهای دستی در ایران بود.

در کتاب «خاطرات مونس الدوله» آمده که در زمان محمدشاه، یک تاجر اروپایی گل‌های کاغذی به ایران آورد و زنان دربار به شدت به آن علاقه‌مند شدند. این موضوع باعث شد بزرگان قاجار حاجی عباس را به پاریس بفرستند تا گل‌های بیشتری خریداری کند و خود نیز فن گلسازی را بیاموزد. حاجی عباس در فرانسه در کارخانه‌های گلسازی مشغول شد؛ اما به دلیل ظرافت هنر، نتوانست به خوبی آن را یاد بگیرد. در نهایت تصمیم گرفت یکی از زنان گل‌ساز فرانسوی را به ایران بیاورد و با او ازدواج کند. این زن که بعدها به مادام عباس معروف شد، به تبریز آمد و پس از فوت حاجی عباس، در دربار قاجار به فعالیت ادامه داد.

نقش مادام عباس در دربار قاجار

مادام عباس به عنوان کارشناس مد و آرایشگری، تحولات چشمگیری در پوشش و آداب زنان ایرانی ایجاد کرد. او به زنان دربار آموزش‌هایی در زمینه گلسازی، مدلینگ، نوازندگی پیانو و آواز داد و سبک‌های نوین پوشش و آرایش را معرفی کرد. از جمله تغییراتی که به زنان آموزش داد می‌توان به پوشیدن جوراب کوتاه و تنبان فنری اشاره کرد.

روابط نزدیک با مهدعلیا و نفوذ سیاسی

دوستی مادام عباس با مهدعلیا، همسر محمدشاه و مادر ناصرالدین میرزا، یکی از عوامل اصلی موفقیت او بود. این دوستی به حدی نزدیک بود که مادام عباس به عنوان مشاور مهدعلیا در امور دربار و مسائل سیاسی شناخته می‌شد. او در تربیت فرزندان مهدعلیا و انتخاب همسر برای ولیعهد ناصرالدین میرزا نیز نقش داشت.

فعالیت‌های فرهنگی و هنری

مادام عباس علاوه بر گلسازی، در حوزه‌های مختلف هنری و فرهنگی فعالیت می‌کرد و مهارت‌های خود را به زنان دربار آموزش می‌داد. هنر گلسازی او به ویژه مورد توجه قرار گرفت و گل‌های کاغذی که با خود به ایران آورد، در دربار بسیار محبوب شدند.

پایان زندگی و میراث مادام عباس

مادام عباس در زمستان سال ۱۲۹۵ هجری قمری در تهران درگذشت و در همان شهر دفن شد. او نزدیک به ۸۰ سال عمر کرد و بخش عمده‌ای از زندگی خود را در ایران گذراند. میراث او در تغییرات فرهنگی و اجتماعی زنان دربار قاجار و نقش او در آموزش نسل جدید زنان ایرانی باقی مانده است. اسناد تاریخی او را به عنوان زنی فرهنگی، هنرمند و مربی زنان دربار معرفی می‌کنند.

خبر فوری