لزوم بازنگری در قانون وام ازدواج/علت تعلق نگرفتن وام به افراد مطلقه چیست؟

به گزارش جهان بانو، مؤسسات مالی واعتباری دارای مجوز بانک مرکزی و بانک‌ها در راستای کمک به رفع مشکلات مالی و بهبود وضعیت اقتصادی زوجین وام هایی را تحت عنوان وام ازدواج به آنان پرداخت می‌کنند. لازم به ذکر است که دریافت این تسهیلات تنها برای یک‌بار میسر است و چنین امری، نوعی اجحاف در حق افراد بیوه و مطلقه‌ محسوب می‌شود.

به همین منظور برخی از فعالان اجتماعی و فرهنگی نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و لزوم بازنگری در اعطای وام ازدواج به چنین افرادی را یادآور شده اند. رامین بشرویه، از فعالان رسانه‌ای در یادداشتی لزوم رسیدگی و بازنگری در این مسئله را گوشزد کرد. آنچه در ادامه آمده است، یادداشت این فعال رسانه‌ای است:

کلمه وام در لغت به «قرض» و «استقراض» معنی شده است و در جامعه ایران، گرفتن وام به چند شکل صورت می‌گیرد که به شکل رسمی از بانک‌ها، مؤسسات مالی و اعتباری و صندوق‌های قرض الحسنه و به شکل غیررسمی از اشخاص اخذ می‌شود. 

بانک‌ها و مؤسسات مالی دارای مجوز از بانک مرکزی، با استناد به قوانین کلی صادره از سوی مراجع ذی‌صلاح و سیستم داخلی همان مؤسسه اقدام به اعطای تسهیلات می‌کنند که مشتریان با مدنظر قرار دادن آن قوانین و ارزیابی شرایط خود از جمله حساب‌های موجود در بانک و مؤسسه مربوطه و ضامنین اقدام به تکمیل و ارائه مدارک می‌کنند. 

نوعی از تسهیلاتی را که در چندین دهه اخیر از سوی بانک‌ها اهدا می‌شود، «وام ازدواج» است که موجبات رفع مشکلات زوجین را در بدو آغاز زندگی فراهم می‌کند. 

آنچه که در قوانین منتشره برای دریافت این نوع وام آمده است، در رأس «دریافت این تسهیلات فقط برای یک بار» است که به نوعی اجحاف در حق مطلقه‌ها و بیوه‌ها است. 

زوجین با مدنظر قرار دادن مسایل عاطفی و غیره اقدام به ازدواج می‌کنند و متأسفانه در برخی موارد به دلایل مختلف زندگی مشترک آن‌ها پس از مدتی فرو می‌پاشد. 

اغلب آن‌ها در زندگی پیشین خود از تسهیلات بهره برده‌اند تا زندگی پیشین خود را تجهیز و تأمین کنند و آنچه را که خریده و یا به دست آورده‌اند، پس از مدتی مستهلک و یا به دلایلی از قبیل مهریه و غیره فروخته و تخریب می‌شود. 

برخی از این ازدواج‌ها از بداقبالی به مرگ یکی از زوجین و برخی از آن‌ها به دلیل یک انتخاب غلط و یا عدم‌تفاهم و یا عوامل دیگر، به طلاق منجر می‌شود که شرایط را برای آن‌ها در وضعیت فعلی بسیار سخت می‌کند. 

آنچه که بعد از مدتی پیش‌روی این افراد قرار می‌گیرد، ازدواج مجدد است که متأسفانه برای آغاز یک زندگی جدید، حداقل‌ترین حمایت از سوی هیچ یک از بانک‌ها و موسسات مالی و حتی ارگان و نهاد صورت نمی‌پذیرد. 

آیا آنچه که تحت‌عنوان تسهیلات در ازدواج اول و یا اولین بار به زوجین پرداخت می‌شود، با هدف رفع مشکلات بخش کوچکی از زندگی آن‌ها نیست؟! سوال اینجا است: «چرا نباید در زندگی مجدد آن‌ها این حمایت‌ها صورت گیرد؟» 

مگر اهدای وام به معنی اهدای قرض نیست؟ پس چرا این تسهیلات در زندگی‌های مجدد به این افراد پرداخت نمی‌شود تا گره مشکلات زندگی جدید آن‌ها را مرتفع کند؟ 

سیدمجید پوراحمدی، مدیرعامل صندوق اعتباری هنر که فرهیختگان و چهره‌های شاخص کشور در این مجموعه قرار دارند، در گفت‌وگوی خبری ۱۷ آذر ۱۴۰۰، خبری از اهدای تسهیلات ۳۰ میلیون تومانی در قالب طرح «شمیم» به هنرمندان خبر داد و خاطر نشان کرد: به هنرمندان یا فرزندان آنان که در آستانه ازداوج هستند ۳۰ میلیون تومان تسهیلات دوساله با کارمزد ۲ درصدی پرداخت خواهد شد. 

پوراحمدی گفته بود یکی از چالش‌های اساسی اعضای صندوق برای دریافت تسهیلات، شروط سخت‌گیرانه بانک‌ها درباره ضمانت‌های وام‌های پرداختی بود. ازاین‌رو صندوق اعتباری هنر با بانک رسالت به توافق رسید تا با ارائه دو سفته، این وام را به اعضای صندوق پرداخت کند. 

آنچه پوراحمدی در گفت‌وگوهای خود به آن اشاره نکرده است، شرط «رداخت تسهیلات به ازدواج‌های اول» می‌باشد که خود جای بحث فراوان دارد. 

هر چند که وی معتقد است، «این تسهیلات به منظور تأمین و رفع احتیاجات ضروری اعضای صندوق اعتباری هنر در چارچوب مقررات بانکی با حداقل تضمین‌ها و استفاده از منابع این صندوق در بانک قرض الحسنه رسالت پرداخت می‌شود»، اما شرط مذکور با نیت اعلام شده در طرح فوق به شکل کامل منافات دارد. 

با طرح مسایل فوق، امیدواریم تا قانون‌گذاران تسهیلات تحت‌عنوان «وام ازدواج» بازنگری اساسی در این خصوص داشته باشند تا در وضعیت سخت اقتصادی کنونی بتوان یک گره از ده‌ها گره پیش‌روی زنان و مردان مطلقه و بیوه که دست‌شان از بسیاری از حمایت‌ها، به خصوص حمایت مالی والدین کوتاه است، باز کنند. 

منبع: فارس