دنیای دختران مجرد همیشه صورتی نیست

پس از شمارش معکوس از پنج به یک، دختری شیک درِ آپارتمانی لوکس را باز می‌کند و چند قدم در راهرویی که با فرشی قرمز پوشیده شده، برمی‌دارد. سپس دوربین به دو طرف راهرو می‌چرخد و مجموعه‌های متنوعی از کفش‌های زنانه را نشان می‌دهد. پس از آن، او به سمت سالن بزرگی حرکت می‌کند که یک لوستر طلایی در مرکز آن قرار دارد. دختر موهایش را باز می‌کند و روی مبل سفید رنگی دراز می‌کشد. در این لحظه، یک توله‌سگ کوچک به سمت او می‌دود و در کنارش می‌نشیند. آن‌ها با هم یک فیلم کارتونی تماشا می‌کنند، در حالی که دوربین همچنان وسایل و تجهیزات لوکس آپارتمان را به نمایش می‌گذارد.

این صحنه، بخشی از یک ویدئوی کوتاه است که توسط یک بلاگر چینی منتشر شده و جزئیات زندگی روزمره‌اش را با پنج میلیون دنبال‌کننده خود به اشتراک می‌گذارد. طی ماه‌های اخیر، این ویدئوها در شبکه‌های اجتماعی بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند و زنانی را نشان می‌دهند که مشغول فعالیت‌هایی مانند آشپزی، نظافت، تماشای فیلم یا بازی‌های ویدیویی در خانه‌هایی راحت و بدون حضور مردان هستند. با اینکه این ویدئوها عمدتاً برای مخاطبان زن تولید می‌شوند، اما بخش قابل توجهی از مخاطبان آن‌ها را نیز مردان تشکیل می‌دهند.

برخی فعالان اجتماعی نسبت به پیامدهای این تصاویر ایده‌آل از زندگی مجردی هشدار داده‌اند و گفته‌اند: «تصویر رؤیایی که از زندگی مستقل زنان ارائه می‌شود، نیازمند بررسی دقیق است. زنانی که این ویدئوها را به اشتراک می‌گذارند، شاید مستقل و جذاب به نظر برسند، اما آن‌ها همچنان تحت تأثیر منطق مصرف‌گرایی و بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی هستند و لزوماً واقعیت زندگی طبیعی را نشان نمی‌دهند.»

در سال‌های اخیر، اصطلاح «شنگ نیو» در چین رواج پیدا کرده که به معنای «زنان باقی مانده» است. این اصطلاح برای توصیف زنان مجرد بالای ۲۷ سال به کار می‌رود و در گذشته، نوعی تمسخر نسبت به زنانی محسوب می‌شد که معیارهای سختگیرانه‌ای برای انتخاب شریک زندگی داشتند. براساس این دیدگاه سنتی، این زنان بیش از حد خودخواه هستند و نیازهای خانواده و جامعه را در نظر نمی‌گیرند. به همین دلیل، مجرد بودن زنان به‌عنوان یک معضل اجتماعی تلقی می‌شد که باید حل شود.

می لی، یک بلاگر مجرد که در شهر تیانجین (شمال چین) زندگی می‌کند، در یک پلتفرم چینی مشهور فعالیت دارد و حدود ۵۰۰ هزار دنبال‌کننده دارد. او در ویدئوهایش به اشتراک‌گذاری روزمرگی‌ها، علایق و سرگرمی‌هایش می‌پردازد. او در گفت‌وگو با العربی الجدید می‌گوید:

«هدف من از انتشار این ویدئوها مقایسه زندگی مجردی با زندگی متأهلی نیست، همان‌طور که برخی تصور می‌کنند. ممکن است بسیاری از زوج‌ها زندگی شادی داشته باشند، درحالی‌که برخی دیگر در ازدواج خود احساس نارضایتی می‌کنند. اما انتخاب شخصی من این بود که ازدواج نکنم و مجرد بمانم، زیرا از آزادی لذت می‌برم. این حس عمیق شادی باعث شد سبک زندگی‌ام را با دیگران به اشتراک بگذارم و خوشبختانه این موضوع با استقبال زیادی از سوی جوانان مواجه شد.»

وی لی فِنگ، استاد پیشین مطالعات اجتماعی در دانشگاه «صن یات سن» در گفت‌وگو با العربی الجدید درباره این پدیده توضیح می‌دهد:

«انگیزه برخی از زنانی که زندگی مجردی را انتخاب کرده‌اند، به چالش کشیدن تصویر منفی کلیشه‌ای درباره زنان مجرد در چین است. آن‌ها می‌خواهند پیامی به جامعه‌ای بفرستند که ارزش آن‌ها را نادیده گرفته است؛ پیامی که می‌گوید سبک زندگی مستقل بدون سلطه همسر یا مرد، نه‌تنها امری پذیرفتنی، بلکه هدفی مطلوب برای زنانی است که از سرکوب مردسالارانه رنج می‌برند.»

او می‌افزاید: «با وجود اینکه نهادهای رسمی مانند اتحادیه زنان در سراسر چین در سال‌های اخیر تا حد زیادی از به‌کارگیری اصطلاح «شِنگ نیو» (زنان باقی‌مانده) خودداری کرده‌اند، این واژه و انگ منفی همراه آن، همچنان در شبکه‌های اجتماعی، زندگی روزمره و حتی در سینما دیده می‌شود. بسیاری از آثار تلویزیونی نشان می‌دهند که مردان جذب زنان مجرد نمی‌شوند و به آن‌ها نگاهی تحقیرآمیز دارند.»

وی لی فِنگ همچنین تأکید می‌کند که بررسی این پدیده و ویدئوهای منتشرشده نشان می‌دهد که «ایده آزادی» محور اصلی این محتواهاست. تمامی این ویدئوها بر زندگی انفرادی تمرکز دارند و از این دیدگاه حمایت می‌کنند که ازدواج حداقل برای زنان، به معنای پایان آزادی است و برای اثبات اینکه سبک زندگی مجردی مطلوب است، بلاگرهایی که به‌تنهایی زندگی می‌کنند معمولاً دو موضوع را برجسته می‌کنند: استقلال مالی و انضباط در مدیریت زندگی.

در مقابل، یو چُون، پژوهشگر مسائل اجتماعی در گفت‌وگو با العربی الجدید معتقد است که این پدیده چیزی جز مصرف‌گرایی تجاری نیست. او توضیح می‌دهد:‌ «ویدئوهای منتشر شده محصولات مرتبط با مراقبت از پوست، زیورآلات زنانه و مبلمان خانگی را نمایش می‌دهند. این موضوع نشان‌دهنده ماهیت تجاری افراطی در پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی است که یک قشر خاص را هدف قرار داده و با بهره‌گیری از قدرت تأثیرگذاری زنان جوان و جذابی که صدها هزار دنبال‌کننده دارند، فرهنگ مصرف‌گرایی را ترویج می‌کنند.»

او ادامه می‌دهد: «هم‌زمان با تثبیت این تصویر که زنان مجرد می‌توانند بهتر از زنان متأهل از خود مراقبت کنند و استقلال مالی کلید خوشبختی آن‌هاست، آن‌ها به سمت جست‌وجوی سبک زندگی جدیدی سوق داده می‌شوند که فارغ از فشارهای زندگی زناشویی باشد. اما وقتی به این مرحله می‌رسند، میزان مصرف و تمایل آن‌ها به خرج کردن افزایش می‌یابد و این دقیقاً همان چیزی است که شرکت‌های تجاری به دنبال آن هستند.»

العربی