در نقد اولین اسکار انیمیشن ایرانی/ بخش اول

جایزه‌ی اسکار حق انیمیشن ایرانی بود اما…

نمی‌دانم چرا کسانی که به سفارش سازمان رسمی و دولتی جمهوری اسلامی و با حمایت آن انیمیشن می‌سازند باید بدون حجاب در یک رویداد بین‌المللی حاضر شوند!

در سایه سرو اسکار ۲۰۲۵ بهترین انیمیشن کوتاه را از آن خود کرد. «حسین ملایمی» و «شیرین سوهانی»، این اثر را با حمایت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ایران ساخته‌اند.
پرستو علی‌عسگرنجاد نویسنده و فعال حوزه انیمیشن درباره‌ی اولین اسکار انیمیشن برای ایران که به انیمیشن کوتاه در سایه‌ سرو تعلق گرفت، در صفحه اینستاگرام خود نوشت:

من اثرشان را دوست داشتم. همه‌جا آمده داستان درباره‌ی پدری‌ست که از اختلال پس از حادثه (PTSD) رنج می‌برد، اما داستان در واقع دربارهٔ زندگی یک جانباز اعصاب و روان است که گوشه‌گیر از دنیا، در انزوای جزیره‌ای با دخترش زندگی می‌کند. ایده از کجا آمده؟ از پدر شیرین که او هم جانباز جنگ است.
کار به‌ شدت استعاری و به‌ قاعده ساخته شده و تکنیک عالی‌ست.
عناصر ایرانی‌اش مثل لنج، لباس محلی، قوری گل‌قرمز، بالش مخمل سرخ و دار قالی چشم را نوازش می‌دهند. قصه را خوب تعریف می‌کند. از نهنگ به‌ِگل‌نشسته خوب فرامتن می‌گیرد. رنج جانبازان اعصاب را که خیلی‌هایشان در انزوای آسایشگاه‌های روانی حتی امکان زیستن با عزیزانشان را ندارند، هنرمندانه روایت می‌کند. نیز درد خانواده‌هایی را که عشق‌شان زیر سایهٔ جنگ به رنج روزمره و صبوری سالیانه آغشته شده…
من خیلی خوشحال شدم که این دو جوان رنجی را که ما از تجاوز رژیم بعث بردیم به دنیا نشان دادند. قصه‌شان حماسه نداشت و من قصه‌های حماسی را دوست‌تر دارم، اما قبول دارم که نمایش شرافت‌مندانهٔ دردها هم لازم است و کسی باید باشد که سمت دردناک جنگ را هم نشان دهد، خاصه جنگی که در آن خون داده باشی، خاک نه.

فقط می‌ماند دو نکته:
چرا این همه شهید و جانباز دادیم؟ رفتند تا پرچم‌مان بالا بماند. چرا جلوی چشم دنیا باید خودمان پرچم عزیزمان را لگدکوب کنیم؟ مگر سیمین یادمان نداد رخت‌های چرکمان را در خانهٔ همسایه نشوییم؟ از آن‌همه حماسه، رشادت، عشق، از میان منوچهر مدق‌ها، انتخاب این زوج این بود که رنج روزمرهٔ جانبازان اعصاب را روایت کنند، قبول و دست‌مریزاد. دیگر در سخنرانی مراسم اسکار که می‌شد آن متن از پیش‌ آماده‌شده را حتی با آن همه اشتباه تلفظی و لهجهٔ بد، طوری خواند که ایرانیانی که از همان‌جا که ویزا نمی‌دهد، این همه زخم برداشتند اما مثل سرو ایرانی سر خم نکردند، در چشم دنیا عزت‌مندتر و سربلندتر شوند، نه محتاج ترحم…
دو، دیگر آن‌که نمی‌دانم چرا کسانی که به سفارش سازمان رسمی و دولتی جمهوری اسلامی و با حمایت آن انیمیشن می‌سازند باید بدون حجاب در یک رویداد بین‌المللی حاضر شوند! بعد، این را که توانسته‌اند یک انیمیشن دو بعدی ۱۹دقیقه‌ای را در ایران بسازند، معجزه قلمداد کنند! آن هم ایرانی که هر سال یک انیمیشن سینمایی ساخت ایران را در گیشه دارد!