۲۵ درصد مصرف تریاک جهان توسط زنان است

دکتر مجید قربانی در پنل تخصصی با عنوان سیاست‌گذاری مبارزه با مواد مخدر در هفدهمین کنگره دانش اعتیاد، به تاریخچه مصرف و درمان مواد مخدر اشاره کرد و گفت: اولین کنفرانس بین‌المللی مواد مخدر در سال ۱۹۰۹ میلادی در شانگهای چین باهدف کنترل مصرف این مواد برگزار شد.

او ادامه داد: نخستین قانون رسمی ممنوعیت مصرف مواد نیز به سال ۱۲۹۰ هجری شمسی (۱۹۱۱ میلادی) مربوط می‌شود و از آن زمان تا سال ۱۳۵۸ در ایران، بیش از ۵۵ قانون و مصوبه مرتبط با مواد مخدر به تصویب رسیده است.

مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر اظهار داشت که در فاصله سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۵، نخستین اقدام‌های کاهش تقاضا در معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی گسترش یافت. وی افزود: قانون مبارزه با مواد مخدر در سوم آبان‌ماه ۱۳۶۷ به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید و در سال‌های ۱۳۷۶ و ۱۳۸۰ نیز مورد بازنگری قرار گرفت.

قربانی درباره وضعیت مصرف مواد مخدر و روان‌گردان‌ها در جهان گفت: بر اساس آخرین گزارش دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNODC) در سال ۲۰۲۳، ۲۹۶ میلیون نفر در سال ۲۰۲۱، حداقل یک‌بار اقدام به مصرف مواد مخدر و روان‌گردان‌ها کرده‌اند.

او همچنین افزود: گزارش‌های جهانی نشان می‌دهد که زنان حدود ۲۵ درصد از مصرف‌کنندگان تریاک و مشتقات آن را در سطح جهانی تشکیل می‌دهند.

قربانی با استناد به آخرین پژوهش‌ها، تعداد مصرف‌کنندگان مواد مخدر در ایران را دو میلیون و ۸۰۰ هزار نفر عنوان کرد و به آمار درمان و حمایت‌های اجتماعی در سال ۱۴۰۲ پرداخت. او گفت: یک میلیون و ۶۷۱ هزار و ۶۶۳ نفر در هشت هزار و ۶۱۰ مرکز تحت ماده ۱۵ و ۱۴۸ هزار و ۸۴۵ نفر در ۳۹۵ مرکز ماده ۱۶ پذیرش شده و اقدامات نگهداری، درمان و کاهش آسیب برای آن‌ها انجام شده است.

مدیرکل درمان و حمایت‌های اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر بر لزوم توجه به برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه کشور تأکید کرد و گفت که این برنامه باهدف افزایش یک درصد سالانه ماندگاری در درمان معتادان و ایجاد امکانات عمومی برای تشخیص، درمان و بازتوانی تدوین شده است. او همچنین به‌ضرورت اتخاذ تدابیر علمی جامع و فراگیر در حوزه درمان و حمایت‌های اجتماعی اشاره کرد.

قربانی یادآور شد که هر فرد معتاد، به طور متوسط ۱۰ نفر از نیروهای درمانی، امنیتی و خانواده را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. با احتساب آمار پذیرش‌شده در مراکز، به نظر می‌رسد حدود ۱۷ میلیون نفر در کشور به‌نوعی با مسئله اعتیاد درگیر هستند.

او تأکید کرد که باتوجه‌به پیچیدگی مسئله اعتیاد، خدمات باید متناسب با هر فرد ارائه شود و این نیاز به رویکرد علمی دارد.

دکتر هادی شیرزاد، سرپرست دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز در این پنل گفت که سال آینده نخستین سال اجرای برنامه هفتم توسعه خواهد بود. او افزود که ستاد مبارزه با مواد مخدر در حال تدوین برنامه‌ای با همکاری دستگاه‌های مرتبط است که هنوز به تصویب نرسیده و در حال بحث و کارشناسی است.

وی همچنین تأکید کرد که کنگره به حدی از اعتبار علمی رسیده که ستاد تصمیم به بحث و تبادل نظر درباره اقدامات ستادی خود در این کنگره گرفته است.

در ادامه، دکتر محمدهادی عسگری، مدیرکل فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز به موضوع اعتیاد به‌عنوان یک جنگ بدون مرز اشاره کرد و گفت که تفاهم‌نامه‌ای با کانون‌های دانش‌آموزی و دانشجویی امضا شده است. او خاطرنشان کرد که برنامه‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که امکان کنش را برای فعالان فراهم کرده و ملاحظات ذی‌نفعان را مدنظر قرار دهند.

عسگری همچنین شانس برنامه‌های کوتاه‌مدت را برای تغییر رفتار و نگرش بسیار کم ارزیابی کرد و به تعامل ویژه با وزارت آموزش‌وپرورش اشاره نمود و گفت که در این تفاهم‌نامه تمامی جوانب نظام تعلیم‌وتربیت به‌دقت موردتوجه قرار گرفته است.

وی در نهایت بیان کرد که متأسفانه بخش خصوصی تمایلی به مشارکت در برنامه‌های پیشگیری ندارد و برای موفقیت در این زمینه باید به سمت ائتلاف‌سازی حرکت کنیم.

محمدحسین صالحی، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی ستاد نیز در این پنل گفت که جمهوری اسلامی ایران در عرصه جهانی در مبارزه با مواد مخدر پیش‌گام است و این ستاد آمادگی دارد از نظرات متخصصان در زمینه اعتیاد به‌ویژه در سال اول برنامه هفتم توسعه بهره‌برداری کند.

ایسنا