زنی که با قلمش علیه اسرائیل جنگید

فداء الزمر، برگزیده اولین دوره جایزه جهانی ادبیات فلسطین،گفت: روایت فلسطینی باید حفظ شود، چراکه آثار ادبی برانگیزاننده جنبش‌های انقلابی علیه اشغالگری بوده‌اند.

فداء الزمر، نویسنده کتاب «انین الاقصی»؛ برگزیده نخستین دوره جایزه جهانی ادبیات فلسطین است. این داستان، نشان دهنده آرزوهای کودک فلسطینی برای رهایی مسجد الأقصی از اشغالگری اسرائیل است. داستان حاوی عناصر نمادین بوده و به این ترتیب، گنجشکان در جایگاه کودکان (اطفال الحجارة) از کشورهای اسلامی دور هم جمع شدند تا به مسجد الأقصی کمک کنند و با هم قسم می‌خورند که تا جان دارند، از مسجد الأقصی دفاع کنند. از عناصر ادبی و شگردهای داستانی و تصاویر و رنگ‌ها به‌شکل هنرمندانه استفاده شده است. این کتاب تا به امروز به زبان فارسی توسط انتشارات قو و با ترجمه سمانه افشاری‌نژاد در ایران منتشر شده و همین طور به زبان انگلیسی در کشورهای دیگر ترجمه و چاپ شده است. در ادامه گفت و گو با این نویسنده را می‌خوانید.

در مواجهه با مسئله فلسطین و جنگ اخیر محور مقاومت با رژیم صهیونیستی مهم‌ترین رسالت اهالی قلم چیست؟

در این جنگ وحشیانه علیه مردم ما در فلسطین و لبنان و ارتکاب وحشتناک‌ترین جنایات توسط اسرائیل، بر نویسندگان واجب است که همراه با سربازان در میدان به مقابله با این جنگ برخیزند؛ چراکه کلمه در بسیاری از موارد بیشتر از تفنگ تاثیر دارد. حقیقتی که دشمن تلاش می‌کند با دروغ‌هایش آن را بپوشاند، از طریق کلمه روشن می‌شود و از این طریق مردم را در برابر این اشغالگر ترسو، آگاه می‌کند. از طریق، نقاب از پیمان‌های بین‌المللی برداشته می‌شود و دروغ و تناقض آنها در برخورد با غرب و برخوردشان با ملت‌های عرب و مسلمان را آشکار می‌کند.

به نظر شما روایت و تولید ادبیات مقاومت و مبارزه تا چه اندازه در جلب توجه ملت‌ها به مسئله فلسطین مؤثر است؟

درباره موضوع فلسطین، پس از اینکه اسرائیل با ادعاها و دروغ‌های پی در پی برای تحریف فلسطین در حافظه نسل‌های جدید تلاش کرده، ادبیات مقاومت نقش بزرگی در حفظ حافظه فلسطینی و انتقال آن به نسل‌ها ایفا کرده است. بنیانگذار اسرائیل، تئودور هرتسل، روی مرگ بزرگان و فراموشی جوانان شرط بسته بود؛ پس باید با حفظ روایت فلسطینی و حمایت از آن در برابر تحریف و نابودی از طریق آثار ادبی مانند داستان و رمان و شعر و تئاتر مقابله کرد. علاوه بر اینکه آثار ادبی محرک جنبش‌های انقلابی علیه اشغالگری بودند و این همان چیزی است که گولدامایر از آن سخن می‌گوید: «با کشتن غسان، از یک لوای فکری مسلح که برای اسرائیل خطرناک‌تر از هزار فدایی مسلح بود خلاص شدیم؛ چراکه غسان با قلمش برای اسرائیل از یک گردان چریکی خطرناک‌تر بود.»

چه شد که به نوشتن در موضوع فلسطین روی آوردید؟

عشق به فلسطین بود که مرا به نوشتن تشویق می‌کرد. این عشق بزرگ در قلبم انگیزه‌ای شد تا داستان‌هایی برای کودکان بنویسم که در مورد وطن محبوبم شنیده‌ام، اما آن را ندیده‌ام و در فاصله‌ای نزدیک از کشوری است که در آن به دنیا آمدم و زندگی کرده‌ام. عشق به فلسطین هر روز در قلبم بیشتر می‌شد و متوجه شدم که بسیاری از کودکان در مورد فلسطین چیز زیادی نمی‌دانند؛ پس تصمیم گرفتم که این عشق را در قلب همه کودکان ثبت کنم؛ به‌خصوص که عشق به فلسطین یک باور است و فلسطین فقط یک وطن نیست. در آن مسجدالاقصی قبله اول مسلمانان و محل اسراء پیامبر خدا (ص) و سومین مسجد مقدس قرار دارد و سرزمین پیامبران است. علاوه بر این، کارزاری خشن علیه این نسل وجود دارد که هدفش این است که کودکان را در مورد وطنشان ناآگاه نگه دارد. دوست داشتم پل‌هایی بین این کودکان و وطنشان ایجاد کنم و کتاب‌هایم پنجره‌ای باشند که کودکان از طریق آن به فلسطین نگاه کنند و آن را دوست داشته باشند.

با جایزه جهانی ادبیات فلسطین چگونه آشنا شدید؟

از طریق دوستی که لینک شرکت در جایزه را برایم فرستاد، با جایزه جهانی فلسطین برای ادبیات آشنا شدم.

شما به‌عنوان یکی از برگزیدگان نخستین دوره جایزه جهانی ادبیات فلسطین، لزوم ایجاد چنین جایزه‌ای را که به دنبال تقویت تولید آثار خوب و باکیفیت در رابطه با فلسطین است، چگونه ارزیابی می‌کنید؟

جایزه انگیزه‌ای برای ناشران و نویسندگان برای نوشتن در مورد فلسطین است و به‌خصوص در زمینه ادبیات کودک به حمایت از نویسندگان حمایت می‌پردازد، چراکه تولید ادبیات کودک از نظر مادی هزینه‌هایی را به دنبال دارد؛ چون نیاز به نقاشی و طراحی دارد تا کاری جذاب تولید شود. جایزه دری را برای رقابت بین نویسندگان باز می‌کند و این تأثیر بزرگی در بهبود کیفیت کار و تولید آثار به بهترین شکل دارد.

به نظر شما وجود یک جایزه ادبی جهانی برای روایت داستان فلسطین و مقاومت، تا چه اندازه در مبارزه فرهنگی با اسرائیل تاثیر دارد؟

جایزه جهانی ادبیات فلسطین از ادبیات مقاومت که سلاحی برای رد دروغ‌های اسرائیل است، حمایت می‌کند؛ به‌خصوص در بین ملت‌های غربی که اسرائیل در انتشار روایت خود در بین آنها و جلب همدلی آنها موفق عمل کرده است.

چه راهکارهایی برای افزایش مخاطبان جهانی آثار برگزیده این جایزه پیشنهاد می‌کنید؟

اگر این کتاب‌ها ترجمه و منتشر شوند، موجب افزایش مخاطب جهانی خواهد شد.

چه اقداماتی می‌توان برای تشویق و تقویت راویان مبارزه ملت فلسطین انجام داد؟

چنین جایزه‌هایی علاوه بر ایجاد نشرهای متخصص برای انتشار این نوع از ادبیات، راویان مبارزه ملت فلسطین را نیز تشویق می‌کنند.

چگونه می‌توان نسل جدید نویسندگان را به بیان روایت‌های مقاومت تشویق کرد؟

می‌توان با اختصاص بخشی از این جایزه به گروه نویسندگان جوان و برگزاری کارگاه‌هایی که به آموزش افراد بااستعداد از می‌پردازد، نسل جدید نویسندگان را به نگارش روایت‌های مقاومت ترغیب کرد.

آیا پیشنهادی برای افزایش همکاری‌های بین‌المللی در زمینه ادبیات مقاومت در حوزه فلسطین دارید؟ چگونه می‌توان این همکاری‌ها را افزایش داد؟

همکاری‌های بین‌المللی می‌تواند از طریق همکاری با نهادهای فرهنگی در همه کشورها و همچنین برگزاری کنفرانس‌ها، کارگاه‌های تخصصی و سمینارها در این زمینه انجام شود.

آیا این جایزه می‌تواند به تنهایی خلأهای تولیدات ادبی با موضوع فلسطین را در سطح جهان پر کند؟ شما چه پیشنهادهای دیگری دارید؟

جوایز به تنهایی کافی نیستند. باید مؤسسات فرهنگی در کشورهای مختلف را به پذیرش این نوع از ادبیات و حمایت از آن از طریق ترجمه و چاپ کتاب تشویق کرد.

با توجه به اینکه فلسطین موضوعی جهانی است، بیشترین مفاهیمی که از فلسطین می‌توان در سطح جهان مخابره کرد تا جایزه توسعه بیشتری پیدا کند، چیست؟

مهم‌ترین چیزی که باید به تمام دنیا رسانده شود، تکذیب ادعاهای اسرائیل درخصوص حق برپایی دولتشان در فلسطین به پایتختی قدس شریف بوده و اینکه فلسطین وقف مسلمانان است. برای هیچ‌کس پذیرفتنی نیست که ذره‌ای از خاک خود و حق پناهندگان را در بازگشت به سرزمین پدران و اجدادش رها کند.

ایبنا