ابعاد نوظهور خشونت جنسیتی

سیمین کاظمی، جامعه‌شناس و پژوهشگر، در سخنرانی خود با عنوان “پزشکی شدن بدن زنانه: انقیاد یا رهایی؟” به بررسی نقش پزشکی در خشونت علیه زنان پرداخت. او بیان کرد که پزشکی گاهی به جای اینکه ابزاری برای رهایی زنان باشد، به عنوان وسیله‌ای برای کنترل اجتماعی و تحمیل هنجارهای جنسیتی استفاده می‌شود.

کاظمی تأکید کرد که نمی‌توان گفت پزشکی همیشه به نفع زنان عمل کرده یا به آن‌ها خیانت کرده است. پرسش اصلی این است که آیا پزشکی علمی بی‌طرف است که به زنان کمک می‌کند بر بدن خود کنترل داشته باشند یا اینکه از آن برای کنترل اجتماعی زنان استفاده می‌شود.

او افزود که دستاوردهای پزشکی می‌تواند به بیگانگی زنان از بدنشان، شخصیت‌زدایی از آن‌ها و تبدیل بدنشان به ماشین منجر شود.

او همچنین اشاره کرد که جنسیت‌زدگی پزشکی فرصتی برای گسترش پزشکی تجاری ایجاد می‌کند و تعریف بدن نازیبا از وضعیت‌های عادی زنان، بیماری می‌سازد و سپس کالای درمانی را به آن‌ها عرضه می‌کند.

کاظمی با تأکید بر اینکه خشونت علیه زنان یک مسئله سلامت عمومی و مرگ در بین زنان است، خاطرنشان کرد که این مسئله نیازمند توجه و مداخله پزشکی است.

 او افزود که مقابله با خشونت نیازمند همکاری بین بخش‌های مختلف است و نظام سلامت و پزشکی باید در برنامه‌های مقابله با خشونت علیه زنان مشارکت داشته باشد.

متأسفانه، در بیمارستان‌ها هیچ پروتکلی برای کمک به زنان خشونت‌دیده وجود ندارد که نتیجه فقدان رویکرد اجتماعی در نظام سلامت است و این باعث می‌شود خشونت علیه زنان به عنوان یک مسئله خارج از قلمرو پزشکی به نظر برسد.

شمیم شرافت، جامعه‌شناس، در سخنرانی خود با عنوان “طنین خشونت در تعاملات پزشکان متخصص زنان با مراجعان” به بررسی تجربیات زنان در مواجهه با متخصصان زنان و زایمان پرداخت و به ابعاد مختلف خشونت، از جمله خشونت کلامی، جسمی و جنسی اشاره کرد.

 او نشان داد که این خشونت چگونه بر سلامت جسمی و روانی زنان تأثیر می‌گذارد و چه عواملی در بروز آن نقش دارند.

صادق شادمانی، جامعه‌شناس دیگر، در سخنرانی خود با عنوان “غیر جنسی‌سازی افراد معلول” به چالش‌های جنسیتی و خشونت علیه افراد معلول پرداخت.

 او توضیح داد که افراد معلول به دلیل ناتوانی و وابستگی بیشتر، در معرض خشونت قرار دارند و راه‌هایی برای بهبود شرایط زندگی آن‌ها وجود دارد.

شادمانی با اشاره به اینکه در آکادمی به حوزه معلولیت توجه کافی نشده است، گفت که تصور می‌شود معلولیت به بعد جنسی فرد نیز مربوط می‌شود و این افراد حتماً مشکلات جنسی دارند.

او با نگاهی انتقادی به کمپین معلولان افزود که مسائل فرهنگی در این زمینه نادیده گرفته می‌شود و بیشتر به مشکلات دولتی توجه می‌شود.

او همچنین به آسیب‌پذیری افراد معلول در برابر خشونت جنسی تأکید کرد و گفت که در سطح جهانی، افراد دارای معلولیت در معرض تجاوزهای جنسی زیادی هستند.

 یکی از دلایل این موضوع این است که این افراد، به ویژه در کودکی، نمی‌دانند چگونه در برابر رفتارهای پرخطر هشدار دهند.

نفیسه آزاد، جامعه‌شناس، در سخنرانی خود با عنوان “تجربه زنان طبقه متوسط شهری از خشونت اقتصادی در دو دهه گذشته” به بررسی ابعاد پنهان خشونت علیه زنان پرداخت.

او در بخشی از صحبت‌هایش درباره قانون کار در ایران گفت که این قانون به جنسیت حساس نیست و تبعیض آشکاری نسبت به زنان ندارد.

حتی در برخی موارد، امتیازاتی برای بارداری و زایمان در نظر گرفته شده است.

اما واقعیت این است که ایده تأمین‌شوندگی در کنار سیاست‌گذاری‌های موجود، زنان را از بازار کار کنار می‌گذارد، زیرا مردان به عنوان تأمین‌کننده و رئیس خانواده در نظر گرفته می‌شوند.

سهم زنان از مدیریت در بازار اشتغال رسمی بسیار پایین است و در حوزه سیاست‌گذاری نیز تعداد آن‌ها کم است.

آزاد همچنین تأکید کرد که مهریه برای زنان طبقه متوسط شهری به ثروت تبدیل نمی‌شود و آن‌ها از مهریه به عنوان ابزاری برای ترمیم حقوقی که در خانواده ندارند، به ویژه در مواقع طلاق و حضانت فرزندان، استفاده می‌کنند.

 به عبارت دیگر، مهریه یک ابزار مالی است که زنان برای ترمیم دیگر قوانین خانواده از آن بهره می‌برند و در بسیاری از موارد، به سبد اقتصادی آن‌ها چیزی اضافه نمی‌شود.

او در ادامه به سیاست‌گذاری‌های اشتغال در ایران اشاره کرد و گفت که در ۴۶ سال گذشته هیچ سیاست‌گذاری مثبتی برای اشتغال زنان در بازار کار رسمی وجود نداشته است.

 اگر هم امتیازی وجود داشته، به خانواده داده شده و چون مردان تأمین‌کننده هستند، این امتیاز به آن‌ها تعلق می‌گیرد. در قانون جوانی جمعیت نیز، زنان قرار است بچه به دنیا بیاورند، اما امتیاز اقتصادی از آن مردان است.

فاطمه علمدار، جامعه‌شناس، در سخنرانی خود با عنوان “مروری بر تجربه زیسته پسران نوجوان حامی حقوق زنان” به بررسی چالش‌های هویت جنسیتی و نقش‌آفرینی اجتماعی پسران در مبارزه با خشونت علیه زنان پرداخت.

 او نشان داد که این پسران با تعارضات هویتی و فشارهای اجتماعی مواجه هستند و چگونه می‌توانند نقش مؤثری در ایجاد تغییرات اجتماعی ایفا کنند.

در ادامه نشست، شیما و زوایی با مقایسه دو جنبش روایتگری علیه آزار در مصر و فلسطین، به بررسی نقش فرهنگ و سیاست در شکل‌گیری و گسترش این جنبش‌ها پرداختند.

 آن‌ها توضیح دادند که چگونه جنبش‌های روایتگری می‌توانند به عنوان ابزاری قدرتمند برای مبارزه با خشونت جنسیتی مورد استفاده قرار گیرند.

همچنین، المیرا بهمنی با بررسی جنبش روایتگری علیه آزار جنسی در ایران، بر اهمیت شنیده شدن صدای قربانیان و نقش روایتگری در مبارزه با خشونت جنسیتی تأکید کرد.

شبکه شرق