رقابت برای دوخت‌ودوز ایرانی

اهمیت فرهنگ‌سازی برای پوشش بانوان ایرانی

میثم محمدحسنی، تهیه‌کننده برنامه «نوآ» که سابقه طراحی برنامه‌هایی همچون دل صدا، اهالی شب و مستند ملازمان حرم را در کارنامه دارد، درباره شکل‌گیری این برنامه می‌گوید: وجود خلأ در ساخت برنامه‌ای در حوزه لباس ایرانی در تلویزیون، اولین دلیلی بود که ما را به سمت این فضا سوق داد.

 با این که بارها در صداوسیما بر پوشش ملی و ایرانی تأکید شده، اما برنامه‌های موجود در این حوزه بیشتر جنبه سلبی داشته و برنامه‌ای که به مد و لباس و پوشش خانواده‌ها به شکلی جذاب و همراه با مخاطب پرداخته باشد، تولید نشده است. این کمبود ما را به ساخت یک مسابقه طراحی لباس ترغیب کرد.

وی درباره ایده اولیه این مسابقه توضیح می‌دهد: سال گذشته، ایده برگزاری مسابقه‌ای با موضوع طراحی لباس و خیاطی را به بسیج سازمان صداوسیما ارائه دادم که مورد پذیرش قرار گرفت.

 از آن زمان پیش‌تولید کار را آغاز کردیم و در اردیبهشت امسال مسابقه را آغاز کردیم.

این تهیه‌کننده در مورد بررسی نمونه‌های خارجی این نوع مسابقات می‌گوید: ما نمی‌خواستیم چرخ را از نو اختراع کنیم، بنابراین به سراغ مسابقات خارجی در زمینه مد و طراحی لباس رفتیم. با تماشای نمونه‌هایی مانند سریال مسابقه طراحی لباس Project Runway، مسابقه برش و Next in Fashion که طراحان مختلف با استفاده از طرح‌ها و دوخت‌های گوناگون لباس تلاش می‌کنند برنده شوند، ساختار برنامه را با نگاهی کاملاً ایرانی طراحی کردیم.

در این مسابقه به پوشش و نحوه استفاده از لباس، اشکال و قالب‌های متنوع توجه شده است.

محمدحسنی در این باره می‌افزاید: در ابتدا به بررسی پوشش اقوام ایرانی در دوره‌های مختلف پرداختیم.

 طرح‌ها و نقوش اسلیمی و سنتی در پوشاک ایرانی بی‌نظیر هستند و پوشاک اقوام ایرانی مانند گنجینه‌ای است که می‌تواند در صنعت پوشاک به کار رود. این موضوع یکی از اهداف ما در تولید این برنامه بود.

وی فرهنگ‌سازی در حوزه حجاب و عفاف را نیز دلیل دیگری برای تولید این مسابقه دانسته و می‌گوید: متأسفانه به دلیل استفاده مکرر از عنوان حجاب و عفاف به شکل توصیه‌ای، مخاطب نگاهی سلبی به آن دارد.

 در این مسابقه می‌خواستیم در جهت فرهنگ‌سازی قدم برداریم و به مخاطب نشان دهیم که با نگاهی اقتصادی می‌توان شیک و زیبا پوشید و بدون تقلید از نمونه‌های غربی، نقش‌های زیبایی را روی لباس طراحی کرد که بافرهنگ ما همخوانی داشته باشد.

این تهیه‌کننده به جنبه‌های دیگر برنامه مانند معرفی طراحان و خیاط‌خانه‌های شهرهای مختلف اشاره کرده و می‌گوید: در مرحله پیش‌تولید، فراخوانی به دانشگاه‌ها، مزون‌داران و طراحان لباس در شهرهای مختلف دادیم، زیرا هدفمان کشف استعدادهای نهفته و معرفی آن‌ها در دورترین نقاط کشور بود.

ما می‌دانستیم که طراحان برجسته‌ای در تولیدی‌ها دور از پایتخت مشغول به کار هستند و کسی آن‌ها را نمی‌شناسد و می‌خواستیم در این برنامه به آن‌ها فرصت دیده‌شدن بدهیم.

محمدحسنی در خصوص ساختار برنامه توضیح می‌دهد: این مسابقه شامل شرکت‌کنندگانی از سراسر کشور است که پس از گذراندن آزمون‌های مختلف به برنامه راه یافته‌اند.

در هر قسمت از این مسابقه، سه گروه دونفره با یکدیگر رقابت می‌کنند و در پایان هر برنامه، گروه برنده مشخص شده و به مرحله بعدی راه پیدا می‌کند.

جایزه گروه برتر شامل ۸۰۰ میلیون تومان تجهیزات برای رونق کسب‌وکار و ۲۰۰ میلیون تومان نقدی است.

وی ادامه می‌دهد: مسابقه در سه مرحله مقدماتی، نیمه‌نهایی و نهایی طراحی شده است.

مرحله مقدماتی شامل ۱۸ قسمت و با حضور ۱۰۸ نفر در ۵۴ گروه شکل‌گرفته است. شرکت‌کنندگان در این مرحله باید با موضوعاتی که به آن‌ها داده می‌شود، لباسی طراحی کنند؛ مثلاً لباس عزا را با الهام از طبیعت یا لباس شادی را با الهام از قوم گیلک طراحی کنند.

 در مرحله نیمه‌نهایی که شامل شش قسمت است، شرکت‌کنندگان باید با مواد بازیافتی؛ مانند پرده، پتو، پشتی و روبالشی لباس مناسبی طراحی و بدوزند و در مرحله نهایی نیز دو گروه راه‌یافته باید برای رقیبشان بهترین لباس را طراحی کنند.

طراحی اقتصادی لباس

در این مسابقه، تلاش شده است تا لباس‌ها علاوه بر کاربردی‌بودن در جامعه، سلایق مختلف را نیز در نظر بگیرند و به المان‌های هویتی ملی و اسلامی توجه ویژه‌ای شود.

تهیه‌کننده «نوآ» در این باره می‌گوید: خلاقیت گروه‌های شرکت‌کننده در طراحی و دوخت لباس‌ها بر اساس تم و موضوع هر قسمت، امتیاز بالایی دارد.

 همچنین در تمامی مراحل، سه قانون اساسی داریم: لباس‌ها باید اقتصادی طراحی شوند، نظافت روی میزها نیز امتیاز دارد و لباس‌ها باید ایرانی و در نهایت پوشیده و عفیفانه باشند.

طراحی فضایی به این وسعت که بخش‌های مختلفی دارد، قطعاً کار ساده‌ای نیست.

محمدحسنی به طراحی دکور برنامه اشاره کرده و می‌گوید: پیمان قانع، طراح دکور برنامه، این مسابقه را در سوله بزرگی در شهرک غزالی طراحی کرده که ایده آن برگرفته از بازار بزازها و خیاط‌خانه‌های قدیمی است.

وی در مورد انتخاب مجری برای این برنامه توضیح می‌دهد: باتوجه‌به نیاز به حضور کارشناس در برنامه، مجری‌ای را انتخاب کردیم که بتواند همگام با شرکت‌کنندگان و کارشناس برنامه پیش برود و فضایی شاد و پرانرژی به برنامه اضافه کند؛ بنابراین ستاره سادات قطبی را به دلیل فعالیت‌هایش در فضای مجازی و شناخته‌شدن در نزد مخاطب انتخاب کردیم.

 خانم قطبی با همدلی و شوخی با شرکت‌کنندگان، فضای لازم را برای صحبت‌های آزاده قوام، کارشناس برنامه، فراهم می‌کند تا مخاطب با ریتم تند برنامه همراه شود.

تهیه‌کننده مسابقه «نوآ» با قدردانی از تلاش‌های خانم‌ها عسگری، روح‌زاده و کلهر در همراهی اتاق فکر ادامه می‌دهد: این افراد از ابتدا در کنار گروه برنامه‌ساز بودند و باتوجه‌به تخصصشان در طراحی لباس، در بحث‌های تخصصی و راستی‌آزمایی شرکت‌کنندگان و همچنین روند برگزاری مسابقه کمک کردند.

محمدحسنی در پاسخ به این پرسش که آیا این مسابقه می‌تواند تأثیری بر حوزه مد و لباس در کشور داشته باشد، می‌گوید: به نظر من مؤثر خواهد بود. امیدوارم با پخش این برنامه، صاحبان مزون‌ها با به‌کارگیری افکار و ایده‌های جدید، لباس‌هایی طراحی کنند که در عین فاخر و زیبا بودن، حجاب اسلامی را نیز رعایت کنند.

وی در پایان تأکید می‌کند: در این مسابقه تمام تلاشمان را کردیم تا با نگاهی جدید به لباس، دوخت لباس، پوشیدگی و زیبایی، دید نو و تازه‌ای به مخاطب ارائه دهیم.

هوای شرکت‌کنندگان را داشتم

قطبی که با اجرای برنامه‌های مناسبتی و بازی در سریال‌های گاندو، نوار زرد، بازپرس و مشاور، در جدیدترین تجربه تصویری‌اش اجرای مسابقه تلویزیونی «نوآ» را برعهده گرفته و درباره اجرای خود در این برنامه می‌گوید: پیش‌ازاین تجربه اجرای برنامه‌های صبحگاهی یا مناسبتی را داشته‌ام و گاهی هم به‌صورت زوج همراه شهرام شکیبا، همسرم اجرا داشتیم، اما این مسابقه یکی از متفاوت‌ترین اجراهایم در سال‌های اخیر بوده است.

هماهنگ با پوشش اقوام‌ ایرانی

مسابقه «نوآ» نخستین مسابقه در زمینه پوشش و مد و لباس در تاریخ تلویزیون است و می‌تواند نقطه شروع خوبی در حوزه پوشش بانوان باشد.

این مجری در این باره می‌گوید: هرچند در تولید این مسابقه نمونه‌های خارجی نیز بررسی شده، اما آنچه که روی آنتن رفته کاملاً بافرهنگ ملی و پوشش اقوام ایرانی هماهنگ است.

«نوآ» می‌خواهد به بانوان کشورمان بگوید که در کنار تیپ‌هایی که مد می‌شود، می‌توانند پوشش فوق‌العاده زیبایی باتکیه‌بر فرهنگ هر منطقه و در چهارچوب قوانین اسلامی داشته باشند.

وی ادامه می‌دهد: در این برنامه سعی کردیم به بانوان کشورمان بگوییم که با نوع پوشش خود می‌توانند فرهنگشان را به استان‌های هم‌جوار و حتی کشورهای همسایه عرضه کنند.

 به همین دلیل یکی از مراحل مسابقه توانایی دوخت لباس‌های محلی است که به مهارت در انواع دوخت‌ها و دقت نیاز دارد.

در مرحله مقدماتی، شاهد این هستیم که یکی از شرکت‌کنندگان لباسی برگرفته از قوم گیلک می‌دوزد یا شرکت‌کننده دیگری با الهام از طبیعت و آداب‌ورسوم عشایر، لباسی با زیبایی خاص طراحی می‌کند.

گنجاندن فرهنگ ایران و اصالت ایرانی روی لباس‌ها نشان می‌دهد که این لباس مختص کدام شهر و الهام‌گرفته از چه مفهومی است.

قطبی با اشاره به اجرایش در این برنامه می‌گوید: معمولاً در این مواقع، مجری باید هم اجرای مناسب و قابل‌قبولی داشته باشد و هم به شرکت‌کنندگان توجه کند و به آن‌ها روحیه بدهد.

دوست داشتم حین اجرا بیشتر مراقب شرکت‌کنندگان باشم و با آن‌ها شوخی می‌کردم تا استرس کمتری داشته باشند. حتی در جاهایی که اشتباه می‌کردند، به‌دوراز چشم کارشناس به آن‌ها تذکر می‌دادم.

این مجری ادامه می‌دهد: در این فصل، هم گروه از اجرای من راضی بود و هم خودم «نوآ» و فضای آن را دوست داشتم.

با اینکه کار سنگین بود و تخصص ویژه‌ای می‌خواست، اما به دلیل مطالعاتی که در این حوزه داشتم و کمک گروه برنامه‌ساز، توانستم کار را پیش ببرم.

به گفته این مجری، شرکت‌کنندگان از استعدادهای خیاطی در شهرهای مختلف انتخاب شده بودند و برای اولین‌بار جلوی دوربین می‌رفتند. چون فضای رقابتی برایشان سخت بود، سعی می‌کردم مثل یک خواهر کنارشان باشم و به آن‌ها قوت قلب بدهم.

وی به مهم‌ترین ویژگی این مسابقه که ورود به موضوعی نو در حوزه مد و لباس است، اشاره کرده و می‌گوید: دنیای مد و لباس آن‌قدر جذابیت دارد که هر کسی را جلب می‌کند. چه کسی از شیک‌پوشی و لباس روز پوشیدن بدش می‌آید؟

 کلیدواژه‌هایی چون مد و مدل در همه جای دنیا تعریف خاص خود را دارد؛ تعریفی که می‌تواند در رده یک شغل قرار گیرد و به‌نوعی چرخه اقتصادی قوی داشته باشد.

 اما سؤال اینجاست که چگونه می‌توان این موضوعات را در چهارچوب مفاهیم حجاب و عفاف تعریف کرد و در عین محجبه و پوشیده بودن، شیک و زیبا بود.

متأسفانه، اکنون در بازار طراحی‌ها بیشتر برگرفته از کشورهای ترکیه و عربی است و امیدوارم این برنامه با ارائه الگوهای ایرانی، علاقه به استفاده از این طرح‌ها را افزایش دهد.

قطبی با تأکید بر نگاه برنامه به رونق این کسب‌وکار در میان خیاطان بااستعداد می‌گوید: می‌توان از این صنعت به لحاظ اقتصادی و فرهنگی نهایت استفاده را برد.

ما با این نگاه به موضوعی پرداخته‌ایم که تابه‌حال به آن توجه نشده بود. این مسابقه علاوه بر نمایش رقابت میان خیاطان ماهر، انگیزه‌ای برای مخاطب برای حضور در این صنعت ایجاد کرده و تلاش کرده به کسب‌وکار خیاطان ماهر حاضر در برنامه رونق ببخشد.

باشگاه خبرنگاران جوان