چگونه کودکان را در مواجهه با اخبار جنگ محافظت کنیم؟

یکی از دغدغه‌های این روزهای والدین، مواجهه فرزندان با اخبار و رویدادهای نظامی است. این نگرانی‌ها و دل‌شوره‌ها می‌تواند به روح و روان لطیف و آسیب‌پذیر کودکان آسیب بزند و نتیجه‌ای جز تشویش و اضطراب نداشته باشد.

«امیر مردانی»، تسهیلگر والد و کودک با مدرک بین‌المللی QCB و پژوهشگر و فعال در حوزه کودکان، به والدین کمک می‌کند تا در این شرایط، آرامش‌بخش فرزندان خود باشند. در دنیایی زندگی می‌کنیم که با گسترش رسانه‌ها و روش‌های متنوع اطلاع‌رسانی، مخفی‌کردن اخبار و پوشاندن حقایق جاری در جهان تقریباً غیرممکن است. سؤال اینجاست: در شرایطی که دنیا درگیر جنایات آمریکا و صهیونیست‌هاست، والدین چه وظیفه‌ای دارند؟ چگونه باید اضطراب‌های ناشی از افزایش اخبار جنگ در جامعه را مدیریت کرد؟

*موضوع اخبار و کودکان بسیار جدی است*

باید تکلیف خود را در قبال فرزندانمان مشخص کنیم تا از آسیب‌های روحی و روانی ناشی از شنیدن اخبار حملات و تجاوزات به کشورها، کودک کشی و جنایات فجیع در جهان جلوگیری کنیم. لازم است در مواجهه فرزندان با اخبار مربوط به درگیری‌های نظامی، دقت کنیم که چگونه برخورد کنیم. چه میزان از این رویدادها باید به آن‌ها منتقل شود؟ چگونه به سؤالاتشان پاسخ دهیم؟ اگر ناخواسته با اطلاعاتی مواجه شوند و دچار اضطراب و استرس شوند، چه باید کرد؟

«امیر مردانی»، تسهیلگر والد و کودک، با طرح این پرسش‌ها می‌گوید: «بر اساس فرمایش رسول گرامی اسلام (ص)، مؤمن باید زیرک باشد؛ بنابراین والدین نیز باید به طور هوشمندانه هم وظایف خود را انجام دهند و هم به تربیت فرزندانشان که بسیار مهم و سرنوشت‌ساز است، توجه کنند. این امر به‌ویژه برای کودکانی که مانند بزرگ‌ترها قادر به درک شرایط نیستند و توانایی تحلیل انتزاعی و عمق نگاه به اتفاقات پیرامونی را ندارند، اهمیت بیشتری دارد. گاهی اوقات کودک به دلیل عدم توانایی در تحلیل یک رویداد که ممکن است برای ما ساده به نظر برسد، آن را به طور فاجعه‌آمیز تلقی می‌کند؛ بنابراین باید تربیت در حوزه سواد رسانه و موضوع اخبار و کودکان را جدی بگیریم.»

*فرزندان تا چه حد مجازند در معرض اخبار دلهره‌آور قرار بگیرند؟*

«مردانی» به کنجکاوی فرزندان برای آگاهی از اتفاقات اطرافشان اشاره می‌کند. او می‌گوید که آن‌ها برای کسب اطلاعات یا به پاسخ‌های والدین اکتفا می‌کنند یا خود به رسانه‌ها مراجعه می‌کنند. با تأکید بر عدم توانایی کافی برای تحلیل در این سنین، او بیان می‌کند: «زمانی که فرزندمان می‌خواهد درباره اتفاقات نظامی اطلاعاتی کسب کند، از ما سؤال می‌کند یا تلویزیون تماشا می‌کند و در معرض محتوایی قرار می‌گیرد که توانایی تحلیل آن را ندارد؛ بنابراین، ازآنجاکه نمی‌تواند تحلیل کند، نیازی هم به دانستن آن نخواهد بود.»

*سؤالات فرزندان را هرگز بی‌پاسخ نگذاریم*

پرسشگری یکی از ویژگی‌های کودکان و نوجوانان است و نشان‌دهنده کنجکاوی و تمایل آن‌ها به دانایی است؛ بنابراین، نمی‌توانیم از پرسش‌های فرزندان جلوگیری کنیم. حال باید ببینیم چگونه به سؤالاتی که ناشی از ذهنی پر از التهاب و تشویش است، پاسخ دهیم. مردانی می‌گوید: در مورد اخبار نظامی، نباید از نادیده‌گرفتن سؤالات به‌عنوان ابزاری برای کاهش آسیب به کودکان استفاده کنیم و سؤالات آن‌ها را بی‌پاسخ بگذاریم. نباید حواسشان را پرت کنیم، زیرا بالاخره سؤالات خود را خواهند پرسید. اگر هم سؤالی نپرسند، با فرضیات خود، آن سؤال و پاسخ را به بدترین شکل درونی می‌کنند که در این صورت اضطراب پنهانی شکل می‌گیرد و ازآنجاکه هیچ‌چیز گم نمی‌شود، این اضطراب پنهان بعدها به جان فرزندان خواهد افتاد.

*با تسلط بر رفتارهایمان، آرمان فرزندان باشیم*

اخبار مربوط به اتفاقات نظامی نباید ما را به هم بریزد. برعکس، باید فرصتی فراهم کنیم تا با ایجاد آرامش در رفتار و انتقال آن از طریق کلاممان، فرزندانمان را آرام کنیم و به آن‌ها احساس امنیت بدهیم. فرزندی که دارای پدر یا مادر ضعیف است، ممکن است در آینده دچار بی‌ثباتی شخصیت شود. ثبات شخصیت والدین باعث ایجاد دلبستگی ایمن می‌شود و فرزندان به آن‌ها تکیه کرده و از آن‌ها تقلید می‌کنند. در نتیجه، چنین والدینی می‌توانند به آرمان فرزندان تبدیل شوند.

فارس