چند روایت از مشکلات زنان گوجه چین در کهگیلویه

سال هاست که حکایت تلخ زنان گوجه‌چین شهرستان کهگیلویه در مزارع دیگر شهرها و استان های همجوار سوژه رسانه‌ها و نقل محافل شده است؛ این زخم کهنه و غم‌انگیز این روزها به دلیل بروز سانحه دلخراش رانندگی و فوت مظلومانه دو نفر از این زنان کارگر هنگام بازگشت به خانه در محور دهدشت - بهبهان خود دردی مضاعف بر این جامعه ایجاد کرده است.

زنان مناطق و روستاهای شهرستان کهگیلویه سال هاست که برای امرار معاش و به دلیل فقر و نداری رهسپار استان های همجوار می شوند تا در مزارع و صیفی جات آن شهرها کار کنند اما گاهی این آمد و شدها به قیمت جانشان به پایان می رسد.

طبق اعلام اورژانس کهگیلویه و بویراحمد، پنجشنبه شب (دهم خردادماه) در پی واژگونی خودروی پراید در محور بهبهان به دهدشت در منطقه “فیلگاه” شهرستان کهگیلویه ۲ فوتی و سه مصدوم در پی داشت.

شوربختانه ۲ خانم با محدوده سنی ۳۵ تا ۴۰ سال به علت شدت جراحات وارده در جا فوت کردند.این زنان برای گوجه چینی به بهبهان عزیمت کرده بودند اما در مسیر برگشت دچار این سانحه تلخ شدند.

صیاد خردمند فعال اجتماعی در این زمینه گفت: روز گذشته زنان ۳۵ و ۴۰ساله گوجه چینی در حال عزیمت به شهرستان بهبهان تصادف کرده و جان به جان‌آفرین تسلیم کردند. علاوه بر این، دو خانم ۳۳ و ۴۰ و یک مرد ۳۳ساله از دیگر مصدومان این سانحه بودند. حادثه تلخی که به سرنوشت محتوم مردم محروم کهگیلویه تبدیل شده است و آن‌قدر از این محرومیت گفته شده که عملاً تهی از معنا شده است.

وی تاکید کرد: شهرستانی که روزبه‌روز توسط صاحبان امر در ابعاد مختلف ارتباطی، توسعه‌ای، زیر ساختی، صنعتی، کشاورزی و… به عقب رانده می‌شود و عزت‌نفسی برای مردمانش باقی نمانده است!

این فعال اجتماعی ادامه داد: این حادثه در محور دهدشت _ خیرآباد رخ داد، آنجا که سال‌هاست فقط و فقط وعده داده می‌شود؛ اما در عمل هیچ اتفاق جدیدی رخ نمی‌دهد، هر ساله خبر از آمدن بودجه می‌شود و افسوس و هیچ!رده و رهسپار شهرستان همسایه برای گوجه چینی بودند؛ اما اگر مسئولان این شهرستان جرعه مطالبه‌گر و …. بودند، با داشتن این خاک حاصلخیز و احداث سد و پمپاژ نیاز بود زن و مرد برای اجرت روزمزد راهی مزارع گوجه شوند؟

وی افزود: زنان گوجه چینی که اگر زبان‌باز کنند و برایمان از گردن درد، کمردردش و پادرد بگویند باید از عرق شرم سردرگریبان فروببریم، زنانی که درد امانشان را بریده؛ ولی چاره‌ای جز این ندارند!اما این سرنوشت شوم کهگیلویه است که زنان و دخترانش یا در ایام تعطیلات در تنگ پیرزال به زیر پل سقوط مرگبار می‌کنند و یا در جاده‌ای غیراستاندارد در دم جان می‌دهند، آه از این غم جانکاه؛ چرا با این حجم از غصه و درد نمی‌میریم؟!

خردمند ابراز کرد: زمانی که یک‌تکه نان علت تن سپردن به این سختی و مشقت باشد باید منتظر تکرار این حوادث دردناک بود. شاید اگر شرایط اشتغال عزتمند در کهگیلویه سروسامان لازم را بگیرد دیگر شاهد این نخواهیم بود که زنان و دختران حاضر شوند به بهای ناچیز به شهرستان همسایه بروند و جان خود را از دست بدهند. زنانی که آخرین تصویر زندگی‌شان مملو از درد، رنج و ملال است.

یک شهروند کهگیلویه ای گفت: این مزارع گوجه در خوزستان، از آب‌هایی آبیاری می‌شود که از کنار مردم کهگیلویه و بویراحمد می‌گذرد و در مرزهای این استان بر آن‌ها سد زده می‌شود، بعد به دریاچه‌ای تبدیل می‌شود برای آبیاری مزارع پایین‌دست در استان‌های دیگر.

وی ادامه داد: مردم بالادست چه صفایی دارند! اما تنها سهم مردم بالادست سدها، همین کارگری فصلی است و دیگر هیچ.

یکی از زنان این دیار نیز گفت: هیچ اراده ای برای احداث سد برای سرزمین های تشنه کلاچو وچرام این دشتهای وسیع ولم یزرع فعلا وجود نخواهد داشت.

سد آبریز؛ درمان مشکلات مردم این منطقه

احداث سد آبریز در بالادست رودخانه مارون یک از دغدغه های اصلی مردم و مسئولان استان کهگیلویه وبویراحمد است که سال هاست بی نتیجه مانده است.

مارون از رودخانه‌های جنوب غربی ایران از ظرفیت های مهم استان کهگیلویه و بویراحمد و بخصوص شهرستان کهگیلویه که سال های زیادی است آب این رودخانه رونق کشاورزی استانهای پایین دست را شتاب بخشیده است.

این رودخانه پرآب و دائمی با عبور از رشته کوه زاگرس در استان کهگیلویه و بویراحمد در پایین دست با اتصال دو رودخانه دائمی چاروسا و موگرمون شهرستان لنده سد بزرگ مارون را طی این سال ها به یکی از سدهای مهم در جنوب کشور تبدیل کرده است. رودخانه مارون به همراه دو رودخانه دیگر شهرستان کهگیلویه ولنده بیشترین آب را از استان خارج می‌کند.

به گونه ای که می توان این تعبیر زیبا را بکار برد« آب در کوزه و ما تشنه لبان می گردیم». اگر چه پس از انقلاب تاکنون خدمات بی نظیری به مردم شهرستان محروم کهگیلویه ارائه شدئه است اما موضوع مهم آب در این منطقه نادیده گرفته شده است.

تنش آبی در روستاها و شهرهای این منطقه امان ساکنان اش را بریده است از سوی دیگر زمین های بکر کشاورزی لم یزرع باقی مانده اند.همین عوامل دست به دست هم داده تا مردم این منطقه در محرومیت به سر ببرند و حتی از حقابه خود که سال هاست از دیارشان خارج می شود بی بهره بمانند.

ساخت سد آبریز در کهگیلویه و بویراحمد را، به جرات می توان گفت یکی از پررنگ ترین درخواست های مردمی، دانشجویان و حتی مسئولان ارشد استانی است زیرا سال هاست که مردم این دیار دغدغه این سد راهبردی و امید به اجرای آن در دولت مردمی سیزدهم را دارند.

سد آبریز اولین اولویت توسعه کهگیلویه و دوای درد توسعه نیافتگی این خطه است چرا که همه کارشناسان آشنا به طرح های ملی و منطقه ای و مشکلات این شهرستان به اهمیت و ضرورت این سد اذعان می کنند.

استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: این سد مشکل اعتبار ندارد بلکه برخی استان های دیگر نسبت به آن کم لطف هستند و امید است وزیر نیرو آن را کلنگ زنی کند.

سید علی احمدزاده افزود: با احداث سد آبریز کهگیلویه، دیگر زنان و دختران این شهرستان برای گوجه چینی به استانهای همجوار نمی روند.

کام مردمان این استان تشنه است

نماینده مردم شهرستانهای بویراحمد، دنا و مارگون در مجلس شورای اسلامی گفت: سد آبریز می‌تواند کام تشنه چند شهر کهگیلویه و بویراحمد را سیراب کند و به راستی چرا ما نباید از حق‌آبه قانونی خودمان برخوردار شویم؟

حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمد موحد با تأکید بر اینکه ساخت سد آبریز مهم‌ترین مطالبه مردم کهگیلویه، بهمئی، چرام و لنده است، افزود: با راه‌اندازی سد آبریز ۳۵ هزار هکتار زمین در چرام و کهگیلویه زیر آب می‌رود همچنین حدود ۳۰ هزار شغل ایجاد می‌شود.

حادثه تلخ برای زنان گوجه چین در کهگیلویه و بویراحمد

امام جمعه کهگیلویه به حادثه واژگونی خودروی حامل زنان گوجه چین اشاره کرد و گفت: معضل گوجه‌چینی زنان در شهرهای همجوار موضوع تکراری مطرح در خطبه‌ها شده است.

حجت الاسلام علی وحدانی فر خطاب به وزارت نیرو، افزود: می‌دانید گوجه این روزها در جاده خونین شد؟ آقایان وزارت نیرو! حالا از گوجه‌چینی گذشت به گوجه خونین رسیده است. برای دشت‌های تشنه‌ای که در انتظار آب هستند چکار کرده‌اید؟

سد آبریز باعث شکوفایی منطقه می‌شود

تنها دغدغه مردم شهرستان های کهگیلویه، لنده و چرام طی این سال ها از مسئولان و بخصوص دولت سیزدهم با توجه به وجود دشت های وسیع و اراضی مستعد کشاورزی و ظرفیت های بالقوه در بخش های مختلف صنعتی و گردشگری احداث سد آبریز در بالادست رودخانه مارون است.

توجه به این دغدغه در دولت انقلابی رنگ واقعیت به خود گرفته و طی بازدید مکرر مسئولان بر شتاب در روند اجرایی آن تاکید شده است.

شغل اغلب ساکنان این شهرستانها کشاورزی آن هم بصورت سنتی و فصلی است. آبیاری زمین های کشاورزی علاوه بر افزایش درآمد پایدار به شکوفایی بخش کشاورزی این مناطق نیز کمک می کند.

از آب این سد نه تنها به کشاورزی شهرستان کهگیلویه اختصاص داده نشده است بلکه مخزن این سد بخشی از زمین های بالادست این سد را در کهگیلویه نیز بلعیده است.

احداث سد آبریز در کهگیلویه به عنوان یک ذخیره گاه، جریان پایدار و اطمینان پذیر برای سد مارون عمل خواهد کرد و علاوه بر آن، بخشی از مشکل آب شهرستان های کهگیلویه، چرام و لنده را برطرف می کند و کارشناسان می گویند که هیچ گونه تغییراتی را در دبی (کاهش دبی) ورودی به سد مارون در پی نخواهد داشت.

در نظام تخصیص آب کشور، که به صورت رسمی توسط کمیته تخصیص آب وزارت نیرو و بر اساس اسناد بالادستی و قانون توزیع عادلانه آب در واقع تدوین و تنظیم شده بخشی از آورد رودخانه مارون سهم استان کهگیلویه و بویراحمد است. به صورت کامل تدوین شده و با عدد و رقم و در بازه زمانی کاملا مشخص یعنی در هر ماه سهم برداشت از رودخانه مارون توسط استان های کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان بر اساس یک برنامه تقدیم و تایید شده و به استان ها ابلاغ شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: در این سهم که حوضه آبریز مارون را لحاظ کرده بیش از ۴۰۰ میلیون متر مکعب در واقع سهم استان کهگیلویه و بویراحمد است.

آرش مصلح افزود: در این میان بخشی از این تخصیص را از طریق مهار آب یعنی احداث یک سد در بدنه و پیکره رودخانه مارون در استان کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرده اند.

وی ادامه داد: مطالعات زمین شناسی هیدرولوژی و هواشناسی و ژئوتکنیک، پدافند غیرعامل، زیست محیطی و باستان شناسی که برای مکان یابی یک سد بر روی رودخانه مارون در استان انجام شده است در طول سال های گذشته مطالعه شد و به خاستگاهی در محدوده آبریز رسید.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: قرار است بخشی از سهم کهگیلویه و بویراحمد بین ۱۳۵ تا ۱۸۰ میلیون متر مکعب از سهم بیش از ۴۰۰ میلیون در یک سدی به نام سد آبریز مهار شود یعنی سیلاب های زمستانه اش مهار شود و به مصرف صنعت، شرب و کشاورزی محیط زیست و تولید انرژی برق آبی برسد.

مصلح ابراز داشت: این سد کاملا در واقع با اسناد بالادستی کشور سازگار است و با مجوز زیست محیطی که اخذ کرده و با مجوز تخصیصی که ۶ سال پیش اخذ کرده و مجوز باستان شناسی و با مطالعات فنی که حدود ۱۰ سال است که در حال انجام است.

وی تاکید کرد: سد آبریز صرفا سیلاب های زمستانه را مهار می کند و در خود نگه می دارد و در فصلی که در واقع بارش وجود ندارد آن ذخیره ای که مهار کرده به مصرف هدفش در واقع شرب، صنعت و کشاورزی می رساند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد افزود: از آن آورد حدود ۲ میلیارد متر مکعبی مارون این سد فقط ۱۳۵ تا ۱۸۰ میلیون آن را مهار می کند و نگه می دارد و آن هم از سیلاب هایی که فصل زمستان روی می دهد و بلااستفاده به پایین دست می رود.

وی گفت: این سد هیچ گونه آثار منفی را در پایین دست نخواهد داشت چون بخشی از مصارف این سد به محیط زیست برمی گردد.

در استان کهگیلویه هرساله حدود ۸٫۵ میلیارد متر مکعب روان آب جاری می‌شود که تاکنون زیرساخت مناسب برای استفاده از این آبها فراهم نشده‌است.

همچنین اکثر این روان‌آب‌های استان در چهار ماه جاری می‌شوند، در حالی که بیشتر مصرف آب در هشت ماه دیگر است که شاهد کمترین بارش یا عدم بارش هستیم و زیرساختی جهت مدیریت این ناترازی ساخته نشده‌است.

مارون از رودخانه‌های جنوب غربی ایران جزو ظرفیت های مهم استان کهگیلویه و بویراحمد و بخصوص شهرستان کهگیلویه که سال های زیادی است آب این رودخانه رونق کشاورزی استانهای پایین دست را شتاب بخشیده است.

این رودخانه پرآب و دائمی با عبور از رشته کوه زاگرس در استان کهگیلویه و بویراحمد در پایین دست با اتصال دو رودخانه دائمی چاروسا و موگرمون شهرستان لنده سد بزرگ مارون را طی این سال ها به یکی از سدهای مهم در جنوب کشور تبدیل کرده است.

رودخانه مارون به همراه دو رودخانه دیگر شهرستان کهگیلویه ولنده بیشترین آب را از استان خارج می‌کند.

عملیات احداث سد مارون ۲ معروف به آبریز با هدف انتقال آب به ۲۰ هزار هکتار از زمین‌های تشنه شهرستان‌های کهگیلویه و چرام که مورد تاکید وزیر وقت نیرو در سفر مهرماه سال ۹۸ به این استان بود.

با ساخت این سد، آب بصورت ثقلی از یک تونل به طول چهار هزار ۹۰۰ متر به لوله‌هایی به طول هفت هزارو ۴۰۰ متر انتقال و با احداث تونلی به طول شش هزارو ۴۵۰ متر آب به دشت‌های شهرستان‌های کهگیلویه و چرام انتقال می‌یابد.

مطالعات فاز اول و دوم این طرح از سوی منابع آب اجرایی شده است. این سد با ارتفاع ۱۵۰ متر و بصورت آر سی سی اجرا می‌شود.

بر اساس تخصیص وزارت نیرو ۱۵۰ میلیون متر مکعب آب از این سد به دشت‌های کهگیلویه و چرام منتقل خواهد شد. سد آبریز که برای آبیاری بیش از ۳۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان‌های کهگیلویه و چرام پیش بینی شده است شکوفایی و توسعه بخش کشاورزی در این مناطق را در پی خواهد داشت.

سد آبریز با توجه به تولید ۲۸ هزار مگاوات برق هم برای دولت و هم برای مردم منطقه سودآوری زیادی دارد.

به گفته مسئولان این سد نه تنها مزیت های فراوانی برای استان کهگیلویه و بویراحمد خواهد داشت بلکه استان های همجوار نیز از مزیت ها و قابلیت های این سد بهره مند خواهند شد.

کهگیلویه و بویراحمدی که ۲ میلیون مترمکعب تولید آب در مارون دارد و حدود ۴۹۰ میلیون متر مکعب هم سهم دارد ۱۳۵ میلیون متر مکعب آن را حق دارد در زمستان بگیرد لذا سد آبریز با این وضعیت مطالعه شد و مجوز تخصیص آب، زیست محیطی، پدافند غیرعامل، باستان شناسی و فنی گرفت.

طبق آخرین مطالعات از سد آبریز قرار است این سد ۳۰ هزار هکتار از اراضی شهرستان های کهگیلویه و چرام را پوشش دهد به معنای آنکه ۱۲ هزار هکتار در کهگیلویه و هشت هزار هکتار در چرام عملیاتی شود.

از مجموع این ۳۰ هزار هکتار شاید ۱۷ هزار هکتار جزو بهترین اراضی زراعی دیم کشور به لحاظ حاصلخیزی خاک، شرایط آب و هوایی و میزان بارندگی هستند.

ایرنا