یکی از راهکارهای کاهش خشونت در جامعه افزایش تاب‌آوری است

مژده ارشادی در خصوص روز جهانی عاری از خشونت و افراطی‌گری، اظهار کرد: ۱۸ دسامبر مصادف با ۲۷ آذرماه توسط رئیس جمهور ایران در مجمع عمومی ملل متحد به نام روز جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری نام گذاری و تصویب شد، در کشور ما این روز با سالروز شهادت مفتح و وحدت حوزه و دانشگاه مصادف شده است، در حوزه مبارزه با خشونت آیات و احادیث بسیاری وجود دارد و در دین به آن پرداخته شده است.

امام موسی کاظم(ع) مدام به کظم غیظ اشاره می‌کند، در حدیثی از پیامبر اکرم(ص) آمده که خشم و غضب ایمان را فاسد می‌کند یا امام حسن عسگری(ع) می‌فرمایند خشم و غضب کلید هرگونه شر و بدی است که از این احادیث می‌توان به این موضوع پی برد که دین ما براساس احادیث و روایات با این موضوع در زندگی انسان‌ها مقابله می‌کند.

این روانشناس خانواده گفت: در حقوق بین‌المللی اسلامی و حقوق بشر به مبارزه با خشم اشاره شده است، از طرفی وقتی موضوع خشونت مورد بررسی قرار می‌گیرد مصادیق بسیاری دارد و گاهی خشونت‌ انسان علیه انسان یا طبیعت علیه انسان است.

واژه خشم که در مورد آن صحبت می‌شود نوعی غریزه ذاتی در انسان است، در حوزه روانشناسی خشم یکی از نیروهای بنیادین برای حفظ بقا بوده است، یعنی خشم نیرویی است که در زندگی انسان‌ها برای بقا و حفاظت انسان به کار می‌رود و خشونت مصداق و جلوه این خشم است، در حقیقت پرخاشگری و خشونت جلوه اصلی اتفاقات و فرایندهای درونی یک فرد است.

نمی‌توان گفت پرخاشگری و خشونت بیش‌تر متوجه زنان، دختران و کودکان بوده بلکه متوجه مردان هم می‌شود، از طرفی خشونت‌ها تنها خشونت فیزیکی، کلامی و روانی نیست بلکه بخشی خشونت‌ها خودمحور، بین فردی، جمعی، خانگی و جنسی هستند.

خشونت خودمحور خشونتی است که شخص نسبت به خود روا می‌دارد، خشونت بین فردی به دو دسته خشونت خانوادگی و اجتماعی تقسیم می‌شود، در خشونت جمعی که خشونت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است و نگاه ما این است که گروه‌ها یا افراد با انگیزه‌های غیر انسانی و غیر منصفانه اقدام به فشار و خشونت انسان می‌کنند، خشونت خانگی مجموعه‌ای از الگوهای رفتاری و شخصیتی بوده که منجر به تحقیر، ترساندن، ایجاد انزوا، رعب و وحشت و … می‌شود.

عضو انجمن روانشناسی ایران بیان کرد: اقدامات پیشگیرانه بیش‌ترین اثرپذیری را در خشونت دارند، البته مهم‌ترین عامل در بحث خشونت حمایت بزرگسالان یا جامعه است که باید در سطوح فردی، خانوادگی، جوامع محلی و ملی اقداماتی صورت گیرد، مثلاً در سطح فردی به دنبال ایجاد روابط بین فردی و توان برقراری با گروه همسالان، استفاده از تجربه و یادگیری فنون و مهارت‌های متعدد، مهارت‌های زندگی، بیان احساسات و … باشند، در سطح خانواده روابط حمایت‌گرایانه بین اعضای خانواده و در سطح محلی و ملی دسترسی به خدمات اجتماعی است، البته مدرسه می‌تواند بسیاری از مسائل را برطرف کند و سازمان‌های متولی مبارزه با خشونت نیز در دو سطح پیشگیری اولیه و ثانویه حضور حداکثری داشته باشند.

در کشوری که بیش‌ترین مصادیق خشونت را دارد و تربیت جنسیت‌زده‌ای که در خانواده‌ها وجود دارد، در حقیقت بسترساز خشونت علیه زنان بوده و بسیاری از خشونت‌ها علیه زنان برگرفته از خشونت‌های جنسیتی است، همه ما آگاهیم که بسیاری از مردان دست به خشونت نمی‌زنند و به دنبال سلامت روان در خانواده مخصوصاً برای زنان هستند، اما آمارها نشان می‌دهد که خشونت علیه زنان متوقف نشده و باید پای قانون به این موضوع باز و از حقوق انسانی به جای حقوق جنسیتی استفاده شود.

به گفته وی، اگر در خانواده، تعامل و گفت‌وگو حاکم باشد فرزندان در بستر اجتماع افراد موفقی خواهند بود و در مسائل و مشکلات خود گفت‌وگو را سرلوحه کار خود انتخاب می‌کنند، در خانواده‌هایی که فضای خانه توأم با خشونت، تحقیر و توهین است افراد با رفتارهای خشونت آمیز در مکان‌های مختلف اجتماعی سعی می‌کنند به حقوق خود برسند.

از راهکارهای مهم مبارزه با خشونت می‌توان به راهکارهایی چون گفت‌وگو و برقراری ارتباط موثر، حذف ارتباط  ستیزه‌جویانه، آموزش تفکر انتقادی، ترویج بردباری، آموزش تاب‌آوری، تفاهم و همدلی در برابر عقاید دیگران اشاره کرد.

یکی از راهکارهای کاهش خشونت در جامعه افزایش تاب‌آوری است که در این زمینه مهارت‌های زندگی به افراد آموزش و موجب افزایش خودآگاهی و مدیریت هیجان‌های منفی می‌شود، افراد باید از طریق آموزش مهارت‌های زندگی که یکی از آموزش‌های کلیدی است توانمند و راه‌های صحیح کنترل خشم را بیاموزند.

ایسنا