جایگاه زنان در آموزش عالی پس از انقلاب اسلامی

آموزش عالی ایران پیش از انقلاب اسلامی از نظر تعداد زنان دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی و اعضای هیئت علمی زن در جایگاه پایینی قرار داشت. دانشگاه‌های ایران نیز در سطح جهانی چندان مطرح نبودند چراکه شاخص تولید علم پایین بود و در رتبه ۵۲ قرار داشت، اما پس از انقلاب اسلامی به رتبه ۱۶ در سطح جهان و رتبه اول منطقه ارتقا پیدا کرد.

رشد علمی دانشجویان زن پس از انقلاب اسلامی در آینه آمار و ارقام

بررسی ضریب نفوذ آموزش عالی در بین زنان نیز به ما نشان می دهد که در سال ۱۳۵۷ این رقم معادل ۲۸۱ نفر (۰/۲۸) در هر ۱۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور بود، در حالی که براساس آمارها در سال ۱۳۹۹ این رقم به ۴۷۴۷ نفر رسیده است.

همچنین نرخ ناخالص ثبت نام دختران در دانشگاه‌ها که همان میزان دسترسی و مشارکت در آموزش عالی است، در سال پیروزی انقلاب اسلامی ۲/۱ درصد بود، در حالی که این رقم در طول ۴۰ سال گذشته افزایش چشمگیری داشته و در سال ۹۹ با رشدی ۲۰ برابری به ۴۱/۲ درصد رسیده است.

در حال حاضر زنان بیش از ۶۰ درصد ورودی دانشگاه‌ها را تشکیل می‌دهند و نقش فعالی در مجامع علمی کشور بر عهده دارند که در مقایسه با آمار ۵٫۳ درصدی دانشجویان زن در سال ۵۷، پیشرفت قابل توجهی را نشان می دهد.

نگاهی به مطالبات زنان دانشجو

علی رغم همه این پیشرفت‌ها، اما بخشی از زنان دانشجو که اغلب زنان متأهل و مادران دارای فرزند خردسال را تشکیل می‌دهند نیز خواسته‌هایی دارند که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. وجود مهدکودک در دانشگاه‌ها برای نگهداری از فرزندان خردسال به خصوص دانشگاه‌هایی که دارای مقطع تحصیلات تکمیلی هستند از جمله این مطالبات است. از آنجایی که بیشتر دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی در سنین ازدواج قرار دارند، به محلی برای نگهداری از فرزندان خود در هنگام حضور در محیط دانشگاه نیاز دارند و از طرفی این امکان برای همه آن‌ها فراهم نیست که فرزندانشان را به والدین خود بسپارند. با این وجود متاسفانه دانشگاه‌های کمی در کشور وجود دارند که در چنین محیط هایی به مادران خدمات ارائه دهند. اختصاص خوابگاه‌های متاهلی به مادران دانشجو شهرستانی نیز از جمله این مطالبات محسوب می‌شود.

همچنین توجه به شرایط خاص مادران دانشجو نیز از جمله این خواسته‌ها است. به عنوان مثال تعداد غیبت های مجاز مادران دانشجو و دیگر دانشجویان یکسان در نظر گرفته می‌شود، در حالی که شرایط مادران دانشجو با سایر دانشجویان متفاوت است و در مواردی ممکن است غیبت‌های آن‌ها از سقف مجازی که دانشگاه برای همه دانشجویان در نظر گرفته است، بیشتر شود و این مسأله نیازمند توجه خاص به شرایط مادران دانشجو است و تساهل بیشتر با آن ها است.