مشکلِ سریال “زن زندگی، مرد زندگی” کجاست؟/ پخش بدموقع و ضعفِ فیلمنامه به روایتِ مادرِ داستان

شهین تسلیمی اعتقاد دارد اگر سریال‌های امروز خصوصاً مجموعه‌های جدیدی مثلِ “زن زندگی، مرد زندگی” آن مخاطب‌پسندی گذشته را ندارند، چون فیلمنامه‌شان ضعیف است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مجموعه “زن زندگی مرد زندگی” ۸ قسمتی است روی آنتن آمده و مخاطب در وهله اول با زندگی مشترکی مواجه می‌شود که با توجه به تفاوت‌های فرهنگی و خانوادگی هر روز بیشتر از قبل برای بقای زندگی‌شان تلاش می‌کنند. اما در این بین اتفاقاتی به چشم می‌خورد که به ظنّ منتقدینِ این سریال،  به زندگی امروز مردم ربطی ندارد. اتفاق و معضلی که در بسیاری از سریال‌های امروز تلویزیون وجود دارد که انگار نویسندگانش در جغرافیای دیگری سِیر می‌کنند به همین جهت است که بسیاری از هنرمندان پیشکسوت امروز بارها گفته‌اند چرا سریال‌های قدیمی که از تلویزیون بازپخش می‌شود بیننده‌شان به مراتب از سریال‌های امروزی بیشتر است. همان‌طور که بازیگر این سریال در نقشِ مادر داستان (شهین تسلیمی) در لا به لای صحبت‌هایش به این نکته هم اشاره کرد.

اولین نقدی که می‌توان به سریال “زن زندگی مرد زندگی” وارد کرد پخش بدموقع این سریال است. درنظر گرفتن شرایط و موقعیت زمانی همیشه معضلِ مدیریت کنداکتور تلویزیون بوده، همان‌طور که در قرار گرفتنِ این مجموعه تلویزیونی هم به این نکته توجه نشده، زمانِ پخش سریال‌های طنز نیست. البته از طرفی هم این مجموعه طنز خانوادگی محسوب می‌شود و خنده‌دار و شادی‌بخشِ آنچنانی نیست اما باز هم می‌توانستند این سریال را در موقعیت بهتری روی آنتن ببرند. برخی از منتقدین هم اعتقاد داشتند شاید به علت شرایط و موقعیت تلخِ این روزهای کرونایی، نیاز باشد گهگاه سریال‌های مفرح و سرگرم‌کننده و شادی‌بخش، قدری آنتن را گرم کنند اما چقدر این گرما با حضور این سریال و بازیگران توانمندی مثل محمود جعفری، عزت‌الله مهرآوران، شهین تسلیمی و حتی نعیمه نظام‌دوست افتاده است؟

سریالی که ۲۶ قسمتی است و خانواده‌ای را نشان می‌دهد که یک روز با دخترشان هستند و روز دیگر پیش خانواده پسر؛ دو کارگردان این مجموعه را کارگردانی کرده‌اند که اصلاً جزو انتقادات شهین تسلیمی هم بود که اصلاً سلیقه و نظر و شکلِ کارگردانی‌شان با هم متفاوت بود. حالا نمی‌توان خُرده هم گرفت این اتفاق بارها در بسیاری از مجموعه‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی افتاده که به دلایلی، در میانه راه کارگردان و عواملِ کار نتوانسته‌اند کار را با هم پیش ببرند. اما غلامرضا رمضانی از کاربلدهای این حوزه است و شاید بهتر بود با یک فیلمنامه بهتری پشتِ میز کارگردانی این سریال می‌نشست. جذابیت‌های نمایشی خیلی در جریانِ ساخت این سریال درنظر گرفته نشده که مخاطب منتظر قسمت بعدی این سریال بماند.

متأسفانه امروز سریال‌سازی در تلویزیون خیلی به ندرت می‌تواند مخاطبی را پروپاقُرص پایِ خودش بنشاند و تماشاگرش بماند. آن‌قدر که برخی از مدیران و دست‌اندرکاران امر به پُرشدن آنتن می‌اندیشند هیچ‌ توجهی به فیلمنامه و ساختار سریال ندارند؛ ضعفِ بزرگی که در جریانِ هشت قسمت پخش شده سریال “زن زندگی مرد زندگی” به چشم می‌خورد. یا موضوعاتی که می‌بینیم خیلی موضوعات زندگی مردمِ امروز نیست و این ضعف و معضل تنها به این مجموعه و مجموعه‌هایی از این دست برنمی‌گردد؛ عمدتاً می‌توان به سریال‌های این چند سال اخیر نمره ضعیفی داد. تک و توک سریالی پیدا می‌شود که بیننده منتظر فصل‌های بعدی و قسمت‌های بعدی‌اش می‌ماند. و این نکته را بارها از زبانِ خود مردم در گزارشات میدانی هم شنیده‌ایم که می‌گویند “ما خودمان، زندگی، مشکلات و دغدغه‌هایمان را در زندگی‌ها و اتفاقات سریالی تلویزیون نمی‌بینیم!”

اگر هم قرار باشد موضوع‌ها و مضامین سریال‌ها برگرفته از واقعیت‌های زندگی مردم باشد و مردم بتوانند با آن‌ها ارتباط برقرار کنند راه آن ضعیف‌سازی و شعاردهی نیست. باید سریال‌های ما چنانچه برای مردم ساخته می‌شوند حرف، فرهنگ و زندگی مردم در آن حضورِ عینی داشته باشد. واقعاً کدام یک از شخصیت‌ها، مناسبات و دیالوگ‌های همین سریال “زن زندگی مرد زندگی” برخواسته از فرهنگ ایرانی اسلامی ما است؟ البته جزو کارهای بد تلویزیون هم محسوب نمی‌شود و می‌تواند لحظاتی مخاطب را سرگرم کند اما آن گیرایی لازم را ندارد و قلابِ فیلمنامه و لحظاتش، مخاطبی را گرفتار خودش نمی‌کند. در واقع اگر قسمتی هم روی آنتن نرود و یا بیننده‌ای از الان مخاطب این سریال باشد شاید به اعتقادِ خیلی از کارشناسان، چیزی را از دست نداده است. در صورتی که روزگاری سریال‌هایی روی آنتن می‌رفت که بیننده برای ندیدن دقایقی از آن، حسرت می‌خورد.

بعضاً سریال‌هایی که در سال‌های اخیر موفق بوده‌اند به سراغ زندگی، گرفتاری‌ها و مشکلات مردم رفته‌اند و یا واردِ معضلات فسادبرانگیز و گرانی و فقر و بزهکاری اجتماعی شده‌اند؛ چرا برخی از نوستالژی‌ها هنوز تماشایی‌اند؟ چون هم قصه‌هایشان شبیه به آدم‌های جامعه است و هم آدم‌های شبیه به مردمِ جامعه در آن نفس می‌کشند. البته این دیدگاه‌ها منکر یا نافی تلاش‌های هنرمندان برای تولید آثار هنری و سریالی نیست. مردم این روزها انتظار دارند سریال‌های با تعلیق، پیچیده و جذابی را ببینند که در فضای مجازی و مدیوم‌های دیگر قابل دسترس است. کارهایی که نه فرهنگ‌شان و نه اقلیم‌شان ربطی به ایران و ایرانی ندارد و از این جهت هم خانواده‌های ایرانی درخطرند.

شهین تسلیمی بازیگری که این روزها هم نقش مادرِ شخصیت‌های داستانی “زن زندگی مرد زندگی” شبکه پنج سیما را ایفا می‌کند و هم در سریال “در کنار پروانه‌ها” شبکه دو سیما هنرنمایی کرده هم به این ضعفِ بزرگ سریال‌های تلویزیونی اعتقاد دارد که فیلمنامه گاهی اوقات آن‌قدر ضعیف است که زحمتِ گروهی را زیر سؤال می‌برد. او به تسنیم  گفت: ما خودمان هم به این مسئله انتقاد داریم که چرا سریال‌های امروز نمی‌توانند مثلِ گذشته موفق باشند و مخاطب را جذب کنند؟ آن‌قدر کارگردان و بازیگر و عواملِ کار تلاش می‌کنند اما آثار مخاطب‌پسند از آب درنمی‌آیند مثل “زن زندگی مرد زندگی” که اتفاقاً قسمت‌های مربوط به آقای غلامرضا رمضانی را بیشتر می‌پسندم. من احساس می‌کنم اینجا هم فیلمنامه ضعیف بوده و هم متفاوت بودن روش دو کارگردان به کار ضربه زده است.

او همچنین تأکید دارد: وقتی آقای رمضانی به دلایلی ادامه ندادند شخصی به نام مسعود شاه محمدی ۱۳ قسمت دیگری را کارگردانی کرد؛ به نظرمن از همه‌چیز مهم‌تر فیلمنامه بود که مشکلِ خیلی از سریال‌های امروز است. اما اعتراض و انتقاد به سریال، ربطی به بازیگر ندارد منتها بازیگر می‌تواند با دیدنِ این فیلمنامه‌های ضعیف، کار نپذیرد؛ ما در این موقعیت نیستیم. سن‌مان بالا رفته و دیگر وقتِ انتخاب ما نیست. این را هم بگویم تمام سریال‌های تلویزیون این مدلی است؛ من خودم بیشتر بیننده سریال‌های قدیمی‌ام که هم جذاب‌اند و هم کشش دارند. هنوز برای من وضعیت سفید، دردسرهای عظیم، مادرانه و زن‌بابا چالش‌برانگیز و جذاب‌اند.

تسلیمی در پاسخ به این سؤال که مشکل سریال‌هایی مثل “زن زندگی، مرد زندگی” که نمی‌توانند مخاطب جذب کنند، کجاست، گفت: حتماً ضعیف بودن فیلمنامه است وگرنه این سریال کارگردانان خوبی داشت. هرچه قدر هم بازیگر تلاش کنند مخاطب‌پسند از آب درنمی‌آید.

نمایی از حضورِ شهین تسلیمی در سریال “زن زندگی مرد زندگی“

وی با اشاره به اینکه ما دیگر نمی‌توانیم مثلِ قبل انتخاب کنیم، گفت: من دیگر جوان نیستم که بتوانم هر نقشی را رد کنم. من باید بروم و دوستانم را ببینم انرژی بگیرم. یک موقعی آقای جلیل سامان به من گفت هرکاری را قبول نکن و سخت‌پسند باش! گفتم من دیگر مثلِ گذشته جوان نیستم و چیزی از عمرم باقی نمانده است. دوست دارم این چند صباح، کارهایی را از خودم به یادگار بگذارم؛ بیشتر ژانر طنز را دوست دارم که مردم خوشحال شوند.

این بازیگر سینما و تلویزیون درباره حضورش در سریال “در کنار پروانه‌ها” گفت: این سریال هم سریال جذابی است اما معمولاً طرفدار ژانرهای تلخ نیستم. یک کاری هم دارم به نام “۸۷ متر” که قرار است به زودی روی آنتن شبکه یک سیما برود.

او همچنین به دو سریال جدیدی که قرارداد بسته، اشاره کرد: الان دو قرارداد دارم به نام “هزار افسون” به کارگردانی سعید عباسی و “حکم رشد” به نویسندگی سعید نعمت‌الله و به کارگردانی حسن لفافیان، که باید کلید می‌خورد اما به دلیل شرایط کرونایی، یک مقدار عقب افتاده است.

تسلیمی در پایان به این نکته اشاره کرد که دوست دارد با رضا عطاران، سعید آقاخانی و علی مسعودی کارهای دیگری را تجربه کند خصوصاً که منتظر است فصل دوم “آخر خط” ساخته شود چون معتقد است آخرِ این داستان رها باقی مانده است.