نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
روند کوچک‌شدن خانواده‌ها در ایران که از اوایل دهه ۷۰ آغاز شد، امروز به نقطه‌ای رسیده که میانگین تعداد اعضای خانوار کشور از میانگین ۵ تا ۵.۱ نفر در دهه ۶۰ به ۳.۲ نفر کاهش یافته است. بر اساس برآوردهای آماری منتشرشده برای سال‌های پیش از ۱۳۷۱، بعد خانوار شهری در فاصله سال‌های ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۸ بین ۴.۸ تا ۵ نفر گزارش شده و در سال‌های ۱۳۶۹ و ۱۳۷۰ نیز این شاخص برابر ۵.۱ نفر بوده است.
با آغاز دهه ۷۰ و دسترسی به داده‌های رسمی، نخستین آمار بودجه خانوار در سال ۱۳۷۱ نشان داد که تعداد اعضای خانوار به ۴.۹۳ نفر رسیده است. این روند در دهه ۸۰ و ۹۰ با سرعت بیشتری ادامه یافت تا جایی که میانگین خانوار ایرانی در سال ۱۳۹۲ به ۳.۵ نفر سقوط کرد. کاهش کنونی به ۳.۲ نفر ادامه همین مسیر است که پس از اجرای قانون «تنظیم خانواده و جمعیت» مصوب سال ۱۳۷۲ تشدید شد.
تصویر کامل خانوارهای امروز ایران
بر اساس یکی از آخرین آمارهای بانک مرکزی، ۶.۱ درصد خانوارهای ایرانی یک نفره، ۲۲.۹ درصد دو نفره، ۲۸.۳ درصد سه نفره، ۲۸.۲ درصد چهار نفره، ۱۰.۱ درصد ۵ نفره، ۲.۸ درصد ۶ نفره، یک درصد ۷ نفره، ۳ دهم درصد ۸ نفره، ۲ دهم درصد ۹ نفره و یک دهم درصد ۱۰ نفره و بیشتر هستند.
این آمارها نشان می‌دهد که خانوارهای سه‌نفره و چهار‌نفره بیشترین سهم را دارند، درحالی‌که خانوارهای پنج نفر و بیشتر بخش کوچکی از ساختار جمعیتی امروز ایران را تشکیل می‌دهند.
تفاوت‌های استانی؛ فاصله چهار نفر تا دو و نیم نفر
داده‌های سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد میانگین بعد خانوار در کشور حدود ۳.۲ نفر است. اما پراکندگی استانی این عدد، شکاف قابل توجهی را آشکار می‌کند:
سیستان‌وبلوچستان با ۴ نفر بزرگ‌ترین بعد خانوار را دارد.
پس از آن، هرمزگان با ۳.۷ نفر و خوزستان با ۳.۶ نفر قرار دارند.
در مقابل، کمترین میزان اعضای خانوار متعلق به استان‌های شمالی و کلان‌شهری است:
گیلان با ۲.۵ نفر کوچک‌ترین خانوارهای کشور را دارد.
مازندران، تهران، البرز و سمنان نیز در بازۀ ۲.۶ تا ۲.۸ نفر هستند.
این الگو بیانگر تأثیر مستقیم شهرنشینی، ساختار اقتصادی، هزینه‌های معیشت و تغییرات فرهنگی بر کاهش بعد خانوار است.
هشدار نسبت به آینده جمعیتی
رضا سعیدی، رئیس اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت، کاهش نرخ فرزندآوری در ایران را «سریع‌ترین کاهش جمعیت در جهان» توصیف می‌کند. او با اشاره به سقوط نرخ باروری از ۶.۵ فرزند برای هر خانواده در دهه‌های گذشته به ۱.۵ فرزند در سال‌های اخیر، این روند را «مسیر حرکت به سمت یک سیاه‌چاله جمعیتی» می‌داند.
بر پایه برخی پیش‌بینی‌ها، ادامه این روند می‌تواند جمعیت ایران را در ۶۰ تا ۷۰ سال آینده به ۴۰ میلیون نفر کاهش دهد. سعیدی عوامل این وضعیت را شامل مشکلات اقتصادی، بی‌اثر شدن مشوق‌های جمعیتی در نتیجه تورم، نبود ساختارهای حمایتی مانند مهدکودک در محیط کار برای زنان شاغل، و چالش‌های حوزه سلامت مادر و کودک می‌داند.
خبر آنلاین
گفتگوی جهانبانو با بانوان حاضر در مسیر مشایه
آشنایی با اولین موکب بین المللی زنانه
جملات کوتاه برای تشکر از بانوان خادم عراقی
چند توصیه برای مادران جهت در پیادهروی اربعین
به پاس ۱۰۰۰ روز خدمت
جریان مقاومت، جریانی است که باید همچنان خون تازه در آن دمیده شود
سختترین و سوزناکترین درد بشر، درد فراق است
مردم خوب میدانند چه کسی خدمتگزارشان است
یادبود بانوان آمل برای شهید رئیسی و شهدای خدمت