چگونه ده هزار زن تبتی در ارتفاعات زندگی می‌کنند؟

برای بیش از ۱۰ هزار سال، زنان در فلات تبتی نه تنها زنده مانده‌اند بلکه به شکل چشمگیری در این محیط خشن زندگی کرده‌اند و نسل‌های متعددی را در این شرایط پرورش داده‌اند. مطالعه‌ای جدید توضیح می‌دهد که چگونه این زنان با شرایط کمبود اکسیژن در فلات تبتی تطابق یافته‌اند.

این تحقیق ویژگی‌های فیزیولوژیکی خاصی که موفقیت تولید مثلی زنان تبتی را بهبود می‌بخشد، مورد بحث قرار می‌دهد. یافته‌ها نشان می‌دهد که انسان‌ها تاریخی چگونه به شرایط محیطی سخت تطابق یافته‌اند و ممکن است حتی برای فهم علائم بیماری‌های مرتبط با هیپوکسی، بدون در نظر گرفتن ارتفاع، اهمیت داشته باشند.

تطابق با هیپوکسی ارتفاع بالا در زنان تبتی

گروه تحقیق، به‌رهبری سینتیا بیال، استاد برجسته دانشگاه کیس وسترن، بر روی ۴۱۷ زن تبتی تمرکز کردند که بین ۴۶ تا ۸۶ سال قرار داشتند و در ارتفاعات بین ۱۲،۰۰۰ تا ۱۴،۰۰۰ فوت در آپر موستانگ نپال، نزدیکی لبه جنوبی فلات تبتی زندگی می‌کردند.

محققان داده‌هایی همچون تاریخچه تولید مثل، اندازه‌گیری‌های فیزیولوژیکی، نمونه‌های DNA و عوامل اجتماعی را جمع‌آوری کردند، البته با توجه به اینکه چگونه بدن زنان به سطوح کم اکسیژن مزمن تطابق یافته و چگونه این تطابق‌ها بر تعداد تولدهای زنده تأثیر می‌گذارد که نشانگر تناسب تکاملی است.

پژوهشگران دریافتند که زنانی که بیشترین تعداد تولدهای زنده را داشتند ویژگی‌های خاصی از خون و قلب داشتند که امکان تحویل کارآمدتر اکسیژن به سلول‌هایشان را می‌داد. یکی از یافته‌های شگفت‌انگیز مطالعه این بود که زنانی که بیشترین فرزندان را داشتند، سطح هموگلوبین نزدیک به متوسط جمعیت داشتند اما درجه اشباع اکسیژن بیشتری نشان دادند.

هموگلوبین مولکولی است که مسئول حمل اکسیژن در خون است هنگامی که کمبود اکسیژن رخ می‌دهد، سطح هموگلوبین بالاتر میرود و غلظت خون افزایش می‌یابد و این مسئله بر قلب فشار وارد می‌کند. بدن زنان تبتی در این مطالعه بدون اثرات منفی از غلیظ شدن بیش از حد خون، توانست تعادلی میان نیازهای اکسیژن و عملکرد قلب حفظ کند.

دیدگاه‌های ژنتیکی نسبت به تکامل انسان

این مطالعه همچنین به ویژگی‌های ژنتیکی پرداخته که ممکن است در تطابق این زنان با زندگی در ارتفاعات بالا سهیم باشد. یکی از واریانت‌های ژنتیکی مورد بررسی، نسخه‌ای از ژن EPAS1، خاص جمعیت‌های بومی فلات تبتی است.

این ژن غلظت هموگلوبین را تنظیم می‌کند و باور می‌رود که از دنیسووان‌ها، گروهی از هومینیدهای باستانی که حدود ۵۰ هزار سال پیش در سیبری زندگی می‌کرده‌اند، منشأ گرفته باشد.

پیامدهای این مطالعه فراتر از فهم جمعیت تبتی است. این تحقیق می‌تواند درمان‌های پزشکی برای افرادی که از شرایط مرتبط با هیپوکسی رنج می‌برند، مانند بیماری انسدادی مزمن ریوی یا شرایطی که کوهنوردان، ورزشکاران و حتی فضانوردان تجربه می‌کنند، معرفی کند.

این تحقیق همچنین می‌تواند نگاهی به چگونگی ادامه تکامل انسان‌ها در پاسخ به چالش‌های محیطی آینده ارائه دهد، به‌ویژه با تغییرات اقلیمی که اکوسیستم‌های جهان را تغییر داده و می‌تواند فشارهای جدیدی را برای بقا ایجاد کند.

 Phys