پیشتازی بانوان در پذیرش کنکور سراسری

بر اساس آمار به دست آمده در تیرماه ۱۴۰۲، تعداد کل ثبت نام کنندگان در نوبت دوم کنکور سراسری سال ۱۴۰۲ تعداد یک میلیون و ۱۱۹ هزار و ۴۳۶ نفر است که از این تعداد ۶۸۷ هزار و ۴۲۰ نفر معادل ۶۱ درصد زن و تعداد ۴۳۲ هزار و ۱۶ نفر معادل ۳۹ درصد مرد بودند.

 تعداد ثبت نام کنندگان در تهران ۱۰۴ هزار و ۴۹۵ نفر است که از این تعداد ۶۱ هزار و ۴۱۰ نفر معادل ۵۹ درصد زن و تعداد ۴۳ هزار و ۸۵ نفر معادل ۴۱ درصد مرد هستند. تعداد ثبت نام کنندگان در خارج از کشور ۲۴۰ نفر هستند که در ۱۳ کشور خارجی کنکور برای آنها برگزار شد.

سهم ۶۱ درصدی بانوان از پذیرفته شدگان کنکور ۱۴۰۲

معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بعد از اعلام نتایج کنکور سراسری ۱۴۰۲ درباره تعداد پذیرفته‌شدگان در این آزمون سراسری، گفت: در آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ کلیه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و چهار رشته دانشگاه آزاد اسلامی تعداد ۴۸۲ هزار و ۵۹۹ داوطلب قبول شده‌اند که از این تعداد ۱۸۹ هزار و ۸۴۰ داوطلب در رشته‌های تحصیلی با آزمون و ۲۹۲ هزار و ۷۵۹ داوطلب در پذیرش صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی پذیرفته شده‌اند که حدود ۶۱ درصد پذیرفته‌شدگان زن و حدود ۳۹ درصد مرد هستند.

نیم نگاهی به تاریخچه کنکور سراسری در ایران

تا دهه ۴۰ شمسی دانشگاه های موجود در کشور هر کدام شیوه متفاوتی برای گزینش دانشجو داشتند. آن ها به روش امتحان کتبی یا مصاحبه علمی دانشجویان را مورد بررسی و پذیرش قرار می دادند. علیرغم تعداد دانشگاه های محدودی که در آن زمان وجود داشت متقاضیان تحصیل در مدارج عالی هم بسیار محدود بودند. از جمله این دانشگاه ها می توان به دانشگاه تهران، دانشگاه پلی تکنیک (امیرکبیر فعلی)، دانشگاه ملی (شهید بهشتی فعلی)، فردوسی مشهد، جندی ‌شاپور اهواز (شهید چمران فعلی) و دانشگاه پهلوی (دانشگاه شیراز فعلی) اشاره کرد.

نخستین کنکور ایرانی

برای اولین بار به دلیل تعداد بالای متقاضیان آزمون هماهنگی برای پذیرش دانشجو در دانشکده پزشکی تهران برگزار شد و بعد از آن دیگر دانشکده ها به فکر برگزاری آزمون ورودی افتادند. این نوع از آزمون سال ها ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۳۴۱ قرار شد امتحانی سراسری برای دانشگاه ‌ها برگزار شود اما سال بعد برای افزایش کیفیت این آزمون، اولین امتحان سراسری دانشگاه ‌ها در سال ۱۳۴۲ برگزار شد.

تاسیس سازمان سنجش آموزش کشور

سال ۱۳۵۴ سازمان سنجش آموزش کشور تاسیس شد و از آن سال به بعد، موارد تازه تری برای سنجش به این آزمون اضافه شد؛ معدل امتحانات نهایی ششم متوسطه و نوع مدرک (دیپلم ریاضی، طبیعی و ادبی)، جنسیت، وضعیت نظام ‌وظیفه و سهمیه منطقه.

در سال ۱۳۵۷ به دلیل جریان انقلاب و شرایط کشور کنکور برگزار نشد اما از سال بعد این آزمون با قدرت بیشتری به کار خود ادامه داد به طوری اکنون بعد از گذشت سال ها علاوه بر افزایش چشمگیر تعداد دانشگاه ها در سراسر کشور، تعداد متقاضیان کنکور سراسری افزایش بسیار خوبی داشته و از یک میلیون نفر فراتر رفته است.

تاریخچه حضور زنان در آزمون ورود به دانشگاه

اواخر سال ۱۳۹۹ بود که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گزارشی با عنوان «حضور بانوان ایرانی در عرصه آموزش عالی کشور طی ۴ دهه پس از انقلاب اسلامی» را منتشر نمود که خلاصه گزارش حضور بانوان ایرانی در عرصه آموزش عالی کشور طی ۴ دهه پس از انقلاب اسلامی به شرح زیر است:

• در تمامی مقاطع تحصیلی سهم بانوان پذیرفته شده از ۵٫۳ درصد در سال ۵۷ به بیش از ۵۰ درصد و در برخی سال ها، حتی به بیش از ۶۰ درصد طی ۷ سال اخیر رسیده است.
• از نظر کیفیت قبولی در آزمون های ورودی، بانوان ایرانی توانسته‌اند به جز رشته تحصیلی فنی و مهندسی، در مقایسه با آقایان با حد نصاب دو برابر، رتبه اولی‌های کنکور را تشکیل دهند.
• در مقطع تحصیلی دکترای تخصصی، سالانه بالغ بر ۴۵۰۰ نفر از بانوان به این دوره‌ها راه یافته و در ۳ سال گذشته به طور متوسط، تعداد پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی ثبت شده از سوی بانوان در ایرانداک معادل ۴۰ درصد از کل پایان‌نامه‌ها و رساله‌های ثبت شده در آن بانک اطلاعاتی است.
• در حالی که ضریب نفوذ آموزش عالی در جمعیت بانوان در سال ۵۷ فقط معادل ۲۸۱ نفر (۰٫۲۸ درصد) در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت کشور بوده، در سال ۹۹ معادل ۴۷۴۷ نفر (۴٫۷درصد، تقریباً ۲۰ برابر) و نرخ ناخالص ثبت نام بانوان (تعداد کل دانشجویان نسبت به جمعیت ۱۸ تا ۲۴ ساله) با همان «میزان دسترسی و مشارکت در آموزش عالی» از ۲٫۱درصد در سال ۵۷ به ۴۱٫۲ درصد (۲۰ برابر) در سال ۹۹ رسیده است.
• در سال ۵۷ فقط ۱۸ درصد از بانوان جزو اعضای هیئت علمی شاغل در مؤسسات آموزش عالی بوده‌اند، این در حالی است که در سال ۹۹ این تعداد به ۳۰ درصد افزایش یافته است. همچنین، ۱۰ درصد از مدیران واحدهای فناور وابسته به این وزارت را بانوان تشکیل می‌دهند.
• بر اساس آمار یونسکو، «وضعیت مشارکت و سهم بانوان ایرانی در حوزه تحقیق و توسعه در بخش آموزش عالی» از ۲۷ درصد در سال ۲۰۰۰ میلادی به ۳۹٫۶درصد در سال ۲۰۱۷ رسیده است.
• افزون بر رشته‌های مربوط به بانوان که قبل از دولت یازدهم ایجاد شده بودند، در دولت‌های یازدهم و دوازدهم رشته‌های تحصیلی با عناوینی همچون مطالعات حقوق خانواده، سیاست‌گذاری فرهنگی زنان و خانواده، مطالعات جنسیت، مدیریت خانواده، زن و خانواده و حقوق زن در اسلام در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در چند دانشگاه راه‌اندازی شده‌اند.

همچنین در جمع‌بندی این گزارش آمده است: آموزش عالی کشور عزیزمان ایران شاهد حضور روزافزون بانوان ایرانی هم در عرصه کسب علم و هم در عرصه‌های ارائه خدمات آموزشی و انجام پژوهش‌های مؤثر، فعالیت‌های اجرایی و مدیریتی، و عرصه‌های تولیدی در قالب واحدهای نوآور و فناور بوده است. بی‌شک چهار دهه انقلاب اسلامی زمینه بالندگی و پیشرفت بانوان ایرانی را در عرصه‌های علمی، آموزشی، نوآوری و اجرایی فراهم آورده و این ادعا با آمار و ارقام متقن قابل استناد و اثبات است و به روشنی در سطح جامعه نیز می توان آن را مشاهده کرد. مطمئناً بررسی این پیشرفت‌ها در بخش های دیگر کشور نیز کم و بیش همین نتایج را در بر خواهند داشت. بدیهی است که این همه بدون شک با تلاش بانوان مسلمان و متعهد ایرانی محقق شده و افتخاری برای جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود.