پوشک، شیرخشک و لباس نوزاد؛ هزینه هایی کمر شکن بر دوش پدران جوان

در صورتی که قیمت پوشک در کشور کاهش پیدا کند، به هر طریقی که خبرگان امر اقدام به این کار کنند، مطمئن باشید جامعه نگاه بهتری نسبت به فرزندآوری پیدا کرده و مردم یک پشت گرمی واقعی را کنار خود احساس می‌کنند.

به گزارش جهان بانو،چندسالی می‌شد که همدیگر را ندیده بودیم. دو روز پیش خیلی اتفاقی در خیابان او را دیدم. دستش پر بود از چند بسته پوشک، شیرخشک و اقلام دیگری که انگار برای کودکش خریده بود. حدس زدم که در این مدت احتمالا صاحب فرزند شده است و به همین دلیل خوشحال بودم، با این وجود طوری اخم کرده بود که نمی‌دانستم جلو بروم یا نه! با این حال تعارف را کنار گذاشتم و سلام کردم. تا مرا دید اخم هایش باز شد. خیلی زود دلیل ناراحتی اش را پرسیدم. به خریدهایش نگاه کرد و گفت: «خودت می‌دانی همسر من یک کارمند معمولی با یک حقوق متوسط است. واقعا حقوق ما کفاف این همه هزینه شیرخشک، پوشک و بقیه مخارج نوزاد را نمی‌دهد.» در تأیید حرفش به نشانه همدلی گفتم حق داری. هزینه ها افزایش پیدا کرده. انشا الله زودتر بچه را از پوشک می‌گیری و یک مقدار از هزینه هایتان کم می‌شود.

 گفت: «بله این روزها می‌گذرد، همیشه در صحبت هایمان با همسرم اعتقاد داشتم که تک فرزندی بد است و دوست نداشتم فرزندمان بدون خواهر یا برادر بزرگ شود و تنها بماند. الان همسرم به من می‌گوید خودت که می‌بینی هزینه ها چقدر زیاد است. نمی‌توانم جای دیگری هم کار کنم تا هزینه های یک فرزند دیگر تامین شود. من هم اینطور مواقع ساکت می‌شوم و بعد هم فکر می‌کنم که حرف هایش اشتباه نیست. چطور از پس تأمین هزینه ها بر خواهیم آمد؟ تازه هزینه زایمان، بیمارستان، دکتر، دارو و چیزهای دیگر بماند.»

بعد از گوش دادن به صحبت‌های رفیقی که به فرزندآوری علاقه مند است، با این وجود توان مالی برای تامین هزینه های اولیه کودکش را ندارد، با خودم فکر می‌کنم با همه فرهنگ سازی ‌که برای فرزندآوری انجام می‌شود ممکن است این هزینه‌ها مانع از باروری و فرزندآوری زوج‌های جوان شود .

*افزایش بیش از ۱۱ تا ۱۷ درصدی قیمت پوشک در بازار

آمارها نشان می‌دهد پوشک تا پیش از دی ماه ۱۴۰۰ در لیست دو کالایی قرار داشت که ستاد تنظیم بازار آن را مشمول قیمت‌گذاری پیش‌بینی‌ می‌کرد تا قیمتش تحت نظارت باشد. با این وجود در چند ماه گذشته قیمت این کالا بسیار افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که مصرف مواد اولیه پوشک در کشورهای مختلف رو به افزایش است، در نتیجه طبق اظهارات مسئولین سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان قیمت پوشک در کشور ما روند افزایشی داشته است و مدتی هم برخی از سایزها در بازار به سختی پیدا می‌شد.

 «حسین آتش پور» رئیس انجمن صنایع سلولزی کشور برای برخی از برندها افزایش قیمت ۱۱ تا ۱۷ درصدی برآورد کرد. با این وجود قیمت های مطرح شده توسط وی زیرقیمت بازار است. این در حالی است که قیمت «مای بی بی » سایز چهار در بسته های ۳۴ عددی به قیمت ۱۵۵ هزار تومان در بازار عرضه می‌شود و همین سایز الان در بسیاری از داروخانه ها یا مغازه ها ۱۹۵ تا ۲۰۰ هزارتومان به فروش می‌رسد. برندهای دیگر نیز به همین صورت است.

بر اساس اظهارات آتش پور، در حال حاضر سازمان صمت در استان های مختلف به بازرسی و کنترل بازار مشغول است. با این وجود هنوز هم در بسیاری از مناطق و مراکز قیمت های بالا مشاهده می‌شود.

*هزینه هنگفت پوشک با تشویق جوانان به فرزندآوری

آنچه که در سال های اخیر بسیار به آن پرداخته شده، بحث پیری جمعیت و پنجره جمعیتی است. بر اساس گفته جمعیت شناسان در بیست سال آینده جمعیت کشور به کهن سالی می‌رسد، در نتیجه می‌بایست میل جوانان به فرزندآوری افزایش یابد.

«محمد سلیمی» کارشناس جمعیت‌شناسی در ارتباط با این موضوع اظهار کرد: «من این موضوع را توصیه نمی‌کنم که کسی به دلیل بالا بودن هزینه لباس کودک یا پوشک از فرزندآوری منصرف شود یا این امر مهم را به تأخیر بیاندازد، با این حال یک نکته وجود دارد و آن هم این است که وقتی از افراد سوال بپرسید که چرا بچه دار نمی شوند، احتمالا این پاسخ تکراری را می‌دهند که آیا از هزینه پوشک بچه خبر داری؟ این مساله نشان دهنده چیست؟ اینکه پوشک تبدیل به نماد افزایش هزینه ها در فرزندآوری شده است. در واقع به یک ضدفرهنگ مهم تبدیل شده است.

قیمت بالای این محصول را در کنار نایاب شدن آن در برخی از بازه های زمانی قرار دهید. شما می‌توانید در کنار پوشک سایر کالاهایی که تبدیل به نماد افزایش هزینه های فرزندآوری شده اند را هم پیدا کنید مانند لباس بچه، شیرخشک و … گران شدن این اجناس و بعضاً نایاب شدنشان به مرور موجب چه بازخوردی از سوی افراد جامعه می‌شود؟ به طور قطع می‌توان گفت که گسترش عدم‌ ثبات ‌‌ذهنی و خاطرجمعی و عدم اطمینان نسبت به آینده از پیامدهای این موضوع خواهد بود.»

*اهمیت ثبات روانی و ذهنی مردم در فرزندآوری

در اینجا ما با یک مساله اساسی مواجه هستیم و آن هم این است که ثبات ذهنی و فکری مردم را تامین کنیم و آن ها را نسبت به آینده مطمئن سازیم به خصوص در مباحث اقتصادی مربوط به فرزندآوری. افراد در شرایطی که احساس کنند ناپایداری و بی‌ثباتی وجود دارد، شاید تصمیم‌های خود را تغییر ندهند، با این وجود اجرای آن را به تعویق می‌اندازند. به عنوان مثال افراد به دلیل گرانی لوازم خانگی ازدواج خود را به تاخیر می‌اندازند یا به این دلیل که شغل خود را از دست ‌داده اند تصمیم می‌گیرند فرزندآوری خود را کمی به تعویق بیاندازند.

حالا برمی‌گردیم به صحبت های ابتدایی‌مان، این نمادهای افزایش هزینه های فرزندآوری در صورت ادامه داشتن می‌توانند امنیت روانی و آرامش خاطر افراد جامعه را از بین ببرند یا از آن بکاهند. به عنوان مثال پس از رکود اقتصادی اروپا و بازگشت کشورها به سطوح قبل از بحران میزان باروری‌ برخی از کشورهای این قاره تا چندین سال افزایش پیدا نکرد. این مساله به این علت بود که هنوز برخی از افراد در آن کشورها به ثبات ذهنی و اطمینان نسبت به آینده دست پیدا نکرده بودند.

*مردم باید خیالشان از یک سری هزینه ها راحت باشد

این کارشناس جمعیت‌شناسی خاطر نشان کرد: «در این جا لازم است به یک موضوع مهم دیگر نیز اشاره کنیم، گزاره‌ای که این روزها مدام در حال تکرار است و مبنای آن است که اقتصاد ربطی به فرزندآوری ندارد. افرادی که این گزاره را بیان می‌کنند استدلالشان این است که چون برخی از ثروتمندان فرزند کمتری دارند، پس وضعیت اقتصادی چندان در فرزندآوری تاثیری ندارد که اگر تاثیر داشت ثروتمندان فرزندان بیشتری داشتند. باید گفت که این استدلال اشتباه است، ما نمی‌گوییم که مردم مرفه و ثروتمند شوند بلکه بر این نکته تاکید می‌کنیم که باید خیالشان از بابت یکسری از هزینه‌ها راحت باشد، هم از نظر ثبات قیمت و هم از نظر میزان قیمت. به عنوان مثال در دو سال اخیر ازدواج ها افزایش پیدا کرد و همه متفق القول حذف هزینه‌های آن چنانی به دلیل شرایط بیماری کرونا را علت این موضوع بیان کردند. ملاحظه می‌کنید که اقتصاد و ایجاد امنیت روانی در افزایش آمار ازدواج موثر بوده است. البته سوی دیگر این ماجرا نیز این است که بدون برگزاری بسیاری از مراسمات دست و پا گیر می‌شود یک زندگی را شروع کرد. جامعه مصرف‌زده جامعه‌ای نیست که به آسانی نسبت به آینده اطمینان حاصل کند.»

وی افزود: «علت طرح این گزاره این است که وقتی این استدلال در بین مدیران جا می‌افتد، دیگر دغدغه آن مسئول حل مشکلات هزینه‌ای و اقتصادی نیست. به عنوان مثال هشدارها نسبت به بحران سالمندی از ابتدای دهه ۹۰ در کشور مطرح شد. در سال ۹۳ نیز سیاست‌های ابلاغی از سوی رهبر انقلاب عنوان شد، با این وجود در این یک دهه هیچ اتفاق راهگشایی در مورد کاهش هزینه های فرزندآوری رخ نداده است. علت آن هم وجود این طرز تفکر است که نسبت به اقتصاد و امنیت فکری در این حوزه غفلت می‌کند.  

در حالی که آن عامل پنهان که در حال تاثیرگذاری است، نبود امنیت روانی و بی ثباتی ذهنی است. در بیانات رهبر معظم انقلاب مشاهده می‌کنیم که در ارتباط با یکی از همین اقلام اقتصادی (پوشک) ایشان دو مرتبه تذکر دادند. چرا شخصیتی در این جایگاه به دلیل کوتاهی یکسری از مسئولان به چنین مسئله ای ورود پیدا می‌کند؟»

*نیاز به تولید مواد اولیه پوشک داریم

تجربه بیماری کرونا به ما یک چیز را به خوبی نشان داد و آن هم این بود که در وضعیت دشواری که کشور ما و همه جهان با کمبود ماسک مواجه بودند، موانع برداشته شد. در نتیجه قیمت این کالا کاهش پیدا کرد و بازار از ماسک اشباع شد. در ارتباط با پوشک نیز می‌توانستیم چنین کاری انجام دهیم و برای تولید مواد اولیه آن از ظرفیت دانشجویان رشته‌های مرتبط با تولید مواد اولیه این محصول و ظرفیت شرکت های دانش بنیان استفاده کنیم.

سلیمی تصریح کرد: «اگر قیمت پوشک در کشور کاهش پیدا کند، به هر طریقی که خبرگان امر بتوانند اقدام به این کار کنند، مطمئن باشید که جامعه نگاه بسیاری مثبت‌تری نسبت به فرزندآوری پیدا خواهد کرد. کاهش قیمت پوشک یا تامین رایگان آن در وهله اول، شکستن یک ضدفرهنگ و از بین بردن نمادهای هزینه های کمرشکن فرزندآوری است. به این ترتیب مردم یک پشتیبانی واقعی را در کنار خود احساس خواهند کرد.»

در کنار همه این اما و اگرها و نیازهایی که برای تهیه شیرخشک و پوشک وجود دارد، باید دید دغدغه ای از طرف مسئولان در راستای حل این مشکلات وجود دارد یا خیر؟

فارس