بیماران سوژه پزشک بلاگرها در فضای مجازی

«امروز بیمار خانمی داشتم که یکبار خودکشی کرده بود…» این‌ روایت بخشی از روایت‌هایی است که برخی پزشکان آن را در فضای مجازی منتشر کرده‌اند.

اخیرا برخی پزشک بلاگرها بیماری، مشکلات و مسائل شخصی بیمارانشان را در صفحه مجازی منتشر می‌کنند، درحالی که اصل رازداری پزشکی، یکی از اصول اساسی این حرفه است.

پدیده «پزشک‌ بلاگری» چند وقتی است که در فضای مجازی رواج پیدا کرده است، به صورتی که هر دانشجوی پزشکی پس از قبولی در این رشته یک بلاگر هم محسوب می‌شود.

پدیده بلاگری در ایران از اوایل دهه هشتاد و با پیداش وبلاگ‌ها به وجود آمد، اما به مرور شکل اولیه و صحیح خودش را از دست داد و ملغمه‌ای از چیزهای مختلف شد. اکنون چندسالی است که طبقه نوظهور پزشکان بلاگر هم به این حوزه وارد شدند و شاهد تبلیغات متنوع آن‌ها هستیم.

جامعه‌شناسان معتقدند که تبلیغات گرفتن از فضای مجازی تبدیل به یک منبع درآمد برای بلاگر پزشکان  شده است و آن‌ها با اشتراک گذاشتن داستان‌های بیمارانی که روایت‌های خاصی دارند، مخاطب جذب می‌کنند. برخی دیگر از پزشک بلاگرها هم تصاویر قبل و بعد از عمل جراحی، تزریق ژل و بوتاکس و چربی و پیکرتراشی بیمارشان را منتشر می‌کنند.

درحالی که بر اساس ماده ۸۷ آیین نامه اخلاق حرفه‌ای سازمان نظام پزشکی انجام هرگونه عکسبرداری و فیلمبرداری از بیماران با هدف تهیه محتوای آموزشی یا استفاده در فرایند پژوهشی (مانند گزارش موارد خاص) یا درمانی (مانند عکس‌هایی که برای انجام عمل زیبایی گرفته می‌شود)، تهیه برنامه سینمایی مستند یا خبری و مانند آن تنها پس از کسب اجازه از بیماران مجاز است. در مواردی که هویت فرد مشخص باشد هم رضایت اخذ شده باید حتما مکتوب باشد.

صفیه رضایی، کارشناس ارشد فضای مجازی، می‌گوید که «فضای مجازی بستر جذابیت است و میزان دسترسی به علایق را تسهیل می‌کند» در این فضا می‌توان با سرعت بیشتر علاقه خود را به مخاطبین نشان داد و همه افراد جامعه در این فضا می‌توانند ورود کنند. پزشکان هم از این قاعده مستثنی نیستند.

اما سیدعلی انجو، دانش‌آموخته دکترای تخصصی اخلاق پزشکی، می‌گوید که تبدیل‌شدن پزشکان به سلبریتی از دیدگاه اخلاق پزشکی منفی نیست، اما در صورتی که «به ارتقای آموزش همگانی که بر عهده نظام سلامت است، کمک کند» و پزشکان از بیمار، کرامت‌زدایی نکنند و اسرارشان را فاش نکنند.

کارشناسان معتقدند که تدوین شیوه‌نامه‌های اخلاقی با جزئیات دقیق و ترغیب حرفه‌مندان به رعایت حداکثری آن‌ها، راهی است که بیشتر کشورهای پیشگام دنیا در حوزه آموزش سلامت و آموزش پزشکی طی کرده‌اند و می‌تواند به ما هم در این زمینه کمک کند.

فارس