پروژه شکست‌خورده: وقتی روبیکا مسیر انحراف را رفت

گزارش‌ها نشان می‌دهد روبیکا که قرار بود سکوی بومی هماهنگ با ارزش‌های فرهنگی باشد، طی سال‌های اخیر در مسیری حرکت کرده که از اهداف اولیه فاصله گرفته و با انتشار گسترده محتوای مغایر با اصول مورد انتظار، به نقطه‌ای بحث‌برانگیز رسیده است.

معرفی روبیکا به عنوان یک سکوی بومی این انتظار را ایجاد کرده بود که فضایی سالم و هماهنگ با ارزش‌های فرهنگی کشور فراهم شود، اما روند تغییرات نشان داده است که این انتظار تاکنون تحقق نیافته است.

مدیران این سکو ادعا کرده‌اند که اگر مرّ قانون و شرع رعایت شود، کاربران به سکوهای خارجی مهاجرت می‌کنند؛ بنابراین باید ابتدا با تساهل و تسامح آن‌ها را جذب کرد و سپس به‌تدریج فرآیند تربیت کاربران را پیش برد. هرچند این ادعا در ظاهر منطقی به نظر می‌رسد، اما پرسش اصلی این است که آیا نتیجه این سال‌ها تربیت کاربران بوده یا آنچه رخ داده عقب‌نشینی‌های پیاپی است؟

بررسی مصادیق نیز این پرسش را تقویت می‌کند. در ابتدا تقریباً هیچ نشانه‌ای از بدحجابی غیرعرفی مشاهده نمی‌شد، اما بعدها پوشش‌های توری در محتوای منتشرشده ظهور پیدا کرد. در ادامه همان پوشش‌ها نیز کنار رفت تا جایی که امروز نمونه‌های مختلفی از بی‌حجابی کامل، آرایش‌های غلیظ، نمایش اندام، و انتشار تصاویر زنان با تی‌شرت به‌سادگی دیده می‌شود و به بخشی از محتوای متداول این سکو تبدیل شده است.

روند مشابهی درباره انتشار رقص و روابط دختر و پسر نیز تکرار شده است. آنچه روزی خط قرمز جدی محسوب می‌شد، اکنون توسط نوجوانان و جوانان آزادانه منتشر می‌شود و روابط نامشروع در بسیاری از کلیپ‌ها به پیش‌فرض داستان‌ها تبدیل شده است؛ تا حدی که بخش قابل توجهی از محتوا عملاً برای عموم مردم قابل تماشا نیست.

در این شرایط، این پرسش مطرح است که ادامه چنین مسیری به رشد کاربران منتهی می‌شود یا نشانه‌های خطر، سقوط به سمت انحلال خانواده را هشدار می‌دهند؟ اگر هدف از تسامحِ ادعایی، تربیت کاربران بوده، نشانه‌های تحقق این هدف کجاست؟

اینکه گفته شود جامعه همین است، پاسخ قابل قبولی نیست؛ زیرا جامعه تنها یک طیف محدود و معدود نیست. روبیکا سکویی متعلق به همه مردم است؛ از جمله خانواده‌هایی که به عفاف، حیا و ارزش‌های دینی پایبندند و پدر و مادرهایی که دغدغه تربیت فرزندان خود را دارند. پرسش اینجاست که اگر بناست برای جذب چند کاربر بیشتر مرزهای اخلاقی و شرعی جابه‌جا شود، پس دلیل استفاده از عنوان سکوی بومی و تبعیت از نظام اسلامی چیست؟

در نهایت، روبیکا وارد رقابتی شده است که از پیش در آن بازنده محسوب می‌شود؛ رقابتی با سکوهایی نظیر اینستاگرام بر سر بی‌قیدی. این رقابتی است که پیروز آن تنها گفتمانی خلاف ارزش‌های اخلاقی خواهد بود. با وجود مزیت‌های امنیتی، اطلاعاتی، اقتصادی و فرهنگی این سکو نسبت به نمونه‌های خارجی، چنین مسیری از آن انتظار نمی‌رفت.

در پایان تأکید شده است که ارزش‌ها نباید برای افزایش «آمار» و جذب کاربران قربانی شوند و ضرورت دارد نیت‌ها خالص بماند تا از پیامدهای زیان‌بار این روند مصون بود.

 خبرگزاری فارس