پدیده نوظهور به نام حجاب استایل/ تکثیر یا تحریف عقاید

در این سال ها استایل با مفاهیم ارزشمند و عمیق‌تری مانند حجاب گره خورده و صفحاتی با عنوان حجاب ‌استایل در فضا مجازی به وجود آمده! با این حال باید به این پرسش پاسخ داد که تعریف از حجاب چیست؟ آیا این صفحات در چارچوب حجابی هستند که اسلام تعریف کرده است؟ در ارتباط با این موضوع با حجت‌الاسلام برمایی به گفت‌وگو نشستیم.

حجت‌الاسلام برمایی روی صندلی مصاحبه که می‌نشیند می‌پرسد:«استایلم خوبه؟!» سوالش بیشتر به یک تلنگر شباهت دارد و می‌خواهد بگوید این روزها چقدر استایل برای بعضی از ما اهمیت دارد و سپس شروع می کند به تعریف استایل: « به مجموعه ای از موقعیت های کلامی و غیرکلامی، ژست، رفتار و منش افراد استایل گفته می‌شود. در واقع استایل‌ شخصیت ما را شکل می‌دهد.

برخی از افراد با استایل زندگی می‌کنند، در رابطه با آن به کار و فعالیت می‌پردازند و از آن کسب درآمد دارند! استایل زمانی برای ما تبدیل به یک مسئله جدی می‌شود که دارای بار معنایی باشد و یا به عبارت دیگر مفاهیم خاصی به استایل افزوده شود. به عنوان مثال من دوست دارم که باحجاب، یک استایل خاص درست کنم. من انقلابی ام و می‌خواهم با انقلابی بودنم استایل درست کنم».

برای اینکه مورد قبول باشم باید تابع استایل باشم!وی با اشاره با بیان اینکه استایل دربرگیرنده یک نظام ارزشی است می‌گوید: «هنگامی که از استایل صحبت می‌کنیم لازم است که از نظام ارزشی طرف مقابل و یا صفحه مجازی ای که دنبال کننده آن هستیم، مطلع باشیم. مفاهیم در استایل اصلی ترین نقش را دارند و حتی بعضی وقت‌ها پشت پرده ماجرا هستند.

صفحه ای که برای دنبال کنندگانش به معرفی لباس می‌پردازد و به طور ناخودآگاه القا می‌کند که با این لباس شیک و مورد پسندتر هستی، حتما یک نظام ارزشی پشت معرفی ها و گفته هایش قرار دارد. به عنوان مثال فردی که تفکرش جنسی است، لباس هایی را معرفی می‌کند که با پوشیدن آن ها جذاب‌تر، خواستنی‌تر و به اصطلاح جنسی‌تر به نظر بیایید.

بنابراین استایل‌ها می‌توانند در روان مخاطب تاثیرگذار باشند و این تفکر را به آنها القا کنند که من برای اینکه مورد قبول واقع شوم، باید از استایل‌ها پیروی کنم»!حجاب‌استایل‌ها و حجابی که به حاشیه رفته است!برای بررسی موضوع حجاب استایل‌ها به یادآوری چند مفهوم نیاز داریم و لازم است تا تعریف درست‌ آن ها را بازگو کنیم. مفهوم دیگری که پس از استایل قرار است با تعریف دقیق آن آشنا شویم، حجاب است.

ممکن است شما هم به این موضوع توجه کرده باشید که برخی از صفحاتی که به اسم حجاب استایل به فعالیت می‌پردازند، در واقع تنها پوشیدگی دارند نه حجاب! حجت‌السلام برمایی می‌گوید:‌ «این روزها استایل با مفاهیم ارزشمند و عمیق تری مانند حجاب گره خورده. با این وجود باید دید که تعریف دقیق از حجاب چیست؟! حجاب مقوله ای معناگرایانه است که از عمق فطرت انسان سرچشمه می‌گیرد.

متاسفانه حجابی که امروزه در فضای مجازی شاهد آن هستیم از فلسلفه وجودی حجاب بسیار فاصله گرفته است. وقتی از حجاب صحبت می‌کنیم اصطلاحا از یک نوع پوشش سخن می‌گوییم، اما این موضوع ابعاد عمیق‌تری دارد و ابعاد فطری دیگر مانند حیا را نیز در بر می‌گیرد.

چرا انسان باید نگاهش را بپوشاند؟ بانوان چرا باید جلباب به سر کنند؟! به طور کلی فلسفه حجاب و پوشیدگی چیست؟!قرآن در تعریف حجاب بیان می‌کند:« ذَٰلِکَ أَدْنَىٰ أَنْ یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ» یعنی شما با این حجاب شناخته می‌شوید، شان و جایگاهتان حفظ می‌شود و نمی‌توانند به راحتی شما را مورد اذیت و آزار قرار دهند. در واقع حجاب باید از من محافظت کند و هم زمان با آن مرا به دیگران بشناساند. با این وجود این روزها افراد به شناخته شدن با حجاب بیشتر اهمیت می‌دهند تا به جنبه حفظ کنندگی آن.

به این دلیل که برخی از افراد می‌خواهند حجاب را تبلیغ کنند و برای اینکه آن را جذاب کنند، گرفتار قانون تنوع شده اند. دیروز برهنگی مد بود و امروز به این دلیل که نظام ارزشی من حجاب و دین است، تنوع طلبی را در حجابم نشان می‌دهم و هر روز یک مدل لباس می پوشم. امروز مشکی ام، فردا رنگی و در اعیاد مذهبی طیف رنگ های سبز را امتحان می کنم.

برای محرم طیف رنگ های مشکی را به صورت ترکیبی استفاده می‌کنم، شاید هم یک پیکسلی برای لباسم انتخاب کردم و بعد برای خودم برندسازی می‌کنم. بعد از همه این کارها چه اتفاقی می‌افتد؟! «ذَٰلِکَ أَدْنَىٰ أَنْ یُعْرَفْنَ» شناخته می‌شوم! این «یُعْرَفْنَ» نیست، بلکه خودنمایی در برابر مخاطب است. این کار عبور کردن از خط کشی‌های دین است».حجاب استایل کیست؟!آخرین مفهومی که در موضوع حجاب ‌استایل‌ها دانستن آن ضروری است، معنا و تعریف واژه حجاب استایل است.

شاید اگر این مطلب را به درستی درک کنیم، دیگر دنبال‌کننده هر صفحه‌ای نباشیم. حجت‌الاسلام برمایی می‌گوید: «حجاب استایل به این معناست که یک فرد در عرصه مدلینگ یکی از نظام های ارزشی زندگی خودش را که حجاب است با رویکردهای متنوع و استایل های امروزی در معرض دیدگان مخاطب قرار دهد.

برخی از این افراد رویکردشان تبلیغی است و بعضی از آن ها نیز رویکرد دینی دارند. تعدادی نیز رویکرد اقتصادی یا فرهنگی دارند. رویکردهای متنوع با نظام ارزشی مشترک به اسم حجاب، صفحات مجازی متنوعی را تولید کرده اند که ما در فضای مجازی و به خصوص در اینستاگرام شاهد آن هستیم و اصطلاحا به گردانندگان این صفحات حجاب استایل گفته می شود». 

حجاب‌های پر رنگ و لعاب!گاهی اوقات فعالیت برخی از حجاب‌استایل‌ها از فلسفه حجاب بسیار دور می‌شود. معمولا مخاطبان در این مواقع متوجه می‌شوند و تذکر می‌دهند، با این وجود منطق حجاب استایل‌ها فقط پوشیدگی است.

دراینجا باید  پرسید که نظر اسلام در این باره چیست؟! حجت الاسلام برمایی پاسخ می‌دهند:«منطق قرآن در ارتباط با حجاب یک منطق فطری است که از فطرت شروع می شود. وقتی به ظاهر امتداد پیدا می‌کند، کلمه «جلباب» را مورد استفاده قرار می‌دهد و سپس توصیه های اخلاقی می‌کند؛ توصیه هایی مانند اینکه به انحراف نرویم و هدف این مسئله را «ذَٰلِکَ أَدْنَىٰ أَنْ یُعْرَفْنَ» عنوان می‌کند.

وقتی که قرار است من به پاکدامنی شناخته شوم و مورد اذیت و آزار قرار نگیرم، می‌بایست این دو مورد همزمان با هم اتفاق بیفتد.

به عنوان مثال یکی از خانم هایی که در اینستاگرام با رویکرد حجاب استایل فعالیت می‌کرد، در یک جلسه مشاوره به بنده گفت: «من با اینکه حجاب را رعایت می‌کنم و برای تبلیغ آن انرژی صرف می‌کنم، احساس می‌کنم ناهنجاری‌های اخلاقی ای که در صفحه و دایرکت من اتفاق می‌افتد و پیشنهاد‌های متعارف و غیرمتعارفی که به من داده می‌شود، بسیار بیشتر از پیج های غیرمذهبی است».

وقتی از ایشان پرسیدم که این همه استایل های متنوعی که شما برای مخاطب به نمایش می‌گذارید، امنیتی را برای خودتان به وجود آورده است؟! فقط چند دقیقه سکوت کرد تا به جواب این سوال فکر کند. مسئله این است که است که زمانی که شما استایل را به مفاهیم ارزشی اضافه می‌کنید، خود به خود از دایره امنیت خارج می‌شوید! چون باید جلوی چشم منِ مخاطب از روسری ای استفاه کنید که مورد پسندم باشد و برای اینکه خوشم بیاید باید به این کار رنگ و لعاب بدهید».‌این جریان غلط است یا درست!

ممکن است این سوال برای هر مخاطبی مطرح شود که جریان حجاب استایل‌ها درست است یا غلط؟!

حجت الاسلام برمایی در پاسخ به این سوال می‌گوید: «نمی‌توانیم حکم کلی بدهیم که همه حجاب استایل ها غلط یا درست رفتار می‌کنند! ممکن است رویکرد و دغدغه این افراد درست باشد اما روشی که به کار می‌برند، نادرست است. چرا که در روان اجتماعی خانواده های ایرانی، ازدواج و تغییر سلیقه افراد و توسعه فردی مخاطب تاثیرات نامطلوبی داشته اند.

حجاب استایل می‌تواند به عنوان یک جریان فرهنگی و رسانه ای درست به فعالیت بپردازد، اما واقعا دغدغه حجاب استایل ها تا چه اندازه به این موضوعات نزدیک است؟! قطعا تمام افرادی که در این زمینه شروع به فعایت کردند، در ابتدا با یک نظام ارزشی یا دغدغه فرهنگی به این موضوع وارد شدند.

قطعا هدف شان از همان اول مسائل اقتصادی نبود. اما مسئله این است که حجاب استایل باید بداند تا چه اندازه تاثیرگذار است؟ چه ضعف هایی دارد؟ کجاها آسیب می زند؟!موضوع مهم این است که چرا در میان حجاب استایل ها فلسفه حجاب فراموش شده است؟! در اینجا مخاطب من حجاب استایل‌ها هستند. فراموش نکنید که شما به خاطر حجاب شروع به فعالیت کردید. شما استایل کار کردید تا حجاب را تبلیغ کنید و با این رویکرد وارد عرصه حجاب استایل شده‌اید.

آیا هنوز هم به آن پایبند هستید؟! تا به حال اتفاق افتاده است که بخاطر تکنیک استوری گذاشتن و پست تهیه کردن، ارزش و نظام ارزشی حجاب را قربانی مسائل اقتصادی کنید؟! اگر این کار را انجام داده اید، به خودتان و مخاطبین‌تان خیانت کرده اید!حواس‌تان باشد چه صفحه‌ای را دنبال می‌کنید!البته حجاب‌استایل ها به تنهایی در این موضوع مقصر شناخته نمی‌شوند. مخاطبان و تاثیرپذیری قابل توجه آن ها هم در این چرخه تغییر حجاب نقش مهمی ایفا می‌کند.

حجت‌الاسلام برمایی خطاب به مخاطبان این صفحات می‌گوید:«فردی که مشغول به تبلیغ حجاب است بسیار آدم مهمی است. مهم تر از آن شال و روسری ای که استفاده می‌کند و شما ممکن است از آن خوشتان بیاید. ما حدیث از امام صادق (ع) داریم که می‌فرمایند اگر قرار شد از کسی سبک زندگی و اخلاق یاد بگیرید باید شخصیت این آدم را بررسی کنید.

ببینید چه کسی این سبک را به شما ارائه می‌دهد؟! خودش تا چه اندازه به چیزهایی که می‌گوید پایبند است؟! پس این موضوع بسیار حائز اهمیت است که این حجاب استایل کیست. اگر شخصیت فاخر و رشدیافته ای نداشته باشد، از رویکرد اصلی اش که حجاب است فاصله می‌گیرد.

چه بسا در فضای تبلیغ حجاب و حجاب استایل افراد زیادی حضور داشته اند که امروز دیگر حجاب ندارند. دستگاه‌هایی که باید پای کار بیایند!حجت‌الاسلام برمایی با اشاره بر هدفمندی این صفحات می‌گوید:‌ «‌نمی‌دانم  وزارت ورزش و جوانان، وزارت ارشاد، سازمان تبلیغات اسلامی و… تا به حال برای کنترل و توانمندسازی حجاب استایل‌ها قدمی برداشته‌اند  یا نه؟! تا آنجایی که من خبر دارم اتفاقی در این‌باره نیفتاده. چرا که با رصد صفحات حجاب استایل‌ها متوجه شدم  برای ساختار های شخصیتی خودشان سراغ هیچ کدام از این مراجع فرهنگی نرفته‌اند.

هیچ سازمان فرهنگی و انقلابی مبدا این شخصیت ها نبوده‌. حجاب‌استایل‌ها برای رشدشان از پکیج‌های اینستاگرام استفاده می‌کنند که به آنها یاد بدهد چطور ژست بگیرند، حرف بزنند و لباس بپوشند! پکیج‌هایی که فقط به آنها تکنیک می‌دهد نظام ارزشی نمی‌دهد شاید بگویید به مردم دروغ نگویید اما همین بزک دوزک دروغ است.

موضوع نگران کننده این است که نباید ارزش ها را به خاطر فضای اقتصاد و تکنیک های اینستاگرام قربانی کنیم و این اتفاق از نظر من یکی از آسیب‌های جدی است که در حجاب ‌استایل‌ها اتفاق می‌افتد».

فارس